Typologie(ën)

villa

Ontwerper(s)

Charles VAN NUETENarchitect1957

Juridisch statuut

Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024

Stijlen

naoorlogs modernisme

Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)

Onderzoek en redactie

2022

id

Urban : 40172
lees meer

Beschrijving

Villa in naoorlogs modernistischeInternationale stijl (vanaf ca. 1920) waarbij het functionele primeert op de vorm. Wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton. stijl naar ontwerp van architect Charles Van Nueten, 1957.

Functioneel en sober gebouw met twee bouwlagen en opeenvolgende, verspringende volumes: hoofdgebouw waarvan voorste deel licht teruggetrokken en onder lager zadeldakDak met twee hellende dakvlakken., concave voorbouw waarin traphal onder plat dak. Gevels in witgeschilderde baksteen met onderbouwHoge sokkel, reikend tot ongeveer het midden van de toegang; meestal in hardsteen. en bepaalde delen van de gelijkvloerse verdieping, waaronder deze langs de hoofdingang in de rechterzijgevel, in breukstenenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen.. Buitentrap naar de villa en muurtje dat het perceel begrensd van de straat, in dito breukstenenMetselwerk bestaande uit brokken onregelmatige natuursteen. materiaal.

Rechthoekige muuropeningen met verschillende afmetingen, veelal horizontaal en met schrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  waarin asymmetrische onderverdelingen. Oorspronkelijk vensterschrijnwerk deels behouden (waaronder de garagepoort). Traphal rijkelijk verlicht door verticale glaspartijen in de zijmuren en kleine glastegels in Groisil, bestaande uit een mozaïek van gekleurd glas-in-lood, in de voorgevel. Sterk uitkragende en sobere kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)..


Waardestelling
Artistieke waarde
De villa is representatiefDe representativiteit verwijst naar het feit dat het onroerend goed een of meer significante kenmerken heeft in vergelijking met andere onroerende goederen in dezelfde categorie (bijvoorbeeld een typologie): het moet een “goed voorbeeld” zijn dat tal van betekenisvolle kenmerken in zich verenigt. De representativiteit van een goed wordt geëvalueerd in functie van zijn geografische context (lokaal, regionaal, nationaal), zijn chronologische context (is betekenisvol in de sociale, religieuze, politieke, industriële of wetenschappelijke geschiedenis, in de esthetiek), zijn historische architecturale context (bijvoorbeeld, het vertaalt op significante wijze een kenmerk van een desbetreffend tijdperk. Net als voor het bepalen van de zeldzaamheid, is het voor de representativiteit noodzakelijk het goed te vergelijken met andere goederen die tot dezelfde categorie behoren. Een onroerend goed kan representatief zijn voor een bepaalde stijl, typologie, stedenbouwkundig concept of het oeuvre van de ontwerper, enz. voor de naoorlogs modernistischeInternationale stijl (vanaf ca. 1920) waarbij het functionele primeert op de vorm. Wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton. stijl en heeft zijn authenticiteitDe authenticiteit van een goed wordt beoordeeld op basis van de overeenstemming van de huidige staat met de oorspronkelijke staat. Een goed is authentiek als het plan, de vorm, het concept, de functie, de technieken, de materialen, de decoratie van de interne elementen overeenstemmen met een betekenisvolle, beduidende of kenmerkende staat. Het kan zijn dat een goed een natuurlijke aftakeling heeft ondergaan of een transformatie (bijvoorbeeld vervanging van het schrijnwerk – ramen in het bijzonder, vervanging van winkelpuien) en toch conform blijft aan zijn oorspronkelijke staat (zgn. bewaarde structurele continuïteit). Een goed is authentiek als het oorspronkelijke concept en de functie nog steeds leesbaar zijn (bijvoorbeeld een industrieel complex dat herbestemd is). De transformatie kan dan als een element van zijn geschiedenis worden beschouwd. We moeten bijgevolg de eventuele integratie van waardevolle elementen in de loop van de geschiedenis van het gebouw evalueren. behouden. De voor- en rechterzijgevels vallen op door hun originaliteit en spel van opeenvolgende volumes. De verschillende volumes en hoogtes, worden benadrukt door de sterk uitkragende, repetitieve, kroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)..
De villa in de Duizend Meterlaan is representatiefDe representativiteit verwijst naar het feit dat het onroerend goed een of meer significante kenmerken heeft in vergelijking met andere onroerende goederen in dezelfde categorie (bijvoorbeeld een typologie): het moet een “goed voorbeeld” zijn dat tal van betekenisvolle kenmerken in zich verenigt. De representativiteit van een goed wordt geëvalueerd in functie van zijn geografische context (lokaal, regionaal, nationaal), zijn chronologische context (is betekenisvol in de sociale, religieuze, politieke, industriële of wetenschappelijke geschiedenis, in de esthetiek), zijn historische architecturale context (bijvoorbeeld, het vertaalt op significante wijze een kenmerk van een desbetreffend tijdperk. Net als voor het bepalen van de zeldzaamheid, is het voor de representativiteit noodzakelijk het goed te vergelijken met andere goederen die tot dezelfde categorie behoren. Een onroerend goed kan representatief zijn voor een bepaalde stijl, typologie, stedenbouwkundig concept of het oeuvre van de ontwerper, enz. voor het late oeuvre van de architect Charles Van Nueten. Met zijn verspringende volumes, concave voorbouw, muuropeningen in verschillende afmetingen en sobere afwerkingen past het in het naoorlogs modernismeInternationale stijl (vanaf ca. 1920) waarbij het functionele primeert op de vorm. Wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton..

