Typologie(ën)

opbrengsthuis
feestzaal
theater/schouwburg

Ontwerper(s)

Jules HUCLINarchitect1904

Juridisch statuut

Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024

Stijlen

Eclectisme

Inventaris(sen)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2011-2013

id

Urban : 21387
lees meer

Beschrijving

Opbrengsthuis in eclectische stijl en achterliggende feestzaal i.o.v. Auguste Devos en Cyrille Waegemans, architect Jules Huclin, 1904.

Geschiedenis
Tussen 1905 en 1912 opende talrijke spektakelzalen in Brussel. Dit complex, in 1905 geopend als ‘Théatre Varia', kende slechts een beperkt succes door haar perifere ligging en een gebrek aan tramontsluiting.
Het theater opende op 23 september 1905 haar café aan de straatzijde en haar grote witte zaal met twee balkons en een duizendtal zitplaatsen in de achterliggende zaal. In 1906 werd het kort herdoopt in ‘Théatre Verdi' en werden er voornamelijk Italiaanse opera's opgevoerd. Één jaar later noemde de zaal alweer Varia.
In 1914 werd de koer tussen de voorbouw en de eigenlijke zaal overdekt en verfraaid met een stucplafond. Van 1924 werden er meer films getoond. De nieuwe eigenaar van de zaal en tevens eigenaar van de Brusselse Cinéma La Cigale liet naast dit complex zijn eigen woning bouwen (zie Skepterstraat nr. 76).
In 1956 werd het complex grondig verbouwd tot overdekte garage met pompstation. In de jaren 1980 werd het complex dankzij drie jonge regisseurs (Marcel Delval, Michel Dezoteux en Philippe Sireuil) terug onder de aandacht gebracht en uiteindelijk aangekocht door de Franstalige Gemeenschap van België. Vanaf 1987 startte de renovatie o.l.v. architecten Alberto Zaccai en Chantal Dassonville. In 1995 werd de renovatie beëindigd met de installatie van een decorlift en een toegang via de Maalbeeklaan.

Skepterstraat 78, opstand voorgevel, GAE/DS 274-78 (1904).

Beschrijving
Symmetrische voorgevel met vier bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Hardstenen benedenverdieping met deels aangepaste geriemde en geringdeVoorzien van een fijne, horizontale band. korfboogopeningen. Verdiepingen in witte baksteen met elementen in geglazuurde groene baksteen en hardsteen. Gevelbreed balkon met gebuikteMet een buik staand; welvend oppervlak dat een ongelijkmatige boogwerking vertoont. gietijzerenHard, bros en niet smeedbaar ijzer; gegoten in herbruikbare mallen; meestal gebruikt voor de borstwering van balkons. borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. op eerste verdieping. Centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met balkons met dito borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en bekroond door halfrond dakvensterUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. onder tuitgevelPuntgevel bekroond met smalle rechthoekige hals; bij zeventiende eeuwse voorbeelden vaak steunend op schouderstukken.. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op verdiepingen rechthoekig met floraal sgraffiti in boogveldenEen vlak omsloten door de binnenbegrenzing van een boog en de horizontale lijn die de aanzetten verbindt; meestal boven muuropeningen en soms versierd (beeldhouwwerk, blinde traceringen, cementtegels, …)..

Ruimte tussen opbrengsthuis en feestzaal thans overdekt.

Skepterstraat 78, opstand gevel theaterzaal, GAE/DS 274-78 (1904).

Langwerpige feestzaal met vier bouwlagen, vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) breed en zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) lang onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. en achterliggend volume waar scène is ondergebracht.
Voorgevel bestaande uit drie registersVensterstrook in een topgevel. en vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is.. Bakstenen gevel met hardstenen elementen. Muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. en tussen hardstenen neggen op benedenverdieping. Tweede registerVensterstrook in een topgevel. met monumentale rondbogen, in latera traveeên onder kwartronde nis en in centrale traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder halfronde nis met halfronde venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. in derde registerVensterstrook in een topgevel..

Bronnen

Archieven
GAE/DS 274-78.

Publicaties en studies
RENIEU, L., Histoire des théâtres de Bruxelles depuis leur origine jusqu'à ce jour, Culture et Civilisation, Brussel, 1974, pp. 1030-1031.

Tijdschriften
HAINAUT, M., ‘Le Théatre Varia', Mémoire d'Ixelles, 6, 1982, s.p.