Arteveldestraat, straatbeeld vanaf Kartuizersstraat, 1971

Arteveldestraat, onpare nummers, zicht vanaf Kartuizersstraat, 1979

Arteveldestraat, onpare nummers, zicht vanaf Sint Kristoffelsstraat naar Kartuizersstraat, 1979

Arteveldestraat, onpare nummers, zicht vanaf Pletinckxstraat naar Zespenningenstraat, 1979

Arteveldestraat, pare nummers, zicht vanaf Rijkeklarenstraat naar Sint-Kristoffelsstraat, 1979

Anderlechtsesteenweg, onpare nummers, zicht vanuit Arteveldestraat naar Anderlechtsepoort, 1979

Arteveldestraat, pare nummers, zicht vanaf Kartuizersstraat, 1979

Arteveldestraat, pare nummers, zicht vanaf Sint-Kristoffelsstraat naar Zespenningenstraat, 1979

Arteveldestraat 112 tot 120 (afgebroken), 1979

Brussel Vijfhoek

Arteveldestraat

Onderzoek en redactie

1989-1994

Bekijk de weerhouden gebouwenVan Kartuizersstraat naar Washuisstraat.
Brede, licht geknikte straat, aangelegd bovenop een arm van de gedempte Kleine Zenne en de vroegere Kleine Zennestraat. Doorbraak naar Haussmanniaans model, gepaard met de aanleg van de Pletinckxstraat en de Rijkeklarenstraat ; afzonderlijk en later gerealiseerde fase in de herstructurering van de benedenstad, voortvloeiend uit de sanering van de Zenne en de aanleg van de centrale lanen. Werken uitgevoerd door de Société de Travaux Publics et Constructions (Parijs), waarvoor overeenkomst met de Stad Brussel van 1874, tezamen met de aanleg van de Sint-Goedelestraat en de Arenbergstraat in de bovenstad. De Arteveldestraat vormde het sluitstuk van een derde parallelle noordzuid-as, van de Antwerpsepoort via de bestaande Lakensestraat, Zwarte Lievevrouwstraat, Visverkopersstraat en Anderlechtsesteenweg leidend naar de Anderlechtsepoort.

Genoemd naar de volksleider en staatsman Jacob van Artevelde (ca. 1290- 1345), ‘de Wijze man’ van Gent.

Bebouwing aangevat in 1877, en grotendeels beëindigd in het begin van de jaren 1880. Een belangrijke groep van 83 panden, opgetrokken door voornoemde maatschappij, werd na faling in 1886 door de Stad Brussel overgenomen. Een groot aantal ervan, de gehele tweede helft van de westzijde, werd vanaf 1974 vervangen door nieuwbouwflats. Van de resterende, die het straatbeeld in hoge mate bepalen, is de renovatie heden aan de gang; eerste reeks (nr. 46 tot 56) n.o.v. Groep Planning, opgeleverd in 1983, gekenmerkt door een fleurige gevelbeschildering in pasteltinten.

Homogene bebouwing in eclectische stijl met neoclassicistische inslag, veelal gekoppelde opbrengsthuizen, doorgaans met vier bouwlagen, eventueel de tweede als tussenverdieping. Meest voorkomend type met asymmetrische compositie, zoals op nr. 8, 9, 17 (1877), 18; voorts met symmetrische compositie, zoals op nr. 19 (1878), 20-22 (1877), 24-26, 72, 112-120 (1878). Ruimere, afgeschuinde hoekhuizen, zie nr. 53 (1879), 58 (1879). Rijk met stuc versierde gevels, gemarkeerd door gekoppelde of gevelbrede, balkons met gietijzeren borstwering. Aaneenschakeling van winkelpuien, vaak verbouwd, op de benedenverdieping.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 23424 (1877), 23427 (1878), 23421 (1877), 23426 en 23430 (1878), 23433 (1879), 23434 (1879); A.A., 1874, rep. 202; P.P., 2120, 2313; gemeenteblad, 1874, I, p. 349-350, 425-448, 464- 470, 474, II, p. 26-28, 43-63, 1886, I, p. 651-653, II, p. 405.