close the map
Brussel Vijfhoek

Stalingradlaan

Onderzoek en redactie

1989-1994

 

Bekijk de weerhouden gebouwenVan Rouppeplein naar Zuidlaan. Brede laan in het verlengde van de Zuidstraat, aangelegd in 1869 en volgende, op de oude spoorwegbedding van de lijn Brussel-Tubize en het Bogaardenstation (1840). Leidde aanvankelijk naar het nieuwe Zuidstation (1864-1869, architect Auguste Payen) aan het Grondwetplein.

De bestaande Schavayestraat, in 1839 parallel met de spoorweg aangelegd, dwars op de Fonteinstraat, Sallaertstraat en Frédéric Bassestraat, werd in het nieuwe tracé geïncorporeerd. Deze ingreep kwam samen met de centrale lanen tot stand, als sluitstuk van een evenwijdige verkeersas tussen het toenmalige Noord- en Zuidstation. Bebouwd vanaf 1870. Oorspronkelijk zogenaamd Zuiddreef, sinds 1948 Stalingradlaan. Brede, oorspronkelijk met platanen beplante laan, gekapt in 1946 en recent vervangen door lijsterbes. Homogene rijbebouwing met neoclassicistische inslag, uit de jaren 1870, met overwegend residentiele functie; aanvankelijk slechts beperkte handelsfunctie, geconcentreerd aan het begin en einde van de straat, en in de hoekpanden. Heden vrij intact bewaard, slechts enkele panden kregen een nieuwe pui of gevelbekleding, een zestal werd grondiger aangepast of wederopgebouwd. Sterk verwante opstanden met gevarieerd stucdecor en klassiek hoofdgestel, veelal verlevendigd met hardsteen en sierlijke gietijzeren balkons; vaak typische mansardedaken met dakkapellen en oeil-de-boeufs. Veel voorkomend type burgerhuis met geaccentueerde middenas, souterrain, drie bouwlagen en drie traveeën, cf. nr. 12 (1876), 35 (1882), 95 (1880), 97, 99 en 101 (1876), (zie ook nr. 9). Winkelhuizen met bijkomende entresol of verdieping en oorspronkelijk klassieke pui, cf. nr. 15-17, 107-109 en 111 (1872), en 113-115 (1872). Idem voor de ruimere hoekcomplexen cf. nr. 5 (1875, architect E. Boussard; grotendeels gesloopt), 14-16 (1877), 90-94 (1878) en 117 (1872). Oostelijke zijde bepaald door een reeks voornamere herenhuizen, gekenmerkt door een inrijpoort en onder meer het gebruik van natuursteen; monumentale oostgevel van het Zuidpaleis (zie Maurice Lemonnierlaan nr. 132-172) aan de westelijke zijde. Resterende gevelwand van de vroegere Schavayestraat tussen Fonteinstraat en Frédéric Bassestraat : eenvoudige neoclassicistische enkelhuizen, drie bouwlagen en drie traveeën onder zadeldak, sommige met centraal balkon of bijkomende mezzanino, uit de tweede kwart van de 19e eeuw, doch heden vrijwel zonder uitzondering verbouwd; cf. nr. 102, 106, 114 en 116 (1847), 118 en 120.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 29871 (1869 en volgende), 26165 (1839), 6037 (1876), 6012 (1882), 6022 (1880), 6023-6024 (1876), 6026 (1872), 6028 (1872), 1044 (1875), 3022 (1877), 11385 (1878), 16617 (1872), 6071 en 6073 (1847).