Edelknaapstraat

 

Bekijk de weerhouden gebouwenRechtlijnige straat van het Kasteleinsplein naar de Waterloosesteenweg.

Haar tracé werd vastgelegd door het plan des rues à ouvrir entre les chaussées de Waterloo et de Charleroi et du bois de la Cambre dat werd goedgekeurd bij K.B. van 20.02.1864. Ze kreeg toen dezelfde naam als de Kasteleinsstraat, waarvan ze het verlengde vormt.
Dit tracé werd gewijzigd bij K.B. van 10.10.1879. In 1898 kreeg de straat haar huidige naam. Een edelknaap was een jonge kamerdienaar van adellijke afkomst die bij een belangrijk heer in dienst was. Deze middeleeuwse functie verdween rond 1830 definitief. Net als die van de Baljuwstraat, Kasteleinsstraat, Provooststraat, Notarisstraat en Wethouderstraat, herinnert de naam van de Edelknaapstraat aan de periode dat Elsene een kastelenij was (gebied onder jurisdictie van een kastelein).

De bebouwing van de Edelknaapstraat is bescheiden en onderging in de loop der jaren talrijke wijzigingen. Het straatbeeld wordt vooral bepaald door huizen van rond 1900 in neoclassicistische of eclectische stijl, zoals nr. 19. Het gebouw in eclectische stijl op nr. 78 dat de hoek vormt met de Provooststraat, maakt deel uit van het scholencomplex ‘Ma Campagne' (zie Afrikaansestraat nr. 3). In de Edelknaapstraat zijn ook talrijke gebouwen te vinden die betrekking hadden op de automobielindustrie die vanaf het begin van de 20e eeuw in heel deze wijk bijzonder actief was. Dat geldt voor het nr. 10, een eengezinswoning die rond 1914 verbouwd werd tot een handelsruimte voor ‘fournitures pour automobiles et cycles' [toebehoren voor auto's en rijwielen]; thans wordt de ruimte gebruikt als supermarkt; op nr. 45 was een handel in ijzerwaren gevestigd, die ook met de auto-industrie verbonden was (zie notitie). Het nr. 87, vroeger ‘carrosserie de luxe et d'automobiles Snutsel Frères' (1906) was volgens het ‘nouveau plan de Bruxelles industriel avec ses suburbains' van Jules de Waele – 1910, (IVAIB, fiche nr. 61), naast dat van de gebroeders D'Ieteren het tweede belangrijkste carrosserieatelier van de wijk. Achter de zwaar verbouwde gevel (1949)  bevindt zich een ander gebouw met een sheddak, dat thans wordt betrokken door de ERG (École de recherche Graphique – Institut Saint-Luc). Het bevindt zich op een L-vormig perceel tussen de Edelknaapstraat en de Fourmoisstraat; de achtergevel is het nr. 15 van deze laatste straat (metalen skelet op verdieping bewaard).

Vroeger bevonden zich achter de huizen van de Edelknaapstraat twee ‘carrés', gehelen van arbeiderswoningen die bereikbaar waren via een doodlopende straat tussen twee huizen; de ‘carré Claes' (ter hoogte van het nr. 59) telde bij zijn oprichting in 1866, zes huizen en de ‘carré Fourie' (ter hoogte van het nr. 64) telde er vier. Ze werden genoemd naar de naam van hun eigenaars.