Onderzoek en redactie

2016-2017

 

De Pijlstraat verbindt de Voorstadsstraat met de Harmoniestraat.

De weg, dit zich tot in 1921 op het grondgebied van Sint-Jans-Molenbeek bevond, in de wijk genaamd faubourg de Laeken of Klein Molenbeek, kwam al begin jaren 1840 voor op de plannen van aanleg van de voorsteden opgesteld door wegeninspecteur Charles Vanderstraeten, bekrachtigd bij K.B. van 02.08.1843. De straat werd rond 1850 aangelegd, aanvankelijk als een doodlopende straat die vanaf de Voorstadsstraat toegankelijk was. Krachtens het K.B. van 21.10.1864, gewijzigd door dat van 29.04.1879, werd de straat verlengd, met een lichte bocht, tot aan de Harmoniestraat. Krachtens diezelfde besluiten werd ook de Hoekstraat, die oorspronkelijk een L vormde, verlengd tot aan de Harmoniestraat, waardoor een rechtstreekse verbinding ontstond met de Boudewijnlaan. De werken werden in 1881-1882 uitgevoerd.

De naam van de straat verwijst vermoedelijk naar die van de eerste locomotief die het Groendreefstation in 1835 verliet, maar hij zou ook kunnen verwijzen naar de activiteiten van de Sint-Sebastiaansgilde, een schutterij die nabij de Groendreef was gevestigd.

De straat werd hoofdzakelijk in de jaren 1860-1870 bebouwd, met woningen en industriële gebouwen. Op nr.14 werd in 1863 de Crèche Marie-Henriette gebouwd, bestemd voor de kinderen van arbeidsters die in het stadscentrum werkten. Tijdens het interbellum werden daar een kleuterschool en een lagere school aan toegevoegd, gevolgd door een internaat in de jaren 1940. In 1972 werd het gebouw aan de straat vervangen door een gebouw van zes verdiepingen (n.o.v. architect St. Dhaeyer). Het complex draagt nog altijd de naam Maison d’Enfants Reine Marie-Henriette.

Aan onpare zijde werd het huizenblok in het kader van het Manhattanplan volledig met de grond gelijkgemaakt en vervangen door een gebouw voor sociale woningen aan de Frontispiesstraat (architecten Rémy Van Der Looven en Ray. Huyghebaert, 1970). De eerste helft van de pare zijde van de straat onderging enkele jaren later hetzelfde lot.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 37003 (1865-1877), 37004 (1864-1879), 37005 (1879-1883), 37006 (1864-1882); 8-16: 81996 (1969), 86004 (1972).

Publicaties en studies
COSYN, A., Laeken Ancien et Moderne, Imprimerie scientifique Charles Bulens, Brussel, 1904, p. 151.
TOELEN, T., De grote en kleine geschiedenis van de Kassei. La grande et petite histoire de la Chaussée, AMVB, Brussel, 2004, p. 77.

Kaarten / plannen
VANDERSTRAETEN, Ch., Plan Général d’Alignement et de Nivellement pour la régularisation de la partie des Faubourgs de Bruxelles qui s’étend entre le Canal de Charleroÿ et la Senne en aval de Bruxelles, 1844 (SAB/PP 3858).
POPP, P. C., Plan parcellaire de la commune de Molenbeek-Saint-Jean avec les mutations, 1866.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1881.

Websites
Maison d’Enfants Reine Marie-Henriette.