Typologie(ën)

arbeiderswoning
sociale woonblok

Ontwerper(s)

Jules TOURNAYarchitect1909-1910

Juridisch statuut

Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024

Stijlen

Eclectisme

Inventaris(sen)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2011-2013

id

Urban : 21381
lees meer

Beschrijving

Volledige straat bestaande uit zeven sociale wooncomplexen en zevenentwintig arbeidershuizen in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl i.o.v. Société anonymes des habitations ouvrières d'Ixelles en n.o.v. architect Jules Tournay, 1909-1910; enkel nr. 28 van 1912.

Vormt de tweede realisatie van de Société anonymes des habitations ouvrières d'Ixelles, na de bouw van de sociale woningen in de nabijgelegen Tweebruggenstraat nr. 20 en 22 (zie daar).

Bakstenen gebouwen met (decoratieve) elementen in witte steen, hardsteen en contrasterende witte baksteen. Sociale wooncomplexen met drie bouwlagen aan begin en eind van straat en arbeidershuizen met twee bouwlagen in het midden van de straat. Meeste gebouwen onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken..

Gevels van sociale wooncomplexen geleed door monumentaleZuilen of pilasters die over de volle hoogte of over meer dan één verdieping opgaan, onafhankelijk van de door vensters en bouwlagen gegeven maten. pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Rechthoekige muuropeningen op benedenverdieping, o.m. uitstalramen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel.. Eerste verdieping vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. onder lateiBalkvormig element van hout, steen, beton of metaal dat een muuropening overspant en bovenliggend metselwerk steunt. op kussenblokken1. Dekplaat dat ligt tussen de drager (kapiteel) en het gedragene (balk of boog); 2. Kwartronde kraagsteen van een venster- of deurboog. en rondboogvensters met verdiepte borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. op tweede verdieping. KroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op modillonsRechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst., deels uitgelengd tot op kraagsteen. Alle huizen thans leegstaand en wachtend op renovatie.

Visvijverstraat 58 - Ambachtsliedenstraat 1 en 3, <a href='/nl/glossary/183' class='info'>opstand<span>Bouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur.</span></a>, GAE/DS 25-/ (1910).

Visvijverstraat nr. 58 - Ambachtsliedenstraat nr. 1 en nr. 3 en Visvijverstraat nr. 50 - Ambachtsliedenstraat nr. 2 en 4, 4a. Twee identieke gehelen aan weerszijden van straat. Één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Visvijverstraat en twee volumes met drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van elkaar gescheiden door centraal inspringend gedeelte met twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en afgesloten door hekwerk tussen pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…).
Indeling: winkel, gemeenschappelijke keuken, trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. op benedenverdieping met kleine koer met wc; wooneenheid op elke verdieping bestaande uit twee kamers.

Ambachtsliedenstraat 28. Drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), waarvan eerste als toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. met verspringende bouwlagen en tweelichtTweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. in hoogste bouwlaag.
Indeling: naast trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. gemeenschapskamer en slaapkamer op benedenverdieping, keuken en gemeenschapskamer op eerste verdieping en twee slaapkamers op tweede verdieping.

Ambachtsliedestraat nr. 39 en Tweebruggenstraat nr. 24-24a. Geheel van twee complementaire hoekpanden op eind van de straat.
Ambachtsliedestraat nr. 39. Twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Tweebruggenstraat en drie in Ambachtliedenstraat, waarvan tweede als toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. met verspringende bouwlagen en onder tuitgevelPuntgevel bekroond met smalle rechthoekige hals; bij zeventiende eeuwse voorbeelden vaak steunend op schouderstukken., en derdetravee schuin naar voren springend.
Tweebruggenstraat nr. 24-24a. Drie bouwlagen in Ambachtsliedenstraat, afgeschuindeSchuine vlakke kant aan een houten of stenen bouwonderdeel. hoek en drie ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) in Tweebruggenstraat, waarvan laatste als toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht..

Ambachtsliedenstraat, geveltypes voor arbeidershuizen, GAE/DS 25-/ (1910).

Rij arbeidershuizen bestaande uit alternerend gebruik van één van de vier geveltypes. Alle woningen recent gerenoveerd (1999-2000).
Nr. 6, 13, 14, 21, 22, 29. Arbeiderswoning, type I. HoofdtraveeBredere en rijker uitgewerkte travee, meestal van een huis met asymmetrische compositie; vaak in risaliet en onder bekronende topgevel. met getoogdBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. en rondboogvenster binnen dezelfde rondboogvormigeBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. nisUitsparing in de dikte van een muur, kan rechthoekig zijn of onder een boog, achtervlak kan vlak, segmentvormig, halfrond of gebogen zijn; diepe nis voor standbeeld.. ToegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht. met deur onder lateiBalkvormig element van hout, steen, beton of metaal dat een muuropening overspant en bovenliggend metselwerk steunt. en ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast., rondboogvenster en tweelichtTweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. in hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel..
Nr. 8, 11, 16, 19, 24, 27, 35. Arbeiderswoning, type II. GetoogdeBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. muuropeningen op benedenverdieping, rondboogvormigBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. op verdieping.
Nr. 9, 12, 17, 20, 25, 33. Arbeiderswoning, type III. RondboogvormigeBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft. muuropeningen op benedenverdieping, getoogdBoog die minder dan een halve cirkel beschrijft; boog in de vorm van een cirkelsegment. Bij vensters spreekt men dan van een getoogd venster of steekboogvenster. op verdieping.
Nr. 7, 10, 15, 18, 23, 26, 31. Arbeiderswoning, type IV. Benedenverdieping met muuropeningen onder lateiBalkvormig element van hout, steen, beton of metaal dat een muuropening overspant en bovenliggend metselwerk steunt. en ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast.. Verdieping tussen lisenenDecoratieve, uitspringende, verticale geleding, vaak met andere liseen verbonden door boog(fries). verbonden met boogfriesReeks van kleine (decoratieve) bogen, vaak steunend op kraagstenen. en venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. met hardstenen omlijsting met ontlastingsboogBoog boven een venster- of deuropening die druk van het muurwerk op de stijlen afwentelt en zo het linteel ontlast. en ontdubbeld in gemeenschappelijke ontlastingboog.
Indeling: benedenverdieping met twee ruimtes: vooraan keuken, achteraan wasplaats en trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. naar kelder en verdieping en achterliggende koer. Verdieping bestaande uit drie slaapkamers.

Bronnen

Archieven
GAE/DS 25-/ ; 25-28; 25-6 tot 26 en 7 tot 37.

Publicaties en studies
Het gemeentelijk zwembad van Elsene is 100 jaar oud, 1994-2004, Gemeente Elsene, Brussel, 2004.