Onderzoek en redactie

2009-2011

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Rechtlijnige straat van de Maria-Hendrikastraat naar de Boondaalsesteenweg. Ze vormt een kruispunt met de Brouwerijstraat.

Net als de Kuipstraat, de Giststraat, de Brouwerijstraat, de Mouterijstraat en de Luikenaarsstraat (vroeger rue de l'Orge [Gerststraat]), ontstaan uit de verbreding van de Montagne du Cygne [Zwanenberg] werd de Spiraalbuisstraat aangelegd in het kader van het Plan de la transformation du quartier du Cygne, gelegen tussen de Graystraat, het Flageyplein (destijds Heilig-Kruisplein), de Boondaalsesteenweg en de Kroonlaan. Deze wijk bestond destijds slechts uit vier smalle straten: de Fonteinstraet, de Damstraet, de Zwanenberg [Montagne du Cygne] en de Zwanenstraat. Het tweede deel van de Spiraalbuisstraat, tussen de Brouwerijstraat en de Boondaalsesteenweg, herneemt het tracé van de oude Fonteinstraet, die al in de 17e eeuw bestond. In het kader van dit plan dat werd opgesteld door inspecteur der wegen Victor Besme en werd goedgekeurd bij K.B. van 25.05.1894, werden de eerste verbreed terwijl de Zwanenstraat verdween.

Net als de rest van de straten in de buurt (brouwerij, kuip, gist, mouterij en gerst) herinnert deze naam eraan dat deze plaats vroeger het centrum was van een grote brouwerijindustrie.
Door de spiraalbuis die in de kuip wordt geplaatst stroomt ijskoud water, om de temperatuur van het gistingsproces onder controle te houden.

[i]Plan de la transformation du quartier du Cygne[/i], inspecteur der wegen Victor Besme, AR 25.05.1894, GAE/OW 46.

De straat werd tussen 1901 en 1906 bebouwd, grotendeels met relatief bescheiden huizen met of zonder handelsruimte op de benedenverdieping. Sommige hebben een iets rijkere gevel: geheel op nr. 19 en 21 (zie deze nummers), nr. 38 (1903). Op de bredere percelen bevinden zich burgerwoningen (zie nr. 4 en nr. 32) of opbrengsthuizen met handelsruimte op de benedenverdieping (zie nr. 6-8-10 en nr. 28A-30).

Bronnen

Archieven
GAE/OW Historique des rues (1925).
GAE/OW 46.
GAE/OW Q9 Quartier du Cygne.
GAE/DS 38: 85-38.

Publicaties en studies
GONTHIER, A., Histoire d'Ixelles, Le Folklore Brabançon, Impr. De Smedt, Brussel, 1960, pp. 45-90, 134-135, 160-161, 216.
HAINAUT, M., BOVY, Ph., Le quartier du Cygne (1), Gemeente Elsene, Brussel, 2000 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 6).
HAINAUT, M., BOVY, Ph., Le quartier du Cygne (2), Gemeente Elsene, Brussel, 2000 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 6).
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp. 93-98.
LE ROY, P., Monographie de la commune d'Ixelles, Imprimerie Générale, Brussel, 1885, pp. 295-305.