Onderzoek en redactie
2012-2013
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Monplaisirlaan verbindt de Lambermontlaan met het Prinses Elisabethplein. De Joseph Van Campstraat, de Georges Garnirstraat en de Maurice Des Ombiauxstraat monden erop uit. Enkel de onpare zijde is bebouwd en ligt op grondgebied Schaarbeek; aan de overzijde loopt de laan langs de spoorlijn Brussel-Mechelen, op het grondgebied van de Stad Brussel.
Krachtens de beslissing van de gemeenteraad van 10.10.1873, bekrachtigd bij K.B. van 02.01.1874, werd de laan ontworpen in het kader van de aanleg van het Prinses Elisabethplein, toen het Nationaal Plein genoemd, en van de bouw van de eerste versie van het station van Schaarbeek (op grondgebied Brussel). De aanleg van de laan was het voorwerp van een overeenkomst tussen de staat en de gemeente Schaarbeek, goedgekeurd tijdens de zitting van 09.06.1873. De laan werd voorzien van riolen in 1875 en bestraat in 1881. Oorspronkelijk liep ze tot voorbij het plein, tot aan de oude Leeuwstraat, de huidige Anatole Francestraat, die vroeger zelf tot aan de spoorweg liep. Dit deel van de Monplaisirlaan werd in 1909 afgeschaft, na de grootschalige planning van de wijk onder leiding van gemeentelijk ingenieur der Openbare Werken Octave Houssa in 1904-1906; het werd vervangen door een parallelle verkeersweg, de Georges Rodenbachlaan.
De naam van de laan verwijst naar het oude domein Monplaisir. Op dit domein bevond zich een buitenhuis dat ca. 1690 werd gebouwd voor Pierre Ferdinand Roose en dat begin 19e eeuw werd heropgebouwd. Zijn beroemdste bewoner was Karel van Lotharingen, die het huis van 1780 tot 1780 huurde en er jachtpartijen en feesten organiseerde. Tussen 1786 en 1790 bevond er zich een porseleinfabriek. Het domein werd onteigend in het kader van de aanleg van de wijk Monplaisir-Helmet goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906. Het huis en zijn aanhorigheden, die net onder het ellipsvormige plantsoen van de Huart Hamoirlaan lagen, werden in 1907 afgebroken.
In de Monplaisirlaan verliep de eerste bouwfase tussen 1902 en 1910, en ze was vooral gekenmerkt door huizen in eclectische stijl. Sommige ervan vormen een bijzonder homogene huizenrij, met breuksteen van zandsteen op de meeste gevels (zie nr. 41 tot 55). In 1928 werden nog andere gebouwen opgericht, zoals nr. 91-95, een groot gebouw met commerciële benedenverdieping (n.o.v. architect Ernest Delune). De enkele onbebouwd gebleven percelen werden in de jaren 1950 tot 1970 bebouwd.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 91-95: 196-91-95.
GAS/OW 196.
SAB/OW 1419.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1904, p. 509.