Typologie(ën)

kerk/kathedraal/basiliek
pastorie
parochiezaal

Ontwerper(s)

William BARBERarchitect1883

Jean FRANÇOISaannemer1883

Etienne TRIBOLETglazenier2005-2007

B. BARDENHOWERglazenier1898

HUVENNE & JASINSKIarchitect1897

Stijlen

Neogotiek
Neorenaissance

Inventaris(sen)

  • Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
  • Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
  • Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
  • Het monumentale erfgoed van België. Elsene (DMS-DML - 2005-2015)
  • Kerkkappen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1830-1940 (Urban - 2019)

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

  • Artistiek
  • Esthetisch
  • Historisch
  • Wetenschappelijk
  • Technisch
  • Stedenbouwkundig

Onderzoek en redactie

2007-2009

id

Urban : 19101
lees meer

Beschrijving

Tweebeukige niet-georiënteerde kerk in eclectische stijl met neogotische elementen n.o.v. arch. William Barber, 1883. Uitgebreid met koor n.o.v. arch. Huvenne & Jasinski, 1897.

Geschiedenis
De Anglicanen zijn reeds tweehonderd jaar in Brussel aanwezig. Aanvankelijk kwamen ze samen in privé-woningen. Later, na de Slag bij Waterloo, werden de eerste reguliere congregaties opgericht. Deze congregatie had haar eerste kapel in de Belliardstraat nr. 12 (afgebroken). In 1882 kocht Colonial and Continental Church Society een perceel in de Kapitein Crespelstraat, waarop in 1883 een ijzeren noodkerk verrees. De huidige kerk werd gebouwd tussen 1883 en 1885 door aannemer Jean François naar de plannen van arch. William Barber. In 1897 werd de kerk uitgebreid met het koor n.o.v. arch. Huvenne & Jasinski. In datzelfde jaar sloot de congregatie van Saint-George, gehuisvest in de Sint-Joriskapel op Kunstberg, aan bij de congregatie van de Christ Church.
Na W.O. I, in 1928, werd op langs de straat het Church House (pastorij) opgericht.
Door de samenvoeging in 1958 van de congregatie van de Church of the Resurrection en deze van de Christ Church werd de parochie herdoopt in Church of the Holy Trinity. Bij de bouw van de achterliggende Louizapoortgalerij (zie Louizalaan nr. 32-46A) werd de kerk gedeeltelijk ondergraven en voorzien van ondergrondse lokalen voor de geloofsgemeenschap. Tegelijk werd bovengronds links van de kerk de Church Hall opgericht die in 2001 werd gemoderniseerd en uitgebreid.

Kapitein Crespelstraat 29, [i]Church House[/i] (foto 2009).

Church House
Symmetrisch gebouw geïnspireerd op de Engelse renaissance, de zogenaamde Elizabethan style. Drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder leien dak met dakkapellenUit het dakvlak opgaand venster; meestal in hout en vaak onder spitse kap.. Gevel in witsteen en baksteen. Zijtraveeën met getoogde poort onder gestapelde trapezoïdale witstenen erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. die deels de kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). doorbreekt en daar functioneert als borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. voor achterliggend terras. Centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met op benedenverdieping gedenksteen aan eerste steenlegging en getraliede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. aan weerszijden van metalen kruis tegen zwarte achtergrond. Volgende bouwlagen in baksteen met witstenen drielichtenGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere.; op borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. van eerste verdieping 'HOLY TRINITY' tegen zwarte achtergrond en onder waterlijstVooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen.. Kenmerkende afzatenAflopend bovenvlak van een dorpel.. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  bewaard.

Kapitein Crespelstraat 29, [i]Church of the Holy Trinity[/i] (foto 2009).

Church of the Holy Trinity
Hoog schip met links zijbeuk. Bakstenen gebouw met witstenen elementen; geveltop van schip bestaande uit polychroom en speels metselwerk. Hoofdgevel tussen zware steunberen die hoger overgaan in luchtboog met torenvormige bekroning en witstenen helm. Tussen steunberen ligt vooruitspringend volume onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met links trappen naar dubbele toegang, centrale brede steunmuur en rechts muur met overwegend blindZonder opening; blind venster, schijnopening. maaswerk; erboven hoog spitsboogvenster met maaswerk. Rozet in zijbeuk.

Kapitein Crespelstraat 29, [i]Church of the Holy Trinity[/i], zicht op het koor (foto 2009).

Interieur
Bakstenen interieur met witstenen elementen, zijbeuk onder lessenaardak met open gebinte en schip onder houten tongewelf. Kruisvormige motieven van polychrome marmeren lambriseringWandbetimmering, meestal bestaande uit paneelwerk, aangebracht tegen een binnenmuur (vaak het onderste gedeelte ervan); later ook in marmer, stucwerk, … worden herhaald in polychroom en speels metselwerk van het hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. Tussen zijbeuk en schip spitse scheibogen op achtzijdige pijlers1. Muurstut zonder entasis (kromming), mogelijk met basis en kapiteel; - 2. Massief gemetseld of betonnen steunelement met gewoonlijk rechthoekige doorsnede (vb. bruggepijler,…) en zwikkenHoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. met kruismedaillon. Zevenzijdig koor met rondboogvormige triomfboog en opvallende kraagstenen met colonetten.

Glas-in-loodramen
Zijbeuk met twee rozetten met voorstelling van resp. symbolen van vier evangelisten en Christus, en vervolgens sobere glasramen met St. Andrew & St. Paul, St. Patrick & St. David, St. George & St. Nicholas en St. Luke.
Koor met voorstellingen van geboorte, doop, kruisiging, wederopstanding en hemelvaart van Christus door glazenier "B. Bardenhower, Vitraux d'Art, Bruxelles, 1898” en geschonken door families Batho en Morse.
Meest recente glasramen met Bijbelse citaten door glazenier Etienne Tribolet van 2005 (zijbeuk) en 2007 (schip), beiden geschonken door familie Anselot.

Meubilair
Fraaie neogotische kansel.
Collon-orgel uit 1967.

Herdenkingsplaten
Herdenkingsteen aan Edith Cavell, directrice van de English Nursing Home and School for Nurses en parochiaan van deze kerk.
Herdenkingsteen aan gevallen parochianen tussen 1939 en 1945.
 

Bronnen

Archieven
GAE/DS 58-29.

Publicaties en studies
COX, R., Anglicans in Brussels, Brussel, 1999.