Clovislaan

Van de Ambiorixsquare naar Keizer Karelstraat en Leuvensesteenweg. In het midden doorkruist door de Grevelingenstraat.

Deze brede straat werd aangelegd volgens het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk ontworpen door architect Gédéon Bordiau en goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875. De architect tekende haar als symmetrische tegenhanger van de Karel de Grotelaan, waarvan het gebogen tracé wordt bepaald door de spoorlijn die hij in de straat wilde integreren. Deze spoorlijn die de wijk tussen de Leuvensesteenweg en de Wetstraat doorkruist, moest bovengronds blijven tussen de steenweg en de Ambiorixsquare en volgde het tracé van de huidige John Waterloo Wilsonstraat.


De Clovislaan komt voor op het in 1881 door het Institut cartographique militaire opgestelde plan van Brussel. Toen de aanleg van de Noord-Oostwijk in volle gang was, vroegen de gemeenten Sint-Joost-ten-Noode en Schaarbeek echter dat de spoorlijn meer naar het oosten zou worden verplaatst (Bulletin communal, 1881, t. II, pp. 379-381).


Op Brussel bood deze wijziging de mogelijkheid om de lijn ondergronds te laten lopen onder de Clovislaan en op de plaats van haar oude bedding, de Wilsonstraat aan te leggen. De werken werden midden jaren 1880 uitgevoerd. In de Clovislaan werden toen verluchtingsgaten aangebracht. Drie daarvan werden in 1914 afgeschaft. Thans heeft de laan een centrale beplante berm, waarin twee ronde verluchtingsgaten uitkomen.

Zoals de meeste straten in de wijk verwijst de naam van de square naar de geschiedenis van ons land. Net als de Karel de Grotelaan en de Karel Martelstraat, refereert de naam aan de Frankische periode. Clovis was van 481 tot 511 koning van de Franken. De naam werd toegekend door de collegebesluiten van de Stad Brussel van 14.04 en 15.05.1877.

De straat werd geleidelijk bebouwd tussen 1890 en 1926. Het tweede straatgedeelte aan pare kant werd in de jaren 1890 het eerste bebouwd met huizen met neoclassicistische inslag. De rest van de laan bestaat vooral uit vrij rijke huizen in eclectische stijl, met daartussen hier en daar woningen uit de jaren 1910 en 1920 met elementen in Beaux-Artsstijl.

De straat heeft twee opmerkelijke huizen in art nouveau, het eerste is anoniem (zie nr. 15), het tweede werd in 1899 ontworpen door architect Gustave Strauven (zie nr. 85).

Op de hoeken met de Grevelingenstraat staan twee indrukwekkende gebouwen tegenover elkaar: het Athénée Adolphe Max (zie nr. 40-42) en de kinderkribbe Gabrielle Vandervelde (zie Grevelingenstraat nr. 55). In 1908 vestigde de Compagnie internationale des Wagons-Lits et des Grands Express européens zijn zetel in het tweede straatgedeelte (zie nr. 51-53).


Op het nr. 3 op de hoek met de Ambiorixsquare waar het nr. 52 heeft, bevindt zich een groot bakstenen appartementsgebouw, in 1937 ontworpen door architect Raphaël Lambin, dat resulteert uit de verbouwing van twee herenhuizen van 1906. Nr. 5 en 7 vormen een geheel van twee analoge huizen. Dit geheel was oorspronkelijk identiek met de nr. 84 en 86 van de John Waterloo Wilsonstraat, gelegen aan de andere kant van hetzelfde huizenblok. De vier huizen werden in 1895 ontworpen door architect Édouard Elle.

De oorspronkelijke bebouwing werd hier en daar vervangen door recentere gebouwen. Het politiecommissariaat op nr. 10, in 1980 ontworpen door architect Jean Potvin, vervangt drie huizen van 1899 (nr. 6) en 1900 (nr. 8, 10). Een garage op nr. 12 werd vervangen door een postmodern appartementsgebouw van na 1984. Op nr. 80 werd in de jaren 1990 de Sint-Michielskapel, eveneens in postmoderne stijl, gebouwd.


In het tweede deel van de straat, op nr. 75-79, bevindt zich het indrukwekkende kinderdagverblijf van de diensten van de Europese Unie. Dit werd in 1988 ontworpen door het bureau M. & C. Marijnissen et associés. Het is gebouwd op een groot doorlopend terrein, waarop zich in de John Waterloo Wilsonstraat nr. 16-24 nog een tweede gebouw bevindt. Het gebouw in de Clovislaan vervangt twee voormalige kloosters. Op nr. 77-79 dat van de Sœurs gardiennes de l'Eucharistie ontworpen in 1900. Het had een gevel in eclectische stijl met tien traveeën en bezat een neogotische kapel. Op nr. 75 dat van de Sœurs franciscaines de la Sainte-Famille, in 1910 ontworpen door architect Jos. Bittebier. De gevel telde drie bouwlagen en zes traveeën. Vanaf 1982 werd in de voormalige kloostergebouwen een kinderdagverblijf ondergebracht. Het nieuwe complex werd begin jaren 1990 gebouwd. De gevels van het plan van 1988 werden tijdens de bouw gewijzigd. In de Wilsonstraat werden huizen in eclectische stijl, in 1902 ontworpen door architect Émile Dewé, vervangen door het nieuwe gebouw. Het bewaarde nr. 24 fungeert als conciërgewoning en werd met laatstgenoemd gebouw verbonden (zie dit nummer in de Wilsonstraat).