Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwen
De straat ligt in de Monrosewijk en bestond al vóór het stratenplan voor deze wijk, dat definitief werd goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906. Ze volgt het tracé van een deel van een oude weg, de Beek Vaert, die al vermeld wordt op het plan van Jacob van Deventer uit ca. 1550-1565, nadien de Trooststraat genoemd. Bij K.B. van 03.10 en 28.12.1866 werd deze straat verbreed en verlengd tot aan de Leuvensesteenweg door de integratie van een deel van een andere weg, de Processieweg. Ze werd tot haar huidige lengte herleid door de aanleg van de Gustave Fussstraat en de Thomas Vinçottestraat. De werken voor de aanleg van het gedeelte van de straat tussen de Wijnheuvelenstraat en de huidige Paul Deschanellaan werden in 1884 uitgevoerd.
De Trooststraat, in het Frans de Rue de la Consolation, dankt haar naam aan de aanwezigheid in de Maalbeekvallei – de latere Wijnheuvelenstraat – van een gehucht genaamd “Ter Roost”. Die naam werd samengetrokken tot “troost” en werd letterlijk in het Frans vertaald.
De straat is overwegend residentieel. Vóór 1870 stonden er al enkele gebouwen, waarvan sommige neoklassieke huizen nog altijd in het eerste deel aan onpare zijde bestaan. De meeste woningen in neoklassieke stijl verschenen echter in de jaren 1880 en 1890, zoals nr. 91 of nr. 2 en 4 (1889). Van vele ervan werd de gevel verbouwd. In de jaren 1900 werden huizen in eclectische stijl gebouwd, zoals nr. 97 (n.o.v. architect Ed. Courtenay, 1904), welke in 1917 werd uitgebreid met een beeldhouwersatelier i.o.v. beeldhouwer Henri Joos, en nr. 102 tot 106, die een homogene huizenrij vormen met nr. 100, in 1906 ontworpen door architect Paul Hamesse in art-nouveaustijl (zie deze nummers). In dezelfde stijl vermelden we eveneens een gebouw van architect Gustave Strauven (zie nr. 67). De onbebouwd gebleven percelen werden tijdens het interbellum of na 1945 bebouwd, onder meer met twee grote appartementsgebouwen, het ene in art-decostijl (zie nr. 73-77), het andere modernistisch met invloed van de pakketbootstijl (zie nr. 46).
Op tal van percelen bevinden zich constructies binnen het huizenblok, waaronder op nr. 70 een groot modernistisch gebouw met kantoren en een opslagplaats, in 1939 gebouwd voor de Société Coopérative des Pharmacies Populaires (n.o.v. architect Paul Jean Devos).
Verscheidene kunstenaars kwamen in de straat wonen: de schilder Alfred Verwée, die er zijn huis met atelier liet bouwen in 1881, wellicht op nr. 58 (gesloopt), en beeldhouwers Albert Hambresin en Thomas Vinçotte, respectievelijk op nr. 80 en 97. De dichter Charles Van Lerberghe woonde op nr. 20 en 29.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 2, 4: 54-2; 58: 54-56; 70: 54-70; 91: 54-91; 97: 54-97.
GAS/OW Infrastructuur 81.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1884, pp. 128-129.
Huis der Kunsten van Schaarbeek/lokaal fonds.
Publicaties en studies
DEBOURSE, X., Schaerbeek. Parcours d'Artistes, Arobase Édition, Brussel, 2009, pp. 104-105.
STEEN, J., “Charles Van Lerberghe”, in: Réveil littéraire et artistique. Schaerbeek 1880-1930 (tentoonstellingscatalogus), 1998, pp. 48-51.
Tijdschriften
“Propriété de M. Ch. Courtenay, rue de la Consolation, à Schaerbeek”, Album de la Maison Moderne, reeks V, pl. XVIII.
Kaarten / plannen
DE DEVENTER, J., Atlas des villes des Pays-Bas, ca. 1550-1565 (Koninklijke Bibliotheek van België).