Onderzoek en redactie

1997-2004

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Van Waterloosesteenweg naar Jamarlaan. Recht tracé, geknikt ter hoogte van kruispunt met J. Volderslaan, Vorstsesteenweg en de Fontainasstraat. C. Paepestraat, Engelandstraat, Ruslandstraat en Argonnestraat geven erop uit.

Onderdeel van de Ringlanen, aangelegd op het tracé van de oude vestingen. De bouw van deze lanen n.o.v. ingenieur, architect en planoloog Jean-Baptiste VIFQUAIN werd aangevat tijdens het bewind van Willem I in 1819.

Genoemd naar de Hallepoort, gebouwd in de 14e eeuw en enige overblijfsel van tweede wal rond Brussel. Tussen 1868 en 1870 ingrijpend gerestaureerd door arch. Henri BEYAERT in neogotische stijl. Beschermd sinds 1990. Na 1995 werd de directe omgeving heraangelegd.

Oorspronkelijke bebouwing in neoclassicistische stijl uit jaren 1860 en 1870 nu onderbroken door appartements- of kantoorgebouwen, de eerste daterend uit interbellum, met zes of zeven bouwlagen of een maximumhoogte van 21 m, zoals voorgeschreven door het toenmalige gemeentereglement. In de jaren 1960 stemt gemeentebestuur in met bouw van twee grote appartementsgebouwen, op nr. 22 en 25, die door hun hoogte van meer dan 35 m allebei van de bouwkundige voorschriften afwijken. De ‘schoonheid van deze architectuur' en het ‘belang van de laan' – die toentertijd door sommigen als een autosnelweg werd beschreven – moesten deze vergunning rechtvaardigen.

Niet geselecteerde nr.: 5-8: groot kantoorgebouw in postmodernistische stijl n.o.v. arch. H. Lemaire (bureau Suter), 1992. Huidig gebouw resultaat van grondige wijziging van gebouw n.o.v. arch. Michel Barbier, 1964, zelf gebouwd ter vervanging van huizen in neoclassicistische stijl; 9, 10: ensemble van twee huizen in neoclassicistische stijl, verhoogd met bouwlaag (resp. 1938 en 1931); 16: opbrengsthuis in art-decostijl, n.o.v. arch. Raoul FASTRé, 1925. Handelsruimte gewijzigd (1947); 19, 20, 21 en Fontainasstraat nr. 1: ensemble van drie gebouwen in neoclassicistische stijl, 1874, nr. 19 en Fontainasstraat nr. 1: groot hoekgebouw. Handelsruimten herhaaldelijk gewijzigd, verdiepingen op nr. 20 en 21 herbepleisterd; 22: appartementsgebouw n.o.v. arch. Roland VERREYT, 1966; 25 en C. Depaepestraat nr. 9: groot hoekgebouw met appartementen n.o.v. arch. Jean MOUILLET, 1961, ter vervanging van huizen uit jaren 1870. Concave gevel volgens rooilijn Fontainashof; 27: postmodernistisch gebouw op hoek met Engelandstraat n.o.v. tijdelijke samenwerking tussen arch. J. Jourquin, Borman & Gerard SC, M. Vandenbossche en ARCHI + i SPRL, 1991, ter vervanging van drie huizen uit jaren 1870; 31: huis in neoclassicistische stijl, 1874, mansardedaken waarschijnlijk later geplaatst. Benedenverdieping ingericht als restaurant. Hoofdgestel gewijzigd door plaatsing van vensters; 32: huis in neoclassicistische stijl, 1874. Bewerkte balkons en bepleisterd parement recent verdwenen; 34, 35: twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, 1874, verhoogd (1945); 36-37: huis in neoclassicistische stijl, 1874, verhoogd met één bouwlaag (1936); 38, 39: twee identieke huizen, 1884, benedenverdieping op nr. 39 gewijzigd (1967); 40-41, Ruslandstraat nr. 36 en de Mérodestraat nr. 2: groot kantoorgebouw dat volledig bouwblok inneemt, n.o.v. arch. J. H. Baudon en architectenbureau A+U, 2002, ter vervanging van huizen in neoclassicistische stijl van 1868 en 1874; 59 en Argonnestraat nr. 34: hoekgebouw met handelsruimte, 1874, nu bekleed met briketten; 61, 62: ensemble van twee identieke huizen in neoclassicistische stijl, 1871, verhoogd met bouwlaag (resp. 1928 en 1899); 63: gebouw in neoclassicistische stijl, 1870, verhoogd met twee bouwlagen (1908), handelsruimte gewijzigd; 64: huis in neoclassicistische stijl, 1870, benedenverdieping gewijzigd in winkelpui (1931), verdiepingen nu bekleed met briketten; 65: huis in neoclassicistische stijl met achteratelier, 1870, benedenverdieping gewijzigd (1929); 66: huis in neoclassicistische stijl, handelsruimte (1926); 67: opbrengsthuis vroeger in neoclassicistische stijl, 1865, bekleed met briketten, handelsruimte gewijzigd (1927); 68: opbrengsthuis, 1955, ter vervanging van huis n.o.v. arch. Édouard PARYS, 1884.

Bronnen

Publicaties en studies
AUBERT, R., BRUWIER, M., DE VOS, A., et al., Jean-Baptiste Vifquain ingénieur, architecte, urbaniste (1789-1854) : colloque d'histoire des sciences, UCL, Louvain-la-Neuve, 1983, pp. 82-106.
EGGERICX, L., VAN QUORIE, C., De ringlanen, van het Rogierplein tot de Hallepoort, Dienst Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1998 (Brussel, stad van kunst en geschiedenis ; 22), pp. 8-14.
LELARGE, A., Bruxelles, l'émergence de la ville contemporaine, la démolition du rempart et des fortifications aux XVIIIe et XIXe s., CIVA, Brussel, 2001, pp. 97-112, 184.
La vie économique à Saint-Gilles, des origines à demain, Syndicat d’initiative, Sint-Gillis, 1993, p. 128.

Archieven van de niet geselecteerde nr.
GASG/DS 5-8: 1992-16 (1992), – (1964); 9: 210 (1938); 10: 66 (1931); 16: – (1925), 75 (1947); 19, 20, 21: zie Fontainasstraat nr. 1: 2312 (1874); 22: 128 (1966); 25: 28 (1961); 27: – (1991); 31: 2390 (1874); 32: 2559 (1874); 34, 35: 2406 (1874), 94 (1945); 36-37: 2260 (1874), 71 (1936); 38, 39: 464 (1884), 9 (1967); 40-41: 2002-005 (2002); 59: 2614 (1874); 61, 62: 8180 (1871); 61: 309 (1928); 62: 86 (1899); 63: 722 (1870), 116 (1908); 64: 611 (1870), 191 (1931); 65: 784 (1870), 459 (1929); 66: 310 (1926); 67: 4480 (1865), 20 (1927); 68: 622 (1884), 123 (1955).