Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Guillaume VELDEMAN – architect – 1911
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme
Neorenaissance
Inventaris(sen)
- Actualisatie van de Urgentie-Inventaris (Sint-Lukasarchief - 1993-1994)
- Actualisatie van het inventarisatieproject van het Bouwkundig Erfgoed (DMS-DML - 1995-1998)
- Het monumentale erfgoed van België. Schaarbeek (Apeb - 2010-2015)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2012-2013
id
Urban : 22356
Beschrijving
Twee verschillende burgerhuizen in eclectische stijl, gesigneerd “GUIL. VELDEMAN / ARCHte, à Schaerbeek.”, 1911. Nr. 97, met invloed van de neorenaissanceArchitectuurstijl (ca. 1860-1914) die zich inspireert op de renaissance, een kunststroming ontstaan in het Italië van de 15e eeuw en die er o.m. op gericht was de bouwkunst van de Grieks-Romeinse oudheid te doen herleven., gebouwd voor rekening van de architect.
Op nr. 95, symmetrische opstand van drie bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen, onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. (1935). Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen en oranje bakstenen. Op de benedenverdieping, twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. van verschillende grootte en een inrijpoort. Op de eerste verdieping, korfboogvormige glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf., onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. en achter een doorlopend boogvormig balkon op vier consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op de tweede verdieping, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder een doorlopende archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog.. HoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. gescandeerd door per twee of per vier gegroepeerde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Smeedijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en traliewerk bewaard, net als de deur met getraliede ramen en het raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met medaillonmotief.
Op nr. 97, opstand van drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van ongelijke breedte, onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen. Op de benedenverdieping, twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en de toegangsdeur, geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. waarop een entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. rust. Op de verdiepingen, centrale muuropeningen met dubbel kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld., aan de zijkant met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. Stenen erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. bekroond door een terras met balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. Borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met balustersVaasvormige spijl van een borstwering. of versierd met een cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd.. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met vleugelstukken en gebogen kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)., voorzien van een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder waaiervormig timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd.. Bewaarde deur met oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster., raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen, oorspronkelijk voorzien van gekleurd glas met loodstrips.
Interieur. “Vlaamse kamer” vooraan op de eerste verdieping en beglaasde galerij die toegang geeft tot een bureau achteraan in de tuin.
Op nr. 95, symmetrische opstand van drie bouwlagen en twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) op de verdiepingen, onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken. (1935). Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen en oranje bakstenen. Op de benedenverdieping, twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. van verschillende grootte en een inrijpoort. Op de eerste verdieping, korfboogvormige glasdeurenDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat. met sleutelSluitsteen van een opening; weerhoudt de gewelfstenen in een boog of gewelf., onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. en achter een doorlopend boogvormig balkon op vier consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Op de tweede verdieping, gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder een doorlopende archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog.. HoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel. gescandeerd door per twee of per vier gegroepeerde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Smeedijzeren borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en traliewerk bewaard, net als de deur met getraliede ramen en het raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling en impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak. met medaillonmotief.
Op nr. 97, opstand van drie bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) van ongelijke breedte, onder topgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt.. Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen. Op de benedenverdieping, twee venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. en de toegangsdeur, geflankeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. waarop een entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. rust. Op de verdiepingen, centrale muuropeningen met dubbel kruisvensterVenster, door een moneel en een tussendorpel in vier vlakken verdeeld., aan de zijkant met tussendorpelStenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt.. Stenen erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. bekroond door een terras met balustradeHekwerk van spijlen of balusters.. Borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. met balustersVaasvormige spijl van een borstwering. of versierd met een cartoucheOmlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of intern versierd.. TopgevelHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. met vleugelstukken en gebogen kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)., voorzien van een drielichtGroep van drie smalle vensters binnen dezelfde omlijsting, onderling gescheiden door deelzuiltjes of stijlen/monelen; centraal venster soms hoger dan beide andere. onder waaiervormig timpaanMonumentaal driehoekig of segmentvormig boogveld, meestal besloten in een fronton; vaak rijkelijk versierd.. Bewaarde deur met oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster., raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen, oorspronkelijk voorzien van gekleurd glas met loodstrips.
Interieur. “Vlaamse kamer” vooraan op de eerste verdieping en beglaasde galerij die toegang geeft tot een bureau achteraan in de tuin.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 95: 10-95; 97: 10-97.
Tijdschriften
Album de la Maison Moderne, jg. 5, 1913, pl. 13, 41.
Opmerkelijke bomen in de nabijheid
