Typologie(ën)
burgerwoning
Ontwerper(s)
Albert DE VALERIOLA – architect – 1913
Juridisch statuut
Ingeschreven in de wettelijke inventaris op 19 augustus 2024
Stijlen
Eclectisme met pittoresk karakter
Art nouveau
Dit (deze) goed(eren) bezit(ten) de volgende waarde(n)
- Artistiek Het ontwerp van een onroerend goed (gebouw) door een gerenommeerde kunstenaar (architect) kan maar zeer zelden als criterium worden beschouwd. Om het belang van de selectie van dit onroerend goed te beoordelen, en de plaats dat het inneemt in het oeuvre van een kunstenaar (architect), is dit een criterium dat moet worden afgewogen met de architectonische kwaliteit (compositie en interne structuur), de uitvoering (materialen, technische beheersing), de plaats in de architectuurgeschiedenis dewelke een getuigenis zijn van een fase of aspect van landschapsarchitectuur of de bouwkunst in het verleden. Zodoende gelden koppelingen naar volgende criteria: zeldzaamheid (typologie, stijl, materiaalgebruik, bronnen), representativiteit (idem), authenticiteit (idem + de kwaliteit van de uitvoering) en integriteit (bewaringstoestand, oorspronkelijke elementen)). Een goed bevat ook artistieke waarde als het kunstwerken omvat (beeldhouwwerken, reliëfs ontworpen voor het goed, enz.) of decoratieve elementen uit de oorspronkelijke bouwperiode of met bijzondere kwaliteit (gesigneerd glasramen, sgraffito, lichtbeuk, enz.).
- Esthetisch Historisch gezien werd die waarde aangewend om waardevolle groene ruimten en natuurlijke of halfnatuurlijke gebieden aan te duiden. De waarde kan ook gelden voor grote gehelen van gebouwen in een stedelijk gebied, met of zonder natuurlijke elementen, of monumenten die het stadslandschap markeren. Een afweging met andere waarden dringt zich tevens op: de artistieke, de landschappelijke (integratie van het werk in het stedelijk landschap, oriëntatiepunten in de stad) en de stedenbouwkundige waarde (spontane of rationele stedelijke gehelen). De volgende selectiecriteria worden er eveneens aan gekoppeld: de ensemblewaarde en de contextuele waarde.
- Historisch Het onroerend goed heeft een historische waarde : - als het getuigt van een bijzondere periode in de geschiedenis van de streek of de gemeente; - of als getuigenis van een periode en/of een zeldzame ontwikkeling van een periode (bv. tuinstad die representatief is voor een bouwwijze die werd toegepast in het kader van de grote bouwcampagnes na de Tweede Wereldoorlog; dorpskernen die de eerste gegroepeerde bouwwerken van de gemeenten van de tweede ring illustreren; de Hallepoort als overblijfsel van de tweede omwalling; - of als getuigenis van een bepaalde stedelijke (en/of landschappelijke) ontwikkeling van de stad (bv. gebouwen aan de centrale lanen of in de Leopoldswijk); - of wanneer het een band vertoont met een belangrijke historische figuur – met inbegrip van persoonlijke huizen van architecten en kunstenaarsateliers (bv. het geboortehuis van Constantin Meunier, het huis van Magritte); - of in verband kan worden gebracht met een belangrijke historische gebeurtenis (bv. huizen van de wederopbouw na het bombardement van 1695, de Congreskolom); - of een typologische representativiteit vertoont die kenmerkend is voor een commerciële of culturele beroepsactiviteit (bv. kerken, bioscopen, industriële architectuur, apotheken); - of als het representatief is van het oeuvre van een belangrijke architect in de architectuurgeschiedenis op internationaal, nationaal, regionaal of lokaal niveau (dit betreft zowel befaamde architecten als V. Horta, V. Bourgeois, M. Polak als secundaire architecten, die lokaal verbonden worden aan een gemeente zoals Fernand Lefever in Koekelberg of Emile Hoebeke in Sint-Agatha-Berchem).
