Inventaris(sen)

  • Inventaris van koloniale sporen (DPC-DCE 2024-2025)

 

Bekijk de weerhouden gebouwenT-vormig plein als sluitstuk van de Louis Lepoutrelaan; leidt ten oosten naar Louis Hymansstraat, Joseph Stallaertstraat en Edmond Picardstraat en ten westen naar Emile Bouillotstraat, Darwinstraat enBerkendaalstraat.

Aangelegd volgens het Plan général d'alignement et d'expropriation par zones voor de ‘Berkendaelwijk' (n.o.v. landmeter César Boon), volgens KB 12.07.1902 en later licht gewijzigd bij K.B. van 02.05 en 31.05.1904.

Plein gedomineerd door O.L.V. Boodschapkerk (zie O.L.V. Boodschapkerk) met groot rechthoekig voorplein met ovaalvormig plantsoen.

Genoemd naar bankier en weldoener (Verviers, 1829 – Brussel, 1900). Hij investeerde onder meer in de Belgische spoorwegen, de economisch en industriële ontwikkeling van Congo en het Brusselse tramwezen. Verder was hij consul van Groot-Brittannië, Zweden en Noorwegen en lid van de Consisterie van de Protestantse Kerk van Brussel. Hij stond verder gekend als weldoener voor menig ouderlingentehuizen en ziekenhuizen (o.m. het Brugmannziekenhuis). Tenslotte was hij een drijvende kracht achter de stedenbouwkundige ontwikkeling van deze wijk, de Longchampslaan, thans Winston Churchilllaan, de Brugmannlaan, de Messidorlaan en de uitbouw van ‘Ma Campagne' en de ‘Globe' op de Alsembergsesteenweg.

G. Brugmann was een van de eerste enthousiaste financiële ondersteuners van het koloniale project van Leopold II. Als investeerder in de Association Internationale Africaine en lid van het Comité d'Étude du Haut-Congo, richtte hij tal van handelsmaatschappijen op die actief waren in Congo, vooral in de handel van ivoor en rubber. De bekendste daarvan is de Société anonyme belge pour le commerce du Haut-Congo (SAB), waarvan de wreedheid van de agenten tegenover de Congolese bevolking de inspiratie vormde voor het beroemde boek Heart of Darkness (1899) van Joseph Conrad. In 1893 werd een stoomboot van de SAB de Brugmann genoemd.

Bebouwd tussen 1905 en 1962 met voornamelijk residentiële appartementsgebouwen, vaak in eclectische of Beaux-Artsstijl.
Eerste gebouw, het voormalige Medisch en Chirurgisch Instituut van Dr. Depage, werd in 1905 op het bouwblok tussen de Edmond Picardstraat en de Joseph Stallaertstraat gebouwd en later herhaaldelijk uitgebreid (zie nr.. 28, 29).
De L. Lepoutrelaan wordt langs het grote rechthoekige voorplein afgebakend door twee vergelijkbare eclectische opbrengsthuizen (zie G. Brugmannplein nr. 1-2-3 - Louis Lepoutrelaan nr. 103-107-109 en G. Brugmannplein nr. 34-35-36 - L. Lepoutrelaan nr. 112-114-116-118). Het gebruik van witsteen of lichtgekleurde baksteen geeft de linkerzijde van het G. Brugmannplein een homogeen uitzicht dat door hoekpanden wordt verrijkt (zie homogene aaneenschakeling van nr. 6, 7, 8 en 9-9a). De rechterzijde wordt voornamelijk bepaald door bakstenen gevels in Beaux-Artsstijl met witstenen elementen zoals nr. 30 (1926) en nr. 33 (gesigneerd ‘Ad. Pirenne / architecte', 1922) en L. Hymansstraat nr. 40 (zie daar), naast een eerder neoclassicistisch getinte, maar sterk verbouwde nr. 32 n.o.v. Benjamin De Lestré de Fabribeckers, 1920.
Tussen de Darwinstraat en de Berkendaalstraat wordt het plein gedomineerd door een monumentaal residentieel opbrengstgebouw in art-deco (zie G. Brugmannplein nr. 12 tot 20 - Berkendaalstraat nr. 128 tot 132).
Achter de kerk treft men tenslotte, behalve een hoekpand in art-nouveau (zie Berkendaelstraat nr. 203), voornamelijk banale appartementsgebouwen.

Bronnen

Archieven
GAE/OW Historique des rues (1925). GAE/OW 261.
GAE/DS 30: 150-30; 32: 150-32; 33: 150-33.

Publicaties en studies
BUELENS, F.Congo 1885-1960. Een financieel-economische geschiedenis, Berchem, EPO, 2007, passim.
HAINAUT, M., « Une rue d'Ixelles porte leur nom, 1ère partie de A à G », Mémoire d'Ixelles, 28, 1987, p. 14.

Andere
Verzameling van Dexia Bank.