Onderzoek en redactie

2011-2013

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDeze rechtlijnige verkeersas verbindt de Boondaalsesteenweg met de Géo Bernierlaan, waar ze de Renbaanlaan ontmoet.

Het tracé van de straat volgt grosso modo dat van een oude weg (die tot de 13e eeuw terug zou gaan) die tot rond eind 18e eeuw de Koeistraat werd genoemd. Deze weg vertrok van de Munsterstraat, kruiste de Boondaalsesteenweg en mondde uit in de Zwanenstraat (de huidige Emile de Becolaan). In de eerste helft van de 19e eeuw kreeg het weggedeelte tussen de Munsterstraat en de Boondaalsesteenweg (de huidige Géo Bernierlaan en Burgemeestersstraat) de naam Roodensteen, de rest werd Zavelstraat genoemd (de huidige Gustave Biotstraat).

Het deel van de Roodensteen tussen de huidige Munsterstraat en de Renbaanlaan werd ingericht in het kader van het Plan d'expropriation par zones pour l'aménagement des abords des étangs et pour l'ouverture de plusieurs rues aboutissant à l'avenue Louise, à la chaussée de Boondael, à la place Sainte-Croix et à l'ancienne abbaye de la Cambre (door Inspecteur der Wegen Victor Besme en de directeur der Openbare Werken van Elsene, Louis Coenraets), vastgelegd bij K.B. van 22.08.1873. Ze kreeg toen de naam Burgemeestersstraat, een benaming die ze behield tot in 1922, het jaar waarin ze werd herdoopt als eerbetoon aan de befaamde dierenschilder Géo Bernier (zie deze straat).

De Roodensteen van de Munsterstraat tot de Boondaalsesteenweg (huidige Géo Bernierlaan en Burgemeestersstraat). J. Huvenne, [i]Carte topographique et hypsométrique de Bruxelles et ses environs, ca. 1858[/i], detail (© Commission française de la Culture de l'agglomération de Bruxelles).

Het deel van de weg tussen de Renbaanlaan en de Boondaalsesteenweg werd enkele jaren later verbreed in het kader van het Plan d'alignement de la rue du Bourgmestre (K.B. van 12.07.1886). Op het plan dat bij het besluit hoort, zien we al enkele gebouwen langs de bestaande weg, waaronder een eigendom van Edmond Canonne (1852-1923). Deze rijke, in het centrum van Brussel gevestigde handelaar liet enkele jaren later de villa bouwen waar zich sinds 1984 het Kindermuseum bevindt (zie nr.15).

Heraanleg van de oude [i]Roodensteen[/i], tussen de Renbaanlaan en de Boondaalsesteenweg, [i]Plan d'alignement de la rue du Bourgmestre[/i], n.o.v. architect Louis Coenraets, 12.07.1886, GAE/OW 45.

De verbreding van de Burgemeestersstraat leidde tot de afbraak van de Rodesteenkapel, op de hoek van de Burgemeestersstraat en de Boondaalsesteenweg. Deze kapel, die al op sommige 18e-eeuwse plannen te zien is, was in de loop van de 19e eeuw eigendom geworden van de familie Anoul-Van Elewyck. Ze stond recht tegenover de toegang van de oude gemeentelijke begraafplaats, die in de Burgemeestersstraat werd aangelegd na de choleraepidemie van 1832, in 1847 werd uitgebreid maar in de jaren 1870 werd gesloten (zie Gemeentelijke begraafplaats van Elsene, Kroonlaan nr. 592-Boondaalsesteenweg nr. 478).

De straat is vernoemd naar Albert Joseph Hap (1812-1870), burgemeester van Elsene van 1861 tot 1870. A.J. Hap exploiteerde met zijn broer Théodore een leerlooierij met touwerij op de hoek van de huidige Renbaanlaan en de Géo Bernierlaan (afgebroken rond 1910). Tijdens de choleraepidemie die tijdens de zomer van 1866 woedde, stelde hij zijn leerlooierij ter beschikking van het gemeentebestuur als noodhospitaal. Het gebouw werd in 1880 tot een weeshuis voor meisjes omgevormd en kort voor de Eerste Wereldoorlog gesloopt.

De huidige bebouwing dateert hoofdzakelijk uit het eerste decennium van de 20e eeuw. De oudste bebouwing is in eclectische stijl en omvat enkele opbrengst- en burgerhuizen (zoals nr.12, 14, 16 en 18 van architect-landmeter J. Timmermans, 1907, of nr.42, uit 1910). Een van de opmerkelijkste bouwwerken in de straat is Villa Solbos (zie nr.46). Deze villa was het resultaat van de verbouwing, begin jaren 1890, van een ouder huis gebouwd rond 1870 voor Antoine Willems, voorzitter van de Société de Conférences Agricoles et Horticoles van Elsene in 1862 en vicevoorzitter van de Société Centrale d'Arboriculture de Belgique. A.Willems had er zijn tuinbouwbedrijf gevestigd. De verbouwingswerken werden toevertrouwd aan architect Ernest Delune, i.o.v. Edmond Canonne (1852-1923), een welstellend Brussels handelaar die nadien er een herenhuis liet bouwen dat bekend raakte onder de naam Château Jadot (zie nr.15).

Bronnen

Archieven
GAE/OW Historique des rues (1925).
GAE/OW 45.
GAE/DS 12: 45-12; 14: 45-16; 16: 45-16; 18: 45-18; 42: 45-42.

Publicaties en studies
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., et al., Atlas du sous-sol archéologique de la Région de Bruxelles:15 Elsene, Brussel, 2005, p.63.
HAINAUT, M., BOVY, Ph., Le quartier du Cygne (1), Gemeente Elsene, Brussel, 2000 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 6), pp.15-18.
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp.81-88.
Le quartier des étangs d'Ixelles, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1994 (Brussel, Stad van Kunst en Geschiedenis, 10).

12: Inventaire des sgraffites. Ixelles, GERPM – SC ASBL, s.l., s.d.

Tijdschriften
DELABY, É., “La rue du Bourgmestre et les avatars d'un vieux chemin de campagne…”, Mémoire d'Ixelles, 16, 1984, s.p.
DELABY, É., “Toujours à propos de la rue du Bourgmestre”, Mémoire d'Ixelles, 22, 1986, s.p.