Onderzoek en redactie
2020-2022
Bekijk de weerhouden gebouwenDe François Delcoignestraat verbindt de Sint-Annakerkstraat met het Van Hoegaerdeplein. De Veiligheidsstraat en de Novillesquare zijn zijstraten ervan.
De François Delcoignestraat kwam er in 1877, ter vervanging van de vroegere buurtweg nr. 9, het Obbergen Straetje, dat langs de Sint-Annakerk en de voormalige begraafplaats liep en afsplitste naar het Van Hoegaerdeplein. De kaarsrechte nieuwe straat valt slechts op het einde ervan samen met het tracé van de vroegere buurtweg, ter hoogte van de Novillesquare. Dankzij dit nieuwe tracé kon men beide kanten van de straat verkavelen.
Een naam kreeg ze pas in 1891. François Delcoigne was industrieel, gemeenteraadslid en van 1869 tot zijn overlijden in 1878 schepen.
De brouwerij De Boeck, gebouwd in 1877, bevond zich vroeger aan de pare kant van het lager gelegen gedeelte van de straat, op de hoek met de Van Hoegaerdestraat en het Van Hoegaerdeplein. Ze vormde er een coherent geheel met eigen wegen tussen de gebouwen: brouwerij, mouterij, biermagazijn, administratief kantoor. De eerste hoofdingang van de brouwerij bevond zich in de Van Hoegaerdestraat (en is gedeeltelijk bewaard) maar toen de F. Delcoignestraat daadwerkelijk over haar volledige lengte doorgetrokken werd, verplaatste men de hoofdingang naar deze straat. De brouwerij stopte met haar activiteit op het einde van de jaren 1960 en in 1997 werd ze gesloopt vanwege een aantasting door huiszwam. Op de plaats van de brouwerij kwam een geheel van appartementsgebouwen. De enige overblijfselen zijn vandaag het eerste toegangsportaal en de twee huizen van de meester-brouwers aan de Van Hoegaerdestraat en het Van Hoegaerdeplein (zie Van Hoegaerdestraat nr. 40 en Van Hoegaerdeplein nr. 22).
De meeste huizen in de François Delcoignestraat zijn in de loop van de jaren 1890 gebouwd, zoals nr. 1 tot en met 9 (zie bij dit geheel), nr. 11 (1894), 13 (1893), 41 (1898) en 43 (naar een ontwerp van architect Henri Van Eerdewegh, 1898). In 1897 werd een ouderlingentehuis opgetrokken, dankzij het legaat van dokter J.B. Jourdan: een gebouw met Vlaamse neo-renaissance-inslag: gekarakteriseerd door kruisvensters en met een voorbouw die een klokkentorentje vormde. In 1974 werd het vervangen door het huidige rustoord.
Een ander belangrijk gebouw in deze straat is de gemeentelijke jongensschool die in 1903 werd gebouwd en wordt toegeschreven aan architect Henri Jacobs (zie nr. 23, 25). Het is een art-nouveaugebouw waar nu culturele voorstellingen worden georganiseerd.
De laatste percelen aan de pare straatkant werden in de jaren 1960 bebouwd na de aanleg van de wijk achter de kerk, op gronden die vrijgekomen waren na de ontruiming van de begraafplaats.
Bronnen
Archieven
GAK/DS 11: 5 (1894); 13: 18 (1893); 41: 45 (1898); 43: 29 (1898).
Publicaties en studies
BORIAU, L., Les brasseries du nord-ouest de Bruxelles; Berchem-Sainte-Agathe, Koekelberg, Jette, Ganshoren, Molenbeek-Saint-Jean, ARC-Berchem, Brussel, 1997.
CULOT, M. (o.l.v.), Koekelberg. Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 16.
STEPMAN, C., VERNIERS, L., Koekelberg dans le cadre de la région nord-ouest de Bruxelles, De Boeck, Brussel, 1966.
SUTTER, D., Koekelberg. Au fil du temps… Au cœur des rues…, Drukker, Parijs, 2012.
TONDEUR, F., Koekelberg, CFC-Éditions, Brussel, 2000.