Onderzoek en redactie
2019
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Zelfbestuursstraat verbindt de Luchtvaartsquare met het Baraplein, waar ze aansluit op de Limnanderstraat.
Net als de Luchtvaartsquare en de Robert Pequeursquare, en haar noordelijke tegenhanger, de Lambert Crickxstraat, werd deze straat bij K.B. van 19.10.1909 aangelegd op de site van de voormalige Staatsveeartsenijschool. Die was in 1836 opgericht in een oude indiennerie (fabriek voor bedrukt textiel), op een terrein dat zich uitstrekte tussen de Limnanderstraat en de Brogniezstraat, de toekomstige Poincarélaan, en de Zenne, in het zuiden. Nadat de school naar de Veeartsenstraat was overgebracht (zie nr. 45-47), werd de site in 1892 aangekocht door de gemeente Anderlecht, die er vanaf 1895 verkavelingsplannen voor liet uitwerken. Het uiteindelijk uitgevoerde plan omvatte een square die op de kleine ring uitgeeft, vanwaar twee diagonale, 18 meter brede straten vertrokken die met de Limnanderstraat een driehoekige bouwblok vormden. De Zelfbestuursstraat grensde in het zuiden aan de Zenne, die in de jaren 1950 werd gekanaliseerd; ter hoogte van nr. 1-7a en 6 tot 10 liep de straat over de Coupure van de Kleine Zenne, die nadien werd drooggelegd.
Er werden premies in het vooruitzicht gesteld voor de mooiste gevels die binnen een termijn van zes jaar in de wijk van de voormalige Veeartsenijschool zouden worden gebouwd op de door de gemeente verkochte terreinen. In de praktijk werd vóór de Eerste Wereldoorlog echter slechts een deel van de percelen bebouwd. Langs de nieuwe straten verrezen hoge en vaak brede gebouwen, de meeste met handelszaken op de benedenverdieping en woningen op de verdiepingen. De wijk, thans de Driehoekwijk genoemd, wordt grotendeels door bedrijven actief in de confectiesector ingenomen.
Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog werden in de Zelfbestuursstraat enkele opbrengstpanden in eclectische stijl of Beaux-Artsstijl gebouwd, zoals nr. 33 (n.o.v. architecten Paul Bonduelle en Charley Gilson, 1914). Tussen 1923 en 1931 werd deze bebouwing aangevuld met appartements- of kantoorgebouwen in Beaux-Artsstijl of art-decostijl, zoals nr. 28, in 1930 ontworpen door en voor architect Emile Couvreur, en nr. 10 (n.o.v. architect G. Stockhem, 1931), uitgerust met een achterliggend magazijn. Vermelden we, op de hoek met de Luchtvaartsquare (zie nr. 29-33), de zetel van de Prévoyance Sociale [de Sociale Voorziening], die tot 1912 teruggaat, evenals een modernistisch appartementsgebouw dat in 1931 voor deze maatschappij werd ontworpen (zie nr. 1-7a).
Bronnen
Archieven
GAA/DS 10: 23495 (24.04.1931); 28: 22551 (21.03.1930); 33: 14268 (10.07.1914).
Publicaties en studies
VAN AUDENHOVE, J., Anderlecht au fil des siècles, Anderlechtensia-C.A.F.H.A, 1996, pp.114-120.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de oprichting van Anderlechtensia-C.A.F.H.A, 1995, p. 28.