Onderzoek en redactie

2014-2016

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Groot, rechthoekige tuinaaleg in strakke, Franse stijl dat loodrechte verbinding maakt tussen het park van Vorst en het Dudenpark. Dubbele rij bomen langs weerszijden van de square. Aan de noordzijde begrensd door het rondpunt met Massenetlaan, Gabriel Faurélaan en Koningin Maria-Hendrikalaan. Van de square ontwikkelt zich een interessant stadspanorama, met ondermeer zicht op het Justitiepaleis en de WTC toren.

Koning Leopold II voorzag de verbinding tussen beide stadsparken en koopt hiervoor het betreffend terrein aan, in 1884 van de weduwe Dupont die hij later via Koninklijke Schenking aan de gemeente Vorst schenkt. In het kader van het Projet d’aménagement du quartier des parcs et du quartier Saint Augustin, vastgelegd bij K.B. van 08.02.1912, wordt de aanleg van het plantsoen goedgekeurd. Bij K.B. van 11.08.1926, in functie van het Projet d’aménagement des abords du square Lainé, wordt deze licht gewijzigd: de Massenetlaan en de Gabriel Faurélaan worden aan de noordzijde getraceerd, volgens een gebogen tracé die een tangentiële verhouding hebben t.o.v. de Lainésquare. In 1949 worden de wegen langs de square licht verbreed en verbonden met een nieuwe, monumentale toegang naar het Dudenpark. Een lage, deels gebogen muur met twee art decohekken leiden naar een terras met belvedère. Deze nieuwe toegang wordt officieel geopend op 29 mei 1949 door de burgemeester van Vorst, M. Dulieu. In 1996 wordt het kruispunt aan de noordzijde omgevormd tot een rondpunt.

De naam verwijst naar de Franse landschapsarchitect Elie Lainé (1829-1911) die in 1890 in opdracht van de koning Leopold II de Guillaume Van Haelen laan met de Parklaan verbond, en auteur van het eerste, later gewijzigde, ontwerp voor de Lainésquare.

Volgens een overeenkomst van 1941 werden de te bouwen woningen rondom het Dudenpark en op de terreinen van de Koninklijke schenking, m.n. de Lainésquare, de pare zijde van de Gabriel Faurélaan en de onpare zijde van de Massenetlaan (zie deze lanen) voorbehouden aan bepaalde bouwvoorschriften inzake bouwvolume (rechthoekig onder zadeldak) achter voorbouwstrook, typologie (villa’s al of niet gekoppeld) en bouwhoogte (twee bouwlagen).

De zes woningen op het plein werden tussen 1954 en 1961 gebouwd. Vermeldenswaardig is de dubbelvilla nr. 7, 9 en 11 (zie deze nr.) van de uit Charleroi afkomstige architect Jacques Depelsenaire, die hier een modernistisch gebouw oprichtte gekenmerkt door grote glaspartijen met uitzicht op het plantsoen.

In 2002 wordt aan de noordzijde van het Lainésquare een landschapskunstwerk geplaatst van Mauro Staccioli (Regenboog). Deze installatie in corten-staal (gieterij Brandt, Luik) wordt geschonken door het Brussels Gewest. De installatie staat in relatie met de omgeving en vormt een verbinding tussen beide parken, aanpalend aan de square.

Bronnen

Archieven
GAV/OW 112 (niet geklasseerd fonds).
GAV/OW dossier 45, KB 08.02.1912.
GAV/OW dossier 40, KB 11.08.1926.
GAV/DS 7: 16222 (1955); 9, 11: 16580 (1955), 25695 (2014).
Geschied-en patrimoniumkring van Vorst, ‘Rues Quartiers Avenues de Forest: Square Lainé’.

Publicaties en studies
CABUY, Y., DEMETER, S., LEUXE, F., Atlas van de archeologische ondergrond van het Gewest Brussel, 4, Vorst, MRBC – MRAH, Brussel, 1993.
DEROM, P.
De beelden van Brussel, Inventaris, Galerij Patrick Derom, Brussel, 2002, p. 88.
FRANCIS J., La chanson des rues de Forest, Louis Musin éditeur, 1976: p.41.
HUSTACHE, A., Forest, CFC-Éditions, Bruxelles, 2001,(coll. Guide des communes de la Région bruxelloise), p.57.
PIRLOT, A.-M., De Hoogte Honderdwijk, GOB, Brussel 2014 (Brussel, stad van kunst en geschiedenis, 53), p. 14-15
VERNIERS, L., Histoire de Forest-lez-Bruxelles, Brussel, 1949, pp. 199 en 315.
VOKAER, J.P., Par les rues de Forest, étude sur la toponymie locale, Brussel, 1954, p.80.

Websites