Glossarium
Dit glossarium is gebaseerd op het woordgebruik van vorige inventarissen van het Brussels erfgoed en verzekert zo enige eenvormigheid. Voor de termen die niet voorkomen in het glossarium, verwijzen wij de gebruiker graag naar HASLINGHUIS, E.J., JANSE, H., Bouwkundige termen, 5de druk, Primavera Pers, Leiden, 2005.
glossarium
Acanthus
Ornament, gebaseerd op het diep zaagvormig blad van de acanthusplant. (...)
Ajour
Opengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. (...)
Anker
(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. (...)
Arabesk
Ornament met slingerende grondlijn, bekleed met bladeren, bloemen, vruchten, gedeelten van mensen- of dierenbeelden in g (...)
Atlant, herme
Ondersteuning in de vorm van een mannenfiguur; wanneer het onderlichaam vervangen is door een naar onderen taps toe (...)
Beslagwerk, ferronnerie
Vlaamse-renaissanceornament, ontleend aan metalen (sier)beslag en vaak bestaande uit in- en uitzwenkende platte bandvorm (...)
Cartouche
Omlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of inter (...)
Diamantkop
Piramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen. (...)
Eierlijst
Ornament; bolle lijst waarin afwisselend eivormige en pijlachtige figuren zijn uitgesneden of gehouwen. (...)
Festoen
Aan strikken of linten opgehangen slinger van gehouwen of gesneden vruchten en loofwerk, vaak met neerhangende uiteinden (...)
Festoen, guirlande
Gehouwen of gesneden slinger van bloemen, bladen of vruchten. Als festoen, vaak met linten en opgehangen aan strikken me (...)
Fries
Horizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (ter (...)
Gepijpte eierlijst, godron
Eierlijst met asymmetrische eivormige figuren. (...)
Golvende meander
Sierlijst met meanderende golven. (...)
Groteske
Versiering, samengesteld uit grillige, fantastische figuren en krullen waarin dier- en mensengedaanten zijn verwerkt. (...)
Historiestuk
Decoratie met scènes waarin mensen- en/of dierenfiguren voorkomen. (...)
Hoorn des overvloeds
Gedraaide hoorn met bloemen, vruchten en andere voorwerpen gevuld om overvloed te symboliseren. (...)
Kariatide
Ondersteuning in de vorm van een vrouwenfiguur, hetzij met onderlichaam, hetzij met taps toelopende pijler of pilaster ( (...)
Klos
Kraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. (...)
Knop
Rond of afgeplat bolvormig ornament. (...)
Kruisbloem
(Neo)gotische beëindiging, bestaande uit een stam met daarop één of meerdere kransen van gestileerde blad (...)
Lamberkijn
Draperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, ... (...)
Lofwerk
Versiering van beeld- en houtsnijwerk in de vorm van bladeren. (...)
Mascaron
Gehouwen versiering onder de vorm van een (fantastisch) mensen- of dierenmasker. (...)
Meander
Ornamentenstrook die bestaat uit rechthoekig gebogen, doorlopende lijnen. (...)
Medaillon
Ronde of ovale cartouche. (...)
Metope
Al of niet versierd vlak tussen de trigliefen van een fries. (...)
Modillon
Rechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst. (...)
Ornament
Niet-zelfstandig sierelement om een voorwerp of gebouw op te luisteren. (...)
Palmet
Versiering in de vorm van een palmblad. (...)
Rankwerk
Versiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk. (...)
Rocaille
1. Schelp- of rotsachtig, asymetrisch ornament, waaraan rococo haar naam dankt. - 2. Tuinfolies of rotsachtige tuinconst (...)
Acanthus
Ornament, gebaseerd op het diep zaagvormig blad van de acanthusplant. (...)
Ajour
Opengewerkt, voorzien van een stelsel van kleine, decoratieve openingen. (...)
Anker
(Smeedijzeren) bouwonderdeel waarmee de uiteinden van een balk in een muur worden bevestigd; soms ook louter decoratief. (...)
Arabesk
Ornament met slingerende grondlijn, bekleed met bladeren, bloemen, vruchten, gedeelten van mensen- of dierenbeelden in g (...)
Atlant, herme
Ondersteuning in de vorm van een mannenfiguur; wanneer het onderlichaam vervangen is door een naar onderen taps toe (...)
Beslagwerk, ferronnerie
Vlaamse-renaissanceornament, ontleend aan metalen (sier)beslag en vaak bestaande uit in- en uitzwenkende platte bandvorm (...)
Cartouche
Omlijsting van een uitspringend vlak in de vorm van ingesneden en omkrullend papier of leer; vaak met opschrift of inter (...)
Diamantkop
Piramidaal ornament (3 of 4 zijden), onder andere gebruikt in banden en friezen. (...)
Eierlijst
Ornament; bolle lijst waarin afwisselend eivormige en pijlachtige figuren zijn uitgesneden of gehouwen. (...)
Festoen
Aan strikken of linten opgehangen slinger van gehouwen of gesneden vruchten en loofwerk, vaak met neerhangende uiteinden (...)
Festoen, guirlande
Gehouwen of gesneden slinger van bloemen, bladen of vruchten. Als festoen, vaak met linten en opgehangen aan strikken me (...)
Fries
Horizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (ter (...)
Gepijpte eierlijst, godron
Eierlijst met asymmetrische eivormige figuren. (...)
Golvende meander
Sierlijst met meanderende golven. (...)
Groteske
Versiering, samengesteld uit grillige, fantastische figuren en krullen waarin dier- en mensengedaanten zijn verwerkt. (...)
Historiestuk
Decoratie met scènes waarin mensen- en/of dierenfiguren voorkomen. (...)
Hoorn des overvloeds
Gedraaide hoorn met bloemen, vruchten en andere voorwerpen gevuld om overvloed te symboliseren. (...)
Kariatide
Ondersteuning in de vorm van een vrouwenfiguur, hetzij met onderlichaam, hetzij met taps toelopende pijler of pilaster ( (...)
Klos
Kraagstuk van een kroonlijst met verfijnd uitgesneden en/of gefreesd hangend element of drop. (...)
Knop
Rond of afgeplat bolvormig ornament. (...)
Kruisbloem
(Neo)gotische beëindiging, bestaande uit een stam met daarop één of meerdere kransen van gestileerde blad (...)
Lamberkijn
Draperie in guirlandevorm, al dan niet met kwasten; vaak geschilderd of nagebootst in hout, metaal, ... (...)
Lofwerk
Versiering van beeld- en houtsnijwerk in de vorm van bladeren. (...)
Mascaron
Gehouwen versiering onder de vorm van een (fantastisch) mensen- of dierenmasker. (...)
Meander
Ornamentenstrook die bestaat uit rechthoekig gebogen, doorlopende lijnen. (...)
Medaillon
Ronde of ovale cartouche. (...)
Metope
Al of niet versierd vlak tussen de trigliefen van een fries. (...)
Modillon
Rechthoekig kraagstuk, ter versiering van een kroonlijst. (...)
Ornament
Niet-zelfstandig sierelement om een voorwerp of gebouw op te luisteren. (...)
Palmet
Versiering in de vorm van een palmblad. (...)
Rankwerk
Versiering bestaande uit een buigzame, slingerende tak, versierd met lofwerk. (...)
Rocaille
1. Schelp- of rotsachtig, asymetrisch ornament, waaraan rococo haar naam dankt. - 2. Tuinfolies of rotsachtige tuinconst (...)