Onderzoek en redactie

2013-2014

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe Maarschalk Fochlaan verbindt het Colignonplein met het Eugène Verboekhovenplein. De Vleugelsstraat kruist ze, de Fraikinstraat mondt erop uit en de Voltairelaan begint er.

Samen met de Prinses Elisabethlaan, die ze verlengt, vormde de Maarschalk Fochlaan oorspronkelijk de tweede helft van de Koninklijke Sint-Mariastraat. De verlenging van die laatste straat van het Lehonplein tot aan het station van Schaarbeek werd bekrachtigd bij K.B. van 17.11.1875 en bevestigd door dat van 18.12.1880. De verlenging van de laan viel samen met de aanleg van een openbaar plein op haar tracé, het Verboekhovenplein, dat het middelpunt van een nieuw wegennetwerk werd, met de Van Ooststraat en de Waelhemstraat, alsook de rue du Maelbeek Voûté (de toekomstige Metsysstraat en Portaelsstraat). Om deze werken mogelijk te maken, werd op 27.11.1874 een overeenkomst gesloten tussen de gemeente en Philippe Joseph Allard, directeur van het Munthof en eigenaar van talrijke terreinen in deze zone.

Vóór 1899 heette de weg Koninklijke Sint-Mariastraat Noord; in 1909 werd hij omgedoopt tot de Koninklijke Sint-Mariastraat. De laan kreeg haar huidige naam na de Eerste Wereldoorlog, als eerbetoon aan Ferdinand Foch (Tarbes, 1851 – Parijs, 1929), die in 1918 de opperbevelhebber van de geallieerde legers werd. Een bas-reliëf uit 1929 van beeldhouwer Sylvain Norga brengt hulde aan hem; het staat op de benedenverdieping aan de kant van de laan op nr. 1 Eugène Verboekhovenplein (zie dit nummer).

Het was het laatste stuk van deze residentiële laan dat het eerst werd bebouwd, vanaf de vroege jaren 1880. De rest van de laan werd grotendeels in de jaren 1890 bebouwd, aangevuld met enkele gebouwen uit begin 20e eeuw. De neoclassicistische stijl overheerst er, onder meer op nr. 25 (n.o.v. architect Léon Govaerts, 1894), 37, 45 en 47 (1893), 49 (1893), 51 (1892) en 53 (1891). In het tweede straatdeel vermelden we een homogene huizenrij in deze stijl, van nr. 34 tot nr. 56 (zie deze nummers). Het derde straatdeel bevatte oorspronkelijk vier gehelen van vier tot zeven huizen, ontworpen in of rond 1880 door eenzelfde architect aan weerszijden van de laan: nr. 59 tot 65 (gesloopt) en 70 tot 78 voor een eerste opdrachtgever, nr. 67 tot 79 en 80 tot 88 voor een tweede (zie nr. 67, 79 en 86). Een vijfde geheel van dezelfde architect bevindt zich op nr. 34 tot 38 van de Fraikinstraat (zie nr. 38). De meeste gebouwen die rond de eeuwwisseling werden gebouwd, zijn in eclectische stijl, sommige in art nouveau. Deze laatste stijl wordt geïllustreerd door drie huizen van architect Henri Jacobs op nr. 7, 9 en 11, die samen met nr. 13 en 15 een bijzonder homogene huizenrij vormen (zie deze nummers).

Bronnen

Archieven
GAS/DS 25: 182-25; 45, 47: 182-45; 49: 182-49; 51: 182-51; 53: 182-53; 59 tot 65: 182-59-65; 70 tot 78: 182-70-78.
GAS/OW Infrastructuur 198, 200.
GAS/OW Dénomination de rues – Numérotage 1909.
GAS/OW Straten (AR).
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1880, p. 248; 1900, p. 557.

Publicaties en studies
Plan de la commune de Schaerbeek 1899 (GAS/OW).