- Stedenbouwkundig Sommige bouwkundige goederen of landschappen hebben in het verleden een prominente rol gespeeld in de planmatige inrichting van de bebouwde ruimte en de stedelijke ruimte. Meestal bepalen zij andere stedenbouwkundige (plan)vormen zodat er zich een wisselwerking voortdoet tussen bebouwde en niet-bebouwde (of open) ruimte. Die inrichting omvat ook de samenhang tussen verschillende schaalniveaus. Een onroerend goed heeft stedenbouwkundige waarde wanneer het daarin een rol speelt, bijvoorbeeld : - hoekgebouwen; - coherente pleinen of homogene huizenrijen (gevels die een ensemble vormen van dezelfde stijl, periode en volume); - tuinwijken, - deskundig ingeplante torens (hoogbouw) en hun relatie tot hun onmiddellijke kwaliteitsvolle omgeving die coherent kan zijn, maar ook contrastrijk, - relicten van stedenbouwkundige concepten en hoe die architecturaal (en typologisch) zijn of werden ingevuld, zoals bijvoorbeeld de nog bewaarde eclectische stadspaleizen en/of herenhuizen in de Leopoldswijk.
Onderzoek en redactie
2018
id
Urban : 38387
Beschrijving
Burgerwoning
in eclectischeVeel voorkomende stijl (ca. 1850-1914) die inspiratie put uit verschillende architectuurstijlen uit het verleden. Komt door de combinatie van enerzijds verschillende stijlelementen en anderzijds nieuwe technieken en materialen tot een unieke eigentijdse creatie. stijl met pittoreskCottagestijl (eind 19e tot midden 20e eeuw): Verwijst naar de Engelse ‘cottage’ en is aldus geinspireerd op landelijke architectuur. Gekenmerkt door het decoratief aanwenden van hout in puntgevels, balkons, loggia’s, enz. Pittoreske vormgeving en volumewerking vaak benadrukt in het dakenspel. karakter en elementen uit de geometrische
art nouveaustijl, n.o.v. architect Albert de Valeriola, 1913. Deze villa werd gelauwerd in de gevelwedstrijd die de gemeente voor de
jaren 1913-1915 organiseerde.
Dezelfde architect ontwierp een jaar eerder in dezelfde straat drie analoge huizen (zie nr. 61 tot 65).
OpstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van twee bouwlagen en drie ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen. Smallere toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht.. Op de benedenverdieping, midden- en rechtertravee achter overdekt terras met een houten structuur in geometrische art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., onder lessenaarsdakDak bestaande uit één hellend dakvlak. bekroond door een terras (met verdwenen borstwering) voor een T-vormige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat.. Op de linkertravee is het onderste gedeelte van een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur., oorspronkelijk met kruisraam, tot garage verbouwd. Erboven, bas-reliëf met de naam van de woning: “VILLA / DES / ROSES”. Op de verdieping, uitspringend vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met stenen omlijsting en twee monelenStenen vensterstijl., op een gekoofdConvex gebogen lijst. platform in hetzelfde materiaal, bekroond door een uitspringende puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. versierd met cementen pseudo-vakwerk en voorzien van een vierlicht; houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op korbelen1. Diagonale houten balk ter ondersteuning van overkragende elementen zoals een luifel, een kroonlijst,…; 2. Balk om de verbinding tussen trekker en spantbeen in een kapspant te versterken.. Overstekend dak op kraagstenen. Klimmende dakkapelDakkapel met overkapping die in dezelfde richting helt als het dakvlak.. Bewaarde deur.
Hek van het tuintje vervangen, oorspronkelijk met panelen1. Dunne (houten) plaat, gevat in een omlijsting van stijlen en regels van deuren, lambriseringen en plafonds; - 2. Gevelversiering in de vorm van een in- (spiegel) of uitspringende (paneel) rechthoekige omlijsting. van strekmetaal en smeedijzerTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… met art-nouveaumotief. In het midden was voorzien in een houten zijdeurtje van hetzelfde type als de structuur van het overdekt terras.
