Onderzoek en redactie

2016-2019

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

Deze rechte laan verbindt de Kersbeeklaan met de Glasblazerijlaan, ter hoogte waarvan haar tracé via de Auguste Lumièrestraat wordt verlengd, tot aan de Neerstalse Steenweg.

De laan werd bij K.B. van 06.06.1885 uitgevaardigd en heette aanvankelijk
Mommlaan, genoemd naar de ververij die begin jaren 1860 was opgericht door deze familie van Duitse origine en die vlakbij lag, ter hoogte van het huidige nr.208-216 van de Neerstalse Steenweg (zie deze straatnotitie). De ververij bleef actief tot in 1930 en werd enkele jaren later gesloopt, samen met het huis van de familie, toen de Auguste Lumièrestraat en de Louis Lumièrestraat werden aangelegd. Op nr.3 van de laan staat nog altijd het huis dat in 1893 door de familie Momm werd gebouwd met als doel er een school voor Duitse onderwijzeressen en gouvernantes in onder te brengen (zie dit nummer).

De laan kreeg haar huidige naam kort na de Wapenstilstand van 1918, als herinnering aan Fort Fléron (
1881-1891), dat zwaar werd gebombardeerd tijdens de Slag om Luik. Dit fort lag op de historische as Luik-Aken en speelde een cruciale rol als eerste bolwerk tegen de Duitsers. De laan kreeg een nieuwe naam wegens de houding van de familie Momm tijdens de oorlog 1914-1918. Kort voor het conflict uitbrak, werd Henrich Momm onder de wapens geroepen en nam hij zijn familie naar Duitsland mee; hij keerde naar Vorst terug in 1916, toen hij bij de Duitse gouverneur werd gedetacheerd om zich bezig te houden met de handel van het bezette België. In november 1918 verhuisde de familie van België naar Duitsland, en nadien vestigde ze zich in Nederland. Op 05.11.1920 werd ze uit de Belgische bevolkingsregisters geschrapt.

De laan wordt overwegend afgeboord door de sociale woningen van de tuinwijk Cité Forest Vert of Tuinwijk Kersbeek, waar door heen ze loopt.
Deze tuinwijk neemt een uitgestrekt bouwblok in gelegen tussen de Neerstalse Steenweg, de Generaal Dumonceaulaan, de Kersbeeklaan en de Glasblazerijlaan.

De tuinwijk, die in 1923-1927 werd gebouwd op initiatief van de sociale huisvestingsmaatschappij Vorstse Haard, vertoont een specifieke esthetiek die in die periode in België werd ontwikkeld en die in grote mate op de Engelse voorbeelden was gebaseerd. Deze wijk kwam kort na de tuinwijken Floréal, Le Logis, Moortebeek en Cité Moderne tot stand. Het oorspronkelijke project werd ontworpen en ontwikkeld door architect Henri Van Montfort na een in 1922 uitgeschreven wedstrijd. Het behelsde een groot geheel van woningen in art-decostijl (278 woningen), waarvan twee derden voor de arbeidersklasse en één derde voor de kleine burgerij waren bestemd. Deze woningen –kleine collectieve gebouwen of individuele huizen– zijn gegroepeerd in kleine blokken die langs straten, steegjes en pleintjes liggen. Het geheel oogt als een stedelijk weefsel verlevendigd met bomen en tuintjes. De tuinwijk werd nadien uitgebreid met een nieuw bouwblok gelegen tussen de Glasblazerijlaan en de Neerstalse Steenweg (nr.226 tot 240). Het bevat kleine appartementsgebouwen die in de jaren 1950 rond de Madelonsquare, Manonsquare, Lisonsquare en Toinonsquare werden gebouwd (naar ontwerp van architect Henri Van Montfort).

Het geheel onderging een ingrijpende renovatie in 2000-2009.

Bronnen

Archieven
GAV/OW Dossier 39.


Publicaties en studies
CLAIREMBOURG, Ch., VANDERHULST, G., Du logement ouvrier au logement social (indicatieve lijst), onuitgegeven studie, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, La Fonderie asbl, december 2005, fiche 47.
COOPARCH – R.U., Les sites remarquables du patrimoine social bruxellois, s.l., s.d., pp. 58, 59.
DE PANGE, I., In het hart van Vorst, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 2008 (coll. Brussel, Stad van Kunst en Geschiedenis, 47).
HUSTACHE, A., Forest, CFC-Editions, Brussel, 2001 (coll.
Guide des communes de la Région bruxelloise).
SMETS, M., L’avènement de la cité-jardin en Belgique: histoire de l’habitat social en Belgique de 1830 à 1930, Pierre Mardaga, Luik, 1979, pp. 116-118.
VERNIERS, L., Histoire de Forest-lez-Bruxelles, A. De Boeck, Brussel, 1949.
VOKAER, J.-P., Par les rues de Forest. Etude sur la toponymie locale, Brussel, 1944.

Tijdschriften
“La Teinturerie Momm à Forest”, Folklore brabançon, 229, 1981, pp. 7-31.
VAN PRAAG, Y., “Une cité-jardin méconnue: Forest-Vert”, Les nouvelles de la Fonderie, 53, april 2014, Brussel, p. 2.