Onderzoek en redactie

1993-1995

 

Rechthoekige square ten noorden begrensd door de Verbiststraat, ten zuiden door de Schietschijfstraat, ten oosten door de Eeckelaersstraat en ten westen door de Dekeynstraat. Gekruist door een rijweg die in het verlengde van de Wauwermansstraat ligt.

De bestemming en verkaveling van dit woonblok was nog onduidelijk en problematisch in 1875. De aanleg van de spoorlijn tien jaar later maakte echter een einde aan de talrijke discussies binnen de gemeente.

Net vóór de spoorweg werd in 1894 het hospitaal van Sint-Joost-ten-Node geopend, een uitgestrekt complex n.o.v. arch. L. VAN LANGENDONCK van zeven paviljoenen en een tuin. Het hoofdgebouw aan de square bestond uit vijf traveeën onder een tentdak en was aan weerszijden geflankeerd door een galerij van één bouwlaag en vier traveeën en twee hoekgebouwen, ieder van resp. twee en vier bouwlagen en