Binnen, op de benedenverdieping, salon, eetkamer en verandaGrotendeels met glas dichtgezette houten of metalen uitbouw van een huis; leefruimte met voornamelijk palmen en exotische planten. rechts, ontbijtkamer, trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en keuken links, allemaal gelegen rond een centrale gang. Op de verdieping, drie kamers uitgevend op een kleine vierkante hal.
Dezelfde architect ontwierp een jaar eerder in dezelfde straat drie analoge huizen (zie nr. 61 tot 65).
OpstandBouwkundige tekening op schaal van een verticaal vlak van een gevel, een binnenmuur,…; in ruime zin het verticaal vlak van een gevel of muur. van twee bouwlagen en drie ongelijke traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...). Gevel in crèmekleurige baksteen met hardstenen elementen. Smallere toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht.. Op de benedenverdieping, midden- en rechtertravee achter overdekt terras met een houten structuur in geometrische art nouveauInternationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In België kent de stijl twee stromingen, namelijk de florale art nouveau met Victor Horta als boegbeeld en anderzijds de geometrische art nouveau beïnvloed door Paul Hankar of de Wiener Secession., onder lessenaarsdakDak bestaande uit één hellend dakvlak. bekroond door een terras (met verdwenen borstwering) voor een T-vormige glasdeurDeur waarvan het grootste deel uit glas bestaat.. Op de linkertravee is het onderste gedeelte van een vensterLicht- en/of luchtopening in een muur., oorspronkelijk met kruisraam, tot garage verbouwd. Erboven, bas-reliëf met de naam van de woning: “VILLA / DES / ROSES”. Op de verdieping, uitspringend vensterLicht- en/of luchtopening in een muur. met stenen omlijsting en twee monelenStenen vensterstijl., op een gekoofdConvex gebogen lijst. platform in hetzelfde materiaal, bekroond door een uitspringende puntgevelGevel waarvan de top driehoekig is. versierd met cementen pseudo-vakwerk en voorzien van een vierlicht; houten kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). op korbelen1. Diagonale houten balk ter ondersteuning van overkragende elementen zoals een luifel, een kroonlijst,…; 2. Balk om de verbinding tussen trekker en spantbeen in een kapspant te versterken.. Overstekend dak op kraagstenen. Klimmende dakkapelDakkapel met overkapping die in dezelfde richting helt als het dakvlak.. Bewaarde deur.
Hek van het tuintje vervangen, oorspronkelijk met panelen1. Dunne (houten) plaat, gevat in een omlijsting van stijlen en regels van deuren, lambriseringen en plafonds; - 2. Gevelversiering in de vorm van een in- (spiegel) of uitspringende (paneel) rechthoekige omlijsting. van strekmetaal en smeedijzerTaai, ‘kneedbaar’ ijzer dat ambachtelijk wordt ‘gesmeed’ (gehamerd bij hoge temperatuur) tot decoratieve bouwonderdelen als tuinhekken, borstweringen… met art-nouveaumotief. In het midden was voorzien in een houten zijdeurtje van hetzelfde type als de structuur van het overdekt terras.
Binnen, op de benedenverdieping, salon, eetkamer en verandaGrotendeels met glas dichtgezette houten of metalen uitbouw van een huis; leefruimte met voornamelijk palmen en exotische planten. rechts, ontbijtkamer, trappenhuisGedeelte van een gebouw waarin de trappen zijn ondergebracht. en keuken links, allemaal gelegen rond een centrale gang. Op de verdieping, drie kamers uitgevend op een kleine vierkante hal.
Bronnen
Archieven
SAB/IP II 684 (1903-1915).
SAB/OW Laken PV Reg. 154 (18.12.1913).
