Onderzoek en redactie

2006-2008

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Vertrekt aan Schumanplein, dat oorspronkelijk de rotonde van de Wetstraat heette en werd aangelegd bij de verlenging van deze laatste volgens een plan van 1852. Kruist vervolgens de Stevinstraat en Franklinstraat ter hoogte van het kruispunt en loopt dan verder door tot aan de Ambiorixsquare.

Aangelegd volgens het rooilijnenplan van de Noord-Oostwijk, ontworpen door architect Gédéon Bordiau en goedgekeurd bij K.B. van 20.12.1875.

Het tracé van de nog onbebouwde straat is weergegeven op het in 1881 door het Institut cartographique militaire opgestelde plan van Brussel.

Net als de meeste straten van de wijk is ze vernoemd naar een historisch personage, in dit geval de befaamde meetkundige uit de Griekse oudheid die in de 3e eeuw v. Chr. leefde. De benaming werd goedgekeurd door de collegebesluiten van de Stad Brussel van 14.04 en 15.05.1877.

Oorspronkelijk werd het eerste lange straatgedeelte aan pare kant in beslag genomen door de tuin van het Berlaimontklooster, dat in 1864 in de Wetstraat werd gebouwd. Deze instelling moest wijken voor het zogenaamde Berlaymontgebouw, een kantoorgebouw in 1959-1960 ontworpen door de architecten Lucien De Vestel, Jean Gilson, André en Jean Polak (Wetstraat nr. 200).

De rest van de straat werd voornamelijk bebouwd tussen 1892 en 1905 met huizen in eclectische stijl of met neoclassicistische inslag, waaronder vier ontwerpen van architect Jules Barth (zie nr. 61 tot 67), een elegante woning ontworpen door architect Jules Brunfaut (zie nr. 69) en een huis met elementen in art nouveau ontworpen door architect Jules Barbier (zie nr. 34). Een woning met elementen in Beaux-Artsstijl en Vlaamse renaissance ontworpen door architect Aloys Jos. Otto is van latere datum (zie nr. 36).

Archimedesstraat 7, voor de sloop, SAB/OW 80033 (1965).

De straat vertrekt in het hart van de Europese wijk en onderging sinds de jaren 1960 grondige veranderingen. In het eerste straatgedeelte, tegenover het Berlaymontgebouw, staat nog een oud herenhuis (zie nr. 11). De andere woningen moesten wijken voor kantoorgebouwen. Op nr. 1, vlakbij het Schumanplein werd een herenhuis van 1891 dat later werd verhoogd, in 1964 vervangen door een kantoorgebouw (architect Jacques Cuisinier) dat thans een nieuwe gevel heeft gekregen (Art & Build, 2001). Nr.  3-7 (architect A. De Vuyst, 1965) vervangt onder meer een huis met elementen van neo-Vlaamse renaissance van 1894. Op nr. 15-19 werd een huis van 1901 ontworpen door aannemer Albert de Vestel met sgraffiti van de schilder-decorateur Gabriel Van Dievoet vervangen door een kantoorgebouw dat net als nr. 1 werd ontworpen door Cuisinier (1966); ook nr. 21-29 en Stevinstraat 133 (1964), dat in 2007 een nieuwe gevel kreeg, is van dezelfde architect. Het einde van de straat aan pare kant, in de richting van de Ambiorixsquare, is bebouwd met appartementsgebouwen.

Archimedesstraat 15, ontwerp van de sgraffiti door schilder-decorateur Gabriel Van Dievoet (gesloopt) (©AAM/Fonds Gabriel Van Dievoet).

Op nr. 16-26 werd het voormalige huis Dorint vervangen door Silken Berlaymont, een complex dat in 1993 werd ontworpen door architect Serge Roose en zich uitstrekt tot de Karel de Grotelaan nr. 11-19.

Meerdere benedenverdiepingen van de huizen die niet gesloopt werden zijn thans verbouwd tot winkel of Horecazaak.

Bronnen

Archieven
SAB/OW 1: 6748 (1896-1901), 77383 (1964), 97951 (2001); 3-7: 6727 (1894), 80033 (1965); 15-19: 82616 (1966), 6749 (1901); 21-29 en Stevinstraat 133: 84114 (1964); 16-26 en Karel de Grotelaan 11-19: 105602 (1993), 106027 (1993).
SAB/Bulletin communal de Bruxelles, 1877, t. I, p. 316.
SAB/PP 953 (1875), 956-957 (1879).
AAM/Fonds Gabriel Van Dievoet.

Kaarten / plannen
Bruxelles et ses environs, Institut cartographique militaire, 1881 (Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plannen).