Glossarium
Dit glossarium is gebaseerd op het woordgebruik van vorige inventarissen van het Brussels erfgoed en verzekert zo enige eenvormigheid. Voor de termen die niet voorkomen in het glossarium, verwijzen wij de gebruiker graag naar HASLINGHUIS, E.J., JANSE, H., Bouwkundige termen, 5de druk, Primavera Pers, Leiden, 2005.
glossarium
Travee
Verticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, .. (...)
Trekbalk
Horizontale balk die de spantbenen van elk kapgebint bijeenhoudt en de spatkrachten opvangt. (...)
Triglief
Versiering, ontleend aan de Dorische fries, bestaande uit een vooruitspringend, rechthoekig vlak met twee gleuven in het (...)
Trofee
Nabootsing van oorlogs- of jachttrofeeën die oorspronkelijk werden opgehangen; later veelal als zuiver decoratief motie (...)
Tuitgevel
Puntgevel bekroond met smalle rechthoekige hals; bij zeventiende eeuwse voorbeelden vaak steunend op schouderstukken. (...)
Tussendorpel
Stenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. (...)
Tussenverdieping
Lage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. (...)
Uitsnijden
Verdiept aanbrengen, beitelen,… (...)
Veellobbig
Voorzien van het aantal lobben dat door het telwoord wordt aangegeven (vb. tweelobbig, drielobbig, …) (...)
Venster
Licht- en/of luchtopening in een muur. (...)
Vensterleuning
Lage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal. (...)
Vensterregister
Doorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters. (...)
Vlaamse Renaissance
(...)
Vlechtwerk
Decoratieve stilering van gevlochten werk, in het bijzonder van banden, koorden,… (...)
Vleugelstuk, klauwstuk
Zijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster. (...)
Voluut
Spiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer (...)
Vorstkam
Kamvormige, geajoureerde bekroning in steen of metaal op de nok van een dak. (...)
Vuurpot
Ornament in de vorm van een vuurpot. (...)
Waaier
Waaiervormige roedeverdeling van een bovenlicht, in houtsnijwerk of in smeedijzer. (...)
Wangen
Stenen zijkanten van schouwmantel, balkonborstwering, of andere. (...)
Waterlijst
Vooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. (...)
Waterspuwer
Uitstekende buis of gooteinde voor de afvoer van hemelwater, vaak in de vorm van een dierlijk of diabolisch monster. (...)
Wenteltrap
Trap die rond een centrale, verticale as of opening spiraalvormig omhoog loopt. (...)
Wiener Secession
Van 1897 tot ca. 1914, Oostenrijkse strekking binnen de geometrische art nouveau. (...)
Windvaan
Draaibare, metalen versiering op een daknok of torenspits in de vorm van een vaan die de windrichting aanwijst. (...)
Wintertuin, veranda
Grotendeels met glas dichtgezette houten of metalen uitbouw van een huis; leefruimte met voornamelijk palmen en exotisch (...)
Wolfdak, wolfeind
Zadeldak waarvan de nok niet tot de geveleinden doorloopt, maar met korte driehoekige eindschilden (wolfeinden) wordt af (...)
Wortelmotief
(Renaissance)ornament in de vorm van een afhangende, halve kegel of een rechtstaande wortel. (...)
Zadeldak
Dak met twee hellende dakvlakken. (...)
Zeewierbossage
Heel bijzonder soort bossage met dooraderend motief tot zeewierachtige imitatie. (...)
Zolder
Ruimte onder het dak. (...)
Zwik
Hoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. (...)
Travee
Verticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, .. (...)
Trekbalk
Horizontale balk die de spantbenen van elk kapgebint bijeenhoudt en de spatkrachten opvangt. (...)
Triglief
Versiering, ontleend aan de Dorische fries, bestaande uit een vooruitspringend, rechthoekig vlak met twee gleuven in het (...)
Trofee
Nabootsing van oorlogs- of jachttrofeeën die oorspronkelijk werden opgehangen; later veelal als zuiver decoratief motie (...)
Tuitgevel
Puntgevel bekroond met smalle rechthoekige hals; bij zeventiende eeuwse voorbeelden vaak steunend op schouderstukken. (...)
Tussendorpel
Stenen dorpel die een deur of venster horizontaal in tweeën deelt. (...)
Tussenverdieping
Lage verdieping tussen twee bouwlagen; vaak boven commerciële benedenverdieping gelegen. (...)
Uitsnijden
Verdiept aanbrengen, beitelen,… (...)
Veellobbig
Voorzien van het aantal lobben dat door het telwoord wordt aangegeven (vb. tweelobbig, drielobbig, …) (...)
Venster
Licht- en/of luchtopening in een muur. (...)
Vensterleuning
Lage, versierde leuning boven een onderdorpel, meestal in metaal. (...)
Vensterregister
Doorlopende horizontale aaneenschakeling van vensters. (...)
Vlaamse Renaissance
(...)
Vlechtwerk
Decoratieve stilering van gevlochten werk, in het bijzonder van banden, koorden,… (...)
Vleugelstuk, klauwstuk
Zijstuk, veelal in voluutvorm, van een topgevel, dakkapel of dakvenster. (...)
Voluut
Spiraalvormig ornament; meestal gebruikt als aanzetstuk van topgevels, bij deur- en vensteromlijstingen of als steunbeer (...)
Vorstkam
Kamvormige, geajoureerde bekroning in steen of metaal op de nok van een dak. (...)
Vuurpot
Ornament in de vorm van een vuurpot. (...)
Waaier
Waaiervormige roedeverdeling van een bovenlicht, in houtsnijwerk of in smeedijzer. (...)
Wangen
Stenen zijkanten van schouwmantel, balkonborstwering, of andere. (...)
Waterlijst
Vooruitspringende rand in het gevelvlak die regenwater buiten gevel laat afdruppelen. (...)
Waterspuwer
Uitstekende buis of gooteinde voor de afvoer van hemelwater, vaak in de vorm van een dierlijk of diabolisch monster. (...)
Wenteltrap
Trap die rond een centrale, verticale as of opening spiraalvormig omhoog loopt. (...)
Wiener Secession
Van 1897 tot ca. 1914, Oostenrijkse strekking binnen de geometrische art nouveau. (...)
Windvaan
Draaibare, metalen versiering op een daknok of torenspits in de vorm van een vaan die de windrichting aanwijst. (...)
Wintertuin, veranda
Grotendeels met glas dichtgezette houten of metalen uitbouw van een huis; leefruimte met voornamelijk palmen en exotisch (...)
Wolfdak, wolfeind
Zadeldak waarvan de nok niet tot de geveleinden doorloopt, maar met korte driehoekige eindschilden (wolfeinden) wordt af (...)
Wortelmotief
(Renaissance)ornament in de vorm van een afhangende, halve kegel of een rechtstaande wortel. (...)
Zadeldak
Dak met twee hellende dakvlakken. (...)
Zeewierbossage
Heel bijzonder soort bossage met dooraderend motief tot zeewierachtige imitatie. (...)
Zolder
Ruimte onder het dak. (...)
Zwik
Hoekstuk tussen een boog en de omlijsting waarin de boog gevat is. (...)