Sint-Gillisvoorplein

Gelegen in historische kern van het voormalige Obbrussel. Dorp ontwikkelt zich rond eerste Sint-Gilliskerk met kerkhof (XIII, maar vervangen in XVI). Door sterke bevolkingsaangroei in XIX, wordt kerk vervangen door een grotere, westelijk georiënteerde kerk n.o.v. arch. Victor Besme (begonnen in 1862, voltooid in 1878). In 1864 tekent dezelfde architect het voormalig gemeentehuis dat parallel ligt aan de kerk en aan Fortstraat grenst. Tussen het hoofdportaal van Sint-Gilliskerk en Waterloosesteenweg ligt het voorplein, tot 1872 het zogenaamde ‘gemeenteplein'.

Rond 1900 wordt het voorplein te klein voor de wekelijkse markt. Bovendien wil de gemeentelijke overheid de wijk met haar ‘dorps' karakter saneren en ingrijpend verfraaien. Men beslist daartoe het voorplein in oostelijke richting uit te breiden tot net voorbij het eerste gedeelte van de Jourdanstraat Het project n.o.v. gemeentearchitect Edmond Quétin wordt goedgekeurd door het KB van 25.08.1900. In oorsprong sluit Jourdanstraat rechtstreeks aan op Waterloosesteenweg en omvat dit gedeelte oude dorpshuizen en diverse industriële gebouwen. Voor de inrichting van het nieuwe voorplein verdwijnen o.m. de Émailleries Bruxelloises, de ijzerwarenfabriek Trémouroux en À la Cour Royale, een van de oudste cafés van de gemeente.


Sint-Gillisvoorplein (Verzameling postkaarten Dexia Bank, s.d.).

Het voorplein heeft een onregelmatige, gebogen en langgerekte vorm, die stelselmatig vanaf de huidige Jourdanstraat naar de kerk verbreedt. Bebouwd tussen 1902 en 1905 met hoge, nu grotendeels verbouwde opbrengsthuizen met talrijke balkons en voornamelijk n.o.v. arch. Guillaume Segers, Hubert De Kock en Jean-Joseph De Wit.

Aan weerszijden van het plein even grote appartementsgebouwen, aan pare zijde in eclectische stijl (zie Nr. 6 tot 14 en 24 tot 28) en aan onpare zijde met neoclassicistische inslag* (zie Nr. 23 tot 31). Op Nr. 37-39 voormalig Volkshuis in neo-Vlaamse renaissance.

Vanaf jaren 1990 omvangrijke renovatiewerken: nieuwe bestrating, verbreding van voetpaden, restauratie van kerk en Volkshuis. Metrostation ‘Sint-Gillis Voorplein', toegankelijk via Nr. 27 en geopend in 1993; interieur bekleed met blauwe en witte keramische tegels waarop tekst van Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, n.o.v. kunstenares Françoise Schein, 1993.

Niet geselecteerde nr: 3: huis gesloopt, uitgezonderd oorspr. en bepleisterde gevel (2004); 5, 7, 9: ensemble van drie huizen in neoclassicistische stijl*, 1872; samen opgetrokken met Nr. 11-13, verbouwde benedenverdieping.