Vaderlandsplein

Het Vaderlandsplein is een zeshoekig plein dat de Rogierlaan onderbreekt vooraleer ze het Generaal Meiserplein bereikt. De Joseph Coosemansstraat mondt erop uit.

Het plein werd ontworpen in het kader van de oostelijke verlenging van de Rogierlaan, volgens het stratenplan voor de Josaphatwijk, opgesteld door gemeentelijk ingenieur der Openbare Werken Octave Houssa. Dit plan werd goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902 en dan definitief door dat van 21.04.1906. De verlengingswerken werden tussen 1907 en 1914 uitgevoerd.

Op het plein moest oorspronkelijk een kerk komen – op de plannen van het K.B. van 1906 staat het plein trouwens vermeld als het “Kerkplein”. Dit project werd echter in 1911 afgeblazen omdat de locatie weinig geschikt leek om het centrum van een parochie te worden. Meteen rees de vraag of het plein wel moest worden behouden. De tegenstanders vonden het nutteloos, gezien de nabijheid van het Weldoenersplein en het Josaphatpark. Daarenboven vond men zijn zeshoekige vorm ongeschikt. Uiteindelijk werd voor het behoud ervan gekozen tijdens de gemeenteraadszitting van 25.10.1911. Het plein kreeg zijn definitieve naam tijdens de gemeenteraadszitting van 20.08.1915. Het is met bomen beplant en heeft een fontein in een rond bekken met een imitatierivier in een landschappelijk kader.


Het Vaderlandsplein is bebouwd met burgerhuizen en opbrengsthuizen, vele met commerciële benedenverdieping. Een eerste bouwfase omvatte de gebouwen die vóór de Eerste Wereldoorlog in eclectische stijl werden opgetrokken. Een huizenrij in deze stijl loopt van nr. 9 tot nr. 19-21 (1911-1913). De eerste drie huizen zijn van de hand van aannemer Henri De Bruycker. Aan de overzijde van het plein werd in 1914 een ensemble van twee huizen ontworpen (nr. 12 en 14). Vermelden we nog, op nr.37, een huis in eclectische stijl met art-nouveau-inslag en met bewaarde winkelpui (n.o.v. architect Hilaire Schoeps, 1912).

Tijdens het interbellum werd het plein aangevuld met gebouwen in eclectische stijl of in art deco. Later werden aan pare zijde nog enkele gebouwen toegevoegd, waaronder een grote autogarage in 1995, ter vervanging van een bouwbedrijf.