Sint-Alfonsstraat

Van Warmoesstraat naar het kruispunt gevormd door de Van Bemmelstraat, Gemeentestraat en Sint-Jooststraat. Lichtjes gebogen straat; volgt het tracé van een oude weg die, zoals ook blijkt op de kaart van Van Deventer (ca 1565), aan de oude Brusselse vestingen vertrok (ter hoogte van de huidige Sterrenkundelaan), de Maalbeek overstak (op de ligging van het huidige Houwaertplein) en vervolgens uitliep op de Leuvensesteenweg. Een deel van deze weg, in de jaren 1830-1840 gekend onder de naam Processieweg (chemin de la Procession), later Processiestraat (rue de la Procession) zou in 1851 de Sint-Alfonsstraat vormen.

Tot het begin van de jaren 1860 behoorde ook het stuk van de huidige Gemeentestraat dat tot aan het Houwaertplein liep tot deze straat. De nabijheid van de Maalbeek vertraagde lange tijd de architecturale ontwikkeling van het lager gelegen deel van de straat. Rond 1860 was de straat volledig bebouwd, behalve haar twee uiteinden.

De woningen zijn van neoclassicistische inspiratie, voor het merendeel opgetrokken tijdens XIX b. Vaak ging het om huizen van bescheiden afmetingen, met bepleisterde lijstgevels op arduinen plinten, geleed door kordonlijsten en verlicht door rechthoekige of getoogde muuropeningen, op de begane grond soms van luiken voorzien, op de verdiepingen met vensterleuningen. Nr. 1 tot 5, 19, 40 tot 44 en 47 tot 53 hebben hun oorspronkelijk uitzicht behouden; Nr. 38, 43, 45 en 54 kregen een bakstenen gevelparement, Nr. 35 en 39 (1837) zijn gehercementeerd; Nr. 34 met verbouwde begane grond, rechthoekige muuropeningen in geriemde omlijsting en bewerkte sleutel op verdiepingen.

Enkele gevels met empire-invloed door de rondboogvensters op de bel-etage: Nr. 41 herbouwd in 1966 en Nr. 54 met nieuw bakstenen parement. Eén van de oudste panden vormt Nr. 28-30, een ensemble van twee gekoppelde woningen (1839) met vier traveeën, middenrisaliet met blinde travee op de verdiepingen en aanvankelijk rondboogvensters op de bel-etage. Nr. 21 en 23: twee gekoppelde woningen (1834), aanvankelijk met empire-invloed, die net zoals Nr. 28-30 het uitzicht hebben van een dubbelhuis; vijf traveeën met gemeenschappelijke middentravee, op begane grond voorzien van een dubbele deur onder entablement met centrale middenstijl, bel-etage met rondboogvensters voorzien van leuningen, eertijds horizontaal geleed door kordons en doorgetrokken imposten; heden erg gewijzigde gevel door nieuw parement in baksteen. In 1886 werden dit ensemble verhoogd met één bouwlaag, in 1932 zijn ze gedeeltelijk verbouwd en van mekaar gescheiden.

Van recentere datum: Nr. 7, eclectisch pand uit 1909, twee bouwlagen + souterrain en twee traveeën onder mansardedak met dakvenster onder fronton en œil-de-bœuf. Gevel van Nr. 39 met gedenkplaat waarop het opschrift: "A Benoît Rolliers. Major de l'Armée belge. Né à Saint-Nicolas en 1798. Mort en cette maison la 10 décembre 1877. Le 2 février 1831, Rolliers, alors sous-lieutenant aux sapeurs-pompiers de Gand, arrêta par son courage et son sang-froid, une conspiration à main armée contre l'indépendance nationale". Nr. 43 bezit bovenvenster met glasraam dat een papegaai tegen een vegetale achtergrond voorstelt. Nr. 55-57 huisvestte in 1882 de winkel, "Au Chat, drogueries, produits chimiques et épiceries fines".