Onderzoek en redactie
1989-1994
Bekijk de weerhouden gebouwenUitgestrekt rechthoekige, met platanen omzoomd plein, gelijktijdig aangelegd met de Blaesstraat die de oostzijde ervan vormt. Het terrein vóór het plein werd sinds 1837 ingenomen door de locomotieven- en machinefabriek Société du Renard, in 1853 door de Stad Brussel aangekocht en in 1858 bij de voltooiing van de Blaesstraat gesloopt. De bestaande, aan de fabriek grenzende wegenis werd in de nieuwe pleinaanleg geïncorporeerd. Zo werd de noordzijde gevormd door de Vossenstraat, de westzijde door de Renardinstraat, de zuidzijde door de Sistervatstraat. Dit verklaart de enkele oudere panden, zoals op nr. 1, 2-4, 18-19 en 20, in de noordelijke en westelijke pleinwand, eerst genoemde met onregelmatige rooilijn. De aanleg van het Vossenplein werd pas in 1863 naar aanleiding van de opening van de Brandweerkazerne beëindigd met de afbraak van een laatste huizenblok aan de Vossenstraat. Aansluitend werden de omringende Reebokstraat, Zuinigheidsstraat, Hectoliterstraat, Radijzenstraat en Pluimstraat heraangelegd. Van bij oorsprong in gebruik als kaatsbaan, vanwaar de oorspronkelijke benaming Place du Jeu de Balle [Kaatsbalspelplein]. Overbrenging van de dagelijkse ‘oude markt’ (vlooienmarkt) in 1873, tot dan op het Anneessensplein. In 1902-1903 werd midden op het plein een openbare stortbadinrichting opgericht, n.o.v. architect E. Hellemans, later vervangen door het badcomplex in de aangrenzende Reebokstraat (zie aldaar nr. 28).
Voor het gebied Blaesstraat/Zuidlaan/Huidevettersstraat/Kapucijnenstraat werd in 1961 een ideeënwedstrijd georganiseerd, met architect R. Courtois als laureaat, die voorzag in een totale herstructurering met vrijstaande woonblokken en groenzones, doch behoud van Vossenplein en Blaesstraat. Hernomen in de BPA’s 22/04 Bloemistenstraat en 22/17 Bloemistenstraat-Blaesstraat (1968), cf. gerealiseerde kaalslag in het bouwblok Bloemistenstraat/Hectoliterstraat/Vossenplein/Pluimstraat/ Lacaillestraat, één woonblok (1967-1970) en de Kindertuin Nr. 5 (1973) door architecten A.U.A. (R. Courtois, J. Wynen en A. de Haes). Herzien in 1979, tot een meer kleinschalige aanpak met behoud van de oude rooilijnen, cf. recente woningbouw in de Pluimstraat.
Onsamenhangende scenografie, gedomineerd door de monumentale Brandweerkazerne die de oostzijde inneemt en de Onze-Lieve-Vrouw Onbevlektkerk uit de as van de westzijde. De percelen werden in de jaren 1860 en 1870 zonder globaal concept opgevuld met hoge, smalle woningen. Eenvoudige bepleisterde opstanden met neoclassicistische inslag, hoogstens voorzien van stucomlijstingen, zoals op nr. 12 (1873), 13-14 (1873), 32 (1870), 33 (1865, met verzorgd natuurstenen parement), 34-35 (1901, architect C. Wenmaekers), 36-37 (1870) en 46 (1889).
Bronnen
Archieven
SAB/OW 12836 (1873), 4882 (1873), 935 (1870), 12838 (1865), 12839 (1901), 12829 (1870), 12841 (1889); AA, 1901, rep. 4799 en 4961.
Publicaties en studies
ABEELS G., Le Vieux Marché, Brussel, 1989.