![Van Moerstraat 12. Eigen woning van architect J. Baes, detail erker en consoles, [s.d.]](https://monument.heritage.brussels/medias/buildings/10001114/10001114_0012_M04.jpg)
Typologie(ën)
burgerwoning
architectenwoning
architectenwoning
Ontwerper(s)
Jean BAES – architect – 1888
Juridisch statuut
Beschermd sinds 08 september 1994
Stijlen
Eclectisme
Inventaris(sen)
- Urgentie-inventaris van het bouwkundig erfgoed van de Brusselse agglomeratie (Sint-Lukasarchief 1979)
- Permanente actualisatie van de inventaris van het Bouwkundig Erfgoed (DPC-DCE)
- Bouwen door de eeuwen heen in Brussel. Stad Brussel (1989-1993)
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem) en integriteit (idem + kwaliteit van uitvoering).
- Esthetisch Het onroerend goed heeft een esthetische waarde als het de waarnemer zintuigelijk prikkelt op een positieve manier (‘ervaring van schoonheid). Historisch gezien werd deze waarde aangewend om waardevolle natuurlijke of semi-natuurlijke gebieden aan te duiden, maar het kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Automatisch dringt een afweging met andere waarden zich op, de artistieke in de eerste plaats, maar ook de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen), en dienen koppelingen naar selectiecriteria worden gemaakt: representativiteit, ensemblewaarde en contextuele waarde. Criteria die met andere (met name artistieke) criteria moeten worden gecombineerd.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente, of als bijzonder belangrijke ouderdom en zeldzame ontwikkeling voor een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; enz.), of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale boulevards of in de Leopoldswijk), of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur - met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (b.v. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte), of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (b.v. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, Congreskolom), of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen spelen, meer dan andere bouwkundige goederen, een prominente rol in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte in het verleden. Meestal determineren zijn andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het hierin een rol speelt, bijvoorbeeld hoekgebouwen, coherente pleinen of (straatwanden), deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, maar ook relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe deze architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2016
id
Urban : 30621
Beschrijving
Voormalige eigen
woning van architect Jean Baes in eclectische stijl, 1888.
Markante realisatie van de architect, o.a. auteur van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg.
Dubbelhuis met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., drie bouwlaag en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken.. Gevel in Gobertange met hardstenen elementen, gemarkeerd door hoekpilasters en geleed door de sokkel, de puien kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op uitgelengde hoekconsoles. Accent op centrale travee door een monumentale, volledig ijzeren erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. (I-balken) met neo-Vlaamse renaissance-insla : fraai gesmede uitgelengde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en balkonbekroning met spiralen en rozetten; fijne roeden met vernieuwde glas-in-loodvulling. Inkom met entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. tussen brede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op benedenverdieping. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op verdiepingen binnen diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen., onder decoratieve sgraffitopanelen met allegorische voorstelling van Dag, Nacht en de vier Elementen, en klassiek geïnspireerde entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Voorheen brede sgraffitofries met guirlandes, rond de steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel.. Bewaard houtwerk onder meer bewerkte deur. Links souterrainvenster gewijzigd tot garagepoort.
Oorspronkelijk gebruik van bovenaan beglaasde houten wanden als interieurindeling ; glas-in-lood door Ch. Baes in de eetkamer.
Markante realisatie van de architect, o.a. auteur van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg.
Dubbelhuis met souterrainHoge kelder of half verzonken verdieping., drie bouwlaag en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) onder mansardedakGebroken kap of Frans dak met met steile ondervlakken en licht hellende bovenvlakken.. Gevel in Gobertange met hardstenen elementen, gemarkeerd door hoekpilasters en geleed door de sokkel, de puien kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op uitgelengde hoekconsoles. Accent op centrale travee door een monumentale, volledig ijzeren erkerRechthoekig of veelhoekig uitbouwsel, als het ware op de gevel geplakt en daardoor deel uitmakend van de achterliggende ruimte; vaak over één of meer verdiepingen gestapeld. (I-balken) met neo-Vlaamse renaissance-insla : fraai gesmede uitgelengde consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief., borstwering1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en balkonbekroning met spiralen en rozetten; fijne roeden met vernieuwde glas-in-loodvulling. Inkom met entablementHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. tussen brede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op benedenverdieping. Rechthoekige venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op verdiepingen binnen diamantkoppenPiramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen., onder decoratieve sgraffitopanelen met allegorische voorstelling van Dag, Nacht en de vier Elementen, en klassiek geïnspireerde entablementenHoofdgestel of onderdeel ervan (vb. kroonlijst) als bekroning van muuropening; entablement vaak op consoles. op consolesVoornamelijk voluut- of S-vormig kraagstuk, soms ook louter decoratief.. Voorheen brede sgraffitofries met guirlandes, rond de steigergatenGat aan de bovenzijde van een gevel waarin de horizontale dwarsbalken van een steiger werden bevestigd; vaak afgedekt door smeedijzeren (sier)deksel.. Bewaard houtwerk onder meer bewerkte deur. Links souterrainvenster gewijzigd tot garagepoort.
Oorspronkelijk gebruik van bovenaan beglaasde houten wanden als interieurindeling ; glas-in-lood door Ch. Baes in de eetkamer.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 23776 (1888).
Tijdschriften
L’Emulation, 1890, kol. 191, pl. 42-44.
