Onderzoek en redactie
2020-2022
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Dapperenstraat verbindt de Vrijheidslaan met de Wapenstilstandstraat. Ze kruist de Félix Vande Sandestraat.
Ze behoort tot de Koekelbergse Koningswijk. In het kader van zijn projecten ter verfraaiing van Brussel nam koning Leopold II zich voor het plateau van Koekelberg te verstedelijken. Al in 1862 stelde Victor Besme, wegeninspecteur van de Brusselse buitenwijken, voor de Antwerpselaan door te trekken in de richting van het plateau van Koekelberg. Het koninklijk besluit van 10.08.1864 keurde de realisatie van het project dat de Leopold II-laan zou worden goed. Het doortrekken van de laan was de basis voor een uitgebreid stedenbouwkundig plan om een nieuwe wijk aan te leggen op het plateau van Koekelberg. Voor de aanleg van de Koningswijk in Koekelberg zouden ettelijke ontwerpen worden gemaakt. Het nieuwe plan van aanleg voor het plateau van Koekelberg, uitgewerkt door Victor Besme, werd uiteindelijk op 28.07.1880 goedgekeurd. Het omvatte een uitgestrekt park in het verlengde van de Leopold II-laan, met als blikvanger een nationaal pantheon op het hoogste punt. Rond het park lopen mooie gebogen lanen met bebouwing aan één kant; symmetrisch aan weerszijden van het park vormen kaarsrechte straten een visgraatpatroon. Het geheel strekt zich uit over vier gemeenten: Koekelberg, Sint-Jans-Molenbeek, Jette en Ganshoren. De gemeentegrenzen tussen Koekelberg en Sint-Jans-Molenbeek moesten hertekend worden en werden op 03.03.1890 vastgelegd.
Door de nabijheid van de gasfabriek in Sint-Jans-Molenbeek kreeg de naam aanvankelijk de naam Gasstraat. Om verwarring met andere Brusselse straten te vermijden werd dat in 1915 Dapperenstraat, ter nagedachtenis van de soldaten die in augustus 1914 sneuvelden in de strijd. Op 17.04.2023 heeft de gemeenteraad van Koekelberg de naamswijzigingen van vier straatgedeelten goedgekeurd om de openbare ruimte te vervrouwelijken. Het eerste straatgedeelte van de Dapperenstraat wordt hernoemd tot de zusters Brontëstraat, als eerbetoon aan de drie Britse schrijfsters, Charlotte (1816-1855), Emily (1818-1848) en Anne (1820-1849). De drie zussen woonden in het begin van de jaren 1840 in Brussel en kwamen meermaals naar Koekelberg, meer bepaald naar het Goussaert pensionaat (zie Leopold II laan- waar twee van hun vriendinnen studeerden.
Aan de onpare kant van het eerste straatgedeelte bevond zich lange tijd de Grande Brasserie de Koekelberg (1886) en daarna de Katholieke Universiteit van Brussel (1978-1981), die onlangs werd vervangen door de schoolgebouwen van de Campus Comenius. De huizen aan de pare kant van dat eerste stuk werden in de loop van de jaren 1970 onteigend ten behoeve van de sportinfrastructuur van de Katholieke Universiteit van Brussel, die onlangs in gebruik werd genomen door de Campus Comenius.
De bebouwing van de Dapperenstraat bestaat hoofdzakelijk uit bescheiden woningen, opgetrokken tussen 1900 en 1910, zoals het geheel van nr. 30 tot en met 40. Meerdere vrij gebleven percelen werden in 1915 bebouwd: in nr. 24 en 24b zijn het woonhuis en de paardenstallen van vrachtvoerder Joseph Bauwens ondergebracht (zie deze nr.). Op nr. 19, 21 (en Wapenstilstandstraat 36-37 ) werd in 1905 gestart met de bouw van de hoedenmakerij van Lucien Mayer, die daarna nog meermaals werd vergroot. Van het einde van de jaren 1960 tot 1980 werd het gebouw gebruikt door het haute-coutureatelier van de beroemde Franse modeontwerper Louis Féraud. Intussen is de katholieke gemeenschap Maranatha er gevestigd.
Bronnen
Archieven
GAK/DS 19, 21: zie Wapenstilstandstraat 36-37: 372-57 (1905).
Publicaties en studies
STEPMAN, C., VERNIERS, L., Koekelberg dans le cadre de la région nord-ouest de Bruxelles, De Boeck, Brussel, 1966.
SUTTER, D., Koekelberg. Au fil du temps… Au cœur des rues…, Drukker, Parijs, 2012.
TONDEUR, F., Koekelberg, CFC-Éditions, Brussel, 2000.