Metsysstraat 8, 10

In het midden van een driehoekig huizenblok gevormd door de Vleugelsstraat, de Generaal Eenensstraat en de Metsysstraat, voormalig industrieel complex dat teruggaat tot omstreeks 1860 en dat herhaaldelijk werd vergroot en gewijzigd.

Geschiedenis

Op deze plaats stond tot midden 19e eeuw een molen van middeleeuwse oorsprong, aangedreven door de Maalbeek, die langs de voormalige Molenaarsstraat liep. Rond 1860 werd er een stoommaalderij gebouwd, bestaande uit een vierkant volume (A), een machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  als bijgebouw (A') en een hoge schoorsteen (B). De maalderij werd in 1889 verbouwd tot een fabriek van elektrische gloeilampen door haar eigenaar, een zekere Quannone. Tien jaar later liet hij ook vier huizen bouwen op zijn terrein aan de Vleugelsstraat, waarvan er twee zijn gesloopt, op de plaats van het huidige nr. 10, en er nog twee bestaan op nr. 24 en 26. Tot minstens 1904 werd het complex ingenomen door chocolaterie Schrevens-Schaltin, die de machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  in 1904-1905 met twee bouwlagen liet verhogen (A'). In 1906 werd een volume voor kantoren en magazijnen (C) aangebouwd tegen de noordzijde van het hoofdvolume van de voormalige maalderij (n.o.v. architect M. Van Eycken). In 1917 bouwde architect Henri Van Nerom aan de Metsysstraat een volume met werkplaatsen van twee bouwlagen, overeenstemmend met het onderste gedeelte van het huidige nr. 10 en met de laatste twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van nr. 8, naast een omheiningsmuur met een ingang. Tussen 1917 en 1923 heette de chocolaterie Monrégal. In 1923 werd nr. 10 Metsysstraat met drie verdiepingen verhoogd. In 1924 moesten twee van de huizen die Quannone in 1899 had gebouwd wijken voor een werkplaats, nr. 10 Vleugelsstraat. Deze werkplaats werd twee jaar later verhoogd. In 1927 voorzag architect Auguste Evrard nr. 8 van zijn eerste twee huidige traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), gebruikt als garage en woning. In 1928 of 1929 werd het complex gekocht door handschoenenfabriek Gaston Samdam. Tot slot werd de oude maalderij (A-A') ten vroegste in de jaren 1990 tot woningen omgebouwd. In 2001 werden het gebouw met nr. 10 Metsysstraat en het volume met kantoren en magazijnen (C) herbestemd tot woningen en kantoren (n.o.v. architect Bruno Corbisier).


Beschrijving

Binnen het huizenblok, voormalige stoommaalderij (A-A'-B), gebouwd ca. 1860. Volume met vierkante plattegrond (A) van zes bouwlagen en drie gevels van drie of vier gelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Bakstenen opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur.. Rondbogige muuropeningen, in de laatste bouwlaag lager, met archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. op druipers. Op de noordgevel, centrale traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met de bewaarde metalen korbelen1. Diagonale houten balk ter ondersteuning van overkragende elementen zoals een luifel, een kroonlijst,…; 2. Balk om de verbinding tussen trekker en spantbeen in een kapspant te versterken. van een goederenliftEen lift die voornamelijk bestemd is voor het vervoer van goederen/voorwerpen. . De muuropeningen op de benedenverdieping zijn breder, volledig of gedeeltelijk blindZonder opening; blind venster, schijnopening.. Vastgeklonken ruitvormige ankers(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief.. Lang uithangbord van de chocolaterie, geschilderd onder de voorlaatste bouwlaag vóór 1906. Metalen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met metalen roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd. deels bewaard.
Bijgebouw van de voormalige machinezaalIn een ruimte onderaan of bovenaan de installatie, een samenstel van aandrijf- en besturingsapparatuur van de lift.  (A') van vier bouwlagen, de laatste twee uit 1904-1905. Bakstenen gevel van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de linkertravee voorzien van een bijgebouw van latere datum, met hoektraveeTravee op de hoek (meestal 45°) van een gebouw.. Muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel. of rondboogBoog waarvan de kromming een halve cirkel beschrijft.. RaamVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met metalen roedeverdelingDunne houten of metalen staaf in een kozijn waarin glasruiten worden bevestigd. bewaard in de laatste bouwlaag.
Hoge vierkante bakstenen schoorsteen (B).

Op nr. 8 en 10 Metsysstraat, oud gebouw uit 1927 gebruikt als garage en woning op de eerste twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op nr. 8 (n.o.v. architect Auguste Evrard), en voormalige werkplaatsen uit 1917 op de twee volgende traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), alsook op nr. 10 (n.o.v. architect Henri Van Nerom). Oorspronkelijke opstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van twee bouwlagen onder kartelrand, in baksteen met hardstenen elementen. Grote muuropeningen onder I-balkIJzeren latei met I-profiel..
Op nr. 8, bakstenen gevel, thans beschilderd. De eerste traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) is smaller en voorzien van een deur geflankeerd door een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur.. VenstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de verdieping gedeeltelijk of volledig blindZonder opening; blind venster, schijnopening.. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen.
Op nr. 10, gevel van zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) en vijf bouwlagen, de laatste drie toegevoegd in 1923. OpstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. met imitatievoegen. Op de benedenverdieping waren alle muuropeningen oorspronkelijk deuren, sommige later gewijzigd in venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Uiterst rechts, uithangbord van de fabriek Schrevens-Schaltin. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  vervangen op de benedenverdieping. Betonnen raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. bewaard op de verdiepingen uit 1923 op de noordgevel en aan de straatkant.