Onderzoek en redactie
2020-2022
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Frans Gasthuislaan verbindt de Pantheonlaan met de Josse Goffinlaan, eigenlijk het verlengde van de Frans Gasthuislaan tot in het centrum van Sint-Agatha-Berchem. Ze ligt op het grondgebied van drie gemeenten: Koekelberg (onpare huisnummers), Sint-Agatha-Berchem (de meeste pare huisnummers) en Ganshoren (de eerste pare huisnummers).
Het gaat om de voormalige Groenstraat, een bochtige oude weg tussen het centrum van Sint-Agatha-Berchem en de molen van Ganshoren (die zich ongeveer bevond op de plaats van het huidige kruispunt van de Frans Gasthuislaan met de Pantheonlaan). Deze weg vormde ook de grens tussen Sint-Agatha-Berchem en Koekelberg. De laan werd officieel opengesteld bij KB van 23.05.1910. In 1928 werden de gemeentegrenzen rechtgetrokken volgens het kaarsrechte tracé van de nieuwe laan.
Bij de aanleg ervan werd de laan op verzoek van de gemeente Sint-Agatha-Berchem, Josse Goffinlaan genoemd, als eerbetoon aan een voormalig burgemeester van Berchem (van 1888 tot 1903). In 1929 kreeg het straatgedeelte dat zich schrijlings op het grondgebied van beide gemeenten bevindt een nieuwe naam: Frans Gasthuislaan, naar het toen pas afgewerkte ziekenhuis (zie Josse Goffinlaan nr. 158 in Sint-Agatha-Berchem).
Het Koekelbergse straatgedeelte van de Frans Gasthuislaan werd tussen 1910 en 1965 bebouwd en biedt een heterogene aanblik met zowel burgerwoningen als appartementsgebouwen, soms met commerciële benedenverdieping. Er staan nog altijd twee huizen die werden gebouwd langsheen de voormalige Groenstraat, in 1874: nr. 87 en 89; ze zijn vele malen verbouwd en staan een heel eind achter de huidige rooilijn. Een rij huizen in eclectische stijl, gebouwd tussen 1910 en 1913, loopt van nr. 15 (1912) tot nr. 33 (zie bij dat huisnummer); de meeste daarvan hebben eveneens ingrijpende wijzigingen ondergaan. Nr. 17 (naar een ontwerp van architect Arthur Pladet, 1928) vormt in die rij een uitzondering, met zijn zandstenen gevel met late Beaux-Artsinslag. Er staan eveneens art-decohuizen, bijvoorbeeld nr. 41 (naar een ontwerp van architect Georges Van Wilder, 1928) en 43 (naar een ontwerp van architect Verreyst, 1931).
Ter hoogte van nr. 61 vertrekt een pad naar het grote onbebouwde perceel van de Basilieklaan, waar op een deel ervan moestuinen zijn aangelegd.
Bronnen
Archieven
GAK/DS 15: 914-55 (1912); 17: 1953-47 (1928); 41: 1974-68 (1928); 43: 2314-17 (1931); 87, 89: 131-50 (1874).
Publicaties en studies
STEPMAN, C., VERNIERS, L., Koekelberg dans le cadre de la région nord-ouest de Bruxelles, De Boeck, Brussel, 1966.
SUTTER, D., Koekelberg. Au fil du temps… Au cœur des rues…, Drukker, Parijs, 2012.
TONDEUR, F., Koekelberg, CFC-Éditions, Brussel, 2000.