Glossarium
Dit glossarium is gebaseerd op het woordgebruik van vorige inventarissen van het Brussels erfgoed en verzekert zo enige eenvormigheid. Voor de termen die niet voorkomen in het glossarium, verwijzen wij de gebruiker graag naar HASLINGHUIS, E.J., JANSE, H., Bouwkundige termen, 5de druk, Primavera Pers, Leiden, 2005.
glossarium
Aanzetsteen
Geprofileerd of versierd blok (natuur)steen waarop een boog of een strek steunt. (...)
Acanthus
Ornament, gebaseerd op het diep zaagvormig blad van de acanthusplant. (...)
Accoladeboog
Boog bestaande uit twee in- en uitzwenkende boogdelen die bij hun snijding een spits vormen. (...)
Aedicula
Versieringsmotief, ontleend aan de klassieke bouwkunst, vormt samenstel van pijlers en een klassieke bekroning. (...)
Afschuining
Schuine vlakke kant aan een houten of stenen bouwonderdeel. (...)
Afzaat
Aflopend bovenvlak van een dorpel. (...)
Ajour
Opengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. (...)
Akroterie
Versieringsmotief, op de hoek - in mindere mate op de top - van het hoofdgestel; vaak in de vorm van een palmet of griff (...)
Amsterdamse School
Belangrijke Nederlandse expressionistische architectuurrichting (ca. 1913-1930) met specifieke volumewerking en decorati (...)
Anker
(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. (...)
Arabesk
Ornament met slingerende grondlijn, bekleed met bladeren, bloemen, vruchten, gedeelten van mensen- of dierenbeelden in g (...)
Arcade
Eén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn.
(...)
Architraaf
Hoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden. (...)
Archivolt
Geprofileerde of versierde omlijsting van een boog. (...)
Arkel
Veelhoekig of rond uitkragend volume op de hoek van een gebouw en langs één of meer verdiepingen opgaand; (...)
Art deco
Tendens tot de geometrisering van vormen en architecturale ornamenten die zich uitdrukt in het materiaal- en kleurgebrui (...)
Art nouveau
Internationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In Bel (...)
Asymmetrische compositie
Typische gevelopstand bestaande uit twee ongelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouw (...)
Atlant, herme
Ondersteuning in de vorm van een mannenfiguur; wanneer het onderlichaam vervangen is door een naar onderen taps toe (...)
Attiek
Muur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. (...)
Attiekverdieping
Verdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een ge (...)
Baluster
Vaasvormige spijl van een borstwering. (...)
Balustrade
Hekwerk van spijlen of balusters. (...)
Barok
(...)
Beaux-Artsstijl
Architectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en (...)
Bepleisterd
Muur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder ande (...)
Berapen
Met mortel ruw - niet gladgestreken - bepleisteren. (...)
Beslag
Verzameling van metalen elementen op een deur of raam. (...)
Beslagwerk, ferronnerie
Vlaamse-renaissanceornament, ontleend aan metalen (sier)beslag en vaak bestaande uit in- en uitzwenkende platte bandvorm (...)
Bifora, tweelicht
Tweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. (...)
Binnenwelfvlak
Welfvlak aan de binnenzijde van een boog of gewelf. (...)
Blind
Zonder opening; blind venster, schijnopening. (...)
Aanzetsteen
Geprofileerd of versierd blok (natuur)steen waarop een boog of een strek steunt. (...)
Acanthus
Ornament, gebaseerd op het diep zaagvormig blad van de acanthusplant. (...)
Accoladeboog
Boog bestaande uit twee in- en uitzwenkende boogdelen die bij hun snijding een spits vormen. (...)
Aedicula
Versieringsmotief, ontleend aan de klassieke bouwkunst, vormt samenstel van pijlers en een klassieke bekroning. (...)
Afschuining
Schuine vlakke kant aan een houten of stenen bouwonderdeel. (...)
Afzaat
Aflopend bovenvlak van een dorpel. (...)
Ajour
Opengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. (...)
Akroterie
Versieringsmotief, op de hoek - in mindere mate op de top - van het hoofdgestel; vaak in de vorm van een palmet of griff (...)
Amsterdamse School
Belangrijke Nederlandse expressionistische architectuurrichting (ca. 1913-1930) met specifieke volumewerking en decorati (...)
Anker
(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. (...)
Arabesk
Ornament met slingerende grondlijn, bekleed met bladeren, bloemen, vruchten, gedeelten van mensen- of dierenbeelden in g (...)
Arcade
Eén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. (...)
Architraaf
Hoofdbalk; het onderste, dragende deel van een klassiek hoofdgestel, meestal geleed door banden. (...)
Archivolt
Geprofileerde of versierde omlijsting van een boog. (...)
Arkel
Veelhoekig of rond uitkragend volume op de hoek van een gebouw en langs één of meer verdiepingen opgaand; (...)
Art deco
Tendens tot de geometrisering van vormen en architecturale ornamenten die zich uitdrukt in het materiaal- en kleurgebrui (...)
Art nouveau
Internationale beweging (1893 - ca. 1914) als reactie op de ‘neo’-stijlen, maar met sterk lokale verschillen. In Bel (...)
Asymmetrische compositie
Typische gevelopstand bestaande uit twee ongelijke traveeën; in Brussel komt dit geveltype vaak voor met drie bouw (...)
Atlant, herme
Ondersteuning in de vorm van een mannenfiguur; wanneer het onderlichaam vervangen is door een naar onderen taps toe (...)
Attiek
Muur of bouwlaag boven de kroonlijst die meestal het dak aan het gezicht onttrekt. (...)
Attiekverdieping
Verdieping (soms halve verdieping), gelegen net boven de kroonlijst of als terugspringende hoogste verdieping van een ge (...)
Baluster
Vaasvormige spijl van een borstwering. (...)
Balustrade
Hekwerk van spijlen of balusters. (...)
Barok
(...)
Beaux-Artsstijl
Architectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en (...)
Bepleisterd
Muur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder ande (...)
Berapen
Met mortel ruw - niet gladgestreken - bepleisteren. (...)
Beslag
Verzameling van metalen elementen op een deur of raam. (...)
Beslagwerk, ferronnerie
Vlaamse-renaissanceornament, ontleend aan metalen (sier)beslag en vaak bestaande uit in- en uitzwenkende platte bandvorm (...)
Bifora, tweelicht
Tweedelige lichtopening, door deelzuiltje gesplitst. (...)
Binnenwelfvlak
Welfvlak aan de binnenzijde van een boog of gewelf. (...)
Blind
Zonder opening; blind venster, schijnopening. (...)