Charles Van Nueten (1899, Brussel – 1989, Brussel) studeerde aan de Academie van Brussel en onderwees vanaf 1936 aan de architectuurafdeling van La Cambre. Hij was lid van het CIAM (congrès internationaux d’architecture moderne) en werd geprezen in diverse internationale tentoonstellingen. Zijn oeuvre is bijzonder rijk en gevarieerd (eengezinswoningen, appartementsgebouwen, openbare gebouwen, kantoorgebouwen, …) en situeert zich in Brussel, Vlaanderen en Congo tussen 1923 tot 1975. Ook was hij actief op de Wereldtentoonstellingen van 1935 en 1958. In het begin van zijn carrière inspireerde hij zich vooral op de Bauhaus architectuur, terwijl hij in zijn latere carrière veelal gebouwen ontwierp in een meer gematigde naoorlogs modernistischeInternationale stijl (vanaf ca. 1920) waarbij het functionele primeert op de vorm. Wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, platte daken en het gebruik van moderne materialen zoals gewapend beton. stijl.

Historische waarde
Het goed in de Duizend Meterlaan 85 is representatiefDe representativiteit verwijst naar het feit dat het onroerend goed een of meer significante kenmerken heeft in vergelijking met andere onroerende goederen in dezelfde categorie (bijvoorbeeld een typologie): het moet een “goed voorbeeld” zijn dat tal van betekenisvolle kenmerken in zich verenigt. De representativiteit van een goed wordt geëvalueerd in functie van zijn geografische context (lokaal, regionaal, nationaal), zijn chronologische context (is betekenisvol in de sociale, religieuze, politieke, industriële of wetenschappelijke geschiedenis, in de esthetiek), zijn historische architecturale context (bijvoorbeeld, het vertaalt op significante wijze een kenmerk van een desbetreffend tijdperk. Net als voor het bepalen van de zeldzaamheid, is het voor de representativiteit noodzakelijk het goed te vergelijken met andere goederen die tot dezelfde categorie behoren. Een onroerend goed kan representatief zijn voor een bepaalde stijl, typologie, stedenbouwkundig concept of het oeuvre van de ontwerper, enz. voor de eerste villa’s die werden gebouwd in de wijk van de voormalige hippodroom van Stokkel. De straten in de nieuwe wijk – die allen verwijzen naar zijn voormalige functie - werden vanaf 1956 aangelegd en verkaveld. Ze hebben ruime tracés voorzien van dubbele bomenrijen. De architectuur typeert zich als vrijstaande gebouwen met rechthoekige volumes onder zadeldakenDak met twee hellende dakvlakken., voorzien van een vooruitbouwstrook afgesloten door een muurtje of groene haag.

Stedenbouwkundige waarde
De villa’s op het einde van de Duizend Meterlaan werden allen in dezelfde periode gebouwd (1957-1960). Zelf al ondergingen enkele van deze gebouwen harde renovatiewerken, toch sluiten ze aan bij eenzelfde typologie en vormen een harmonieus stedelijk geheel met een groep bijzonder coherente gebouwen (ensemblewaarde).

Esthetische waarde
Achteruitbouwstrook die de aanleg van een privétuin toelaat en bijdraagt tot het coherente visuele effect in de straat en zijn natuurlijke omgeving (contextuele waarde)
.


Bronnen

Publicaties en studies

CULOT, M., A. VAN LOO, V.G.MARTINY, Musée des Archives d'Architecture Moderne, Collections, AAM éditions, Bruxelles, 1986, pp.364-366 et CULOT, M., HENNAUT, E, LIESENS, L, Catalogue des Collections, Archives d'Architecture Moderne, tome II, AAM Editions, Bruxelles, 1999, pp.304-317

LIESENS, L., "Van Nueten, Charles" in: VAN LOO, A., e.a., 'Repertorium van de architectuur in België van 1830 tot heden', Antwerpen, Mercatorfonds, 2003, p. 580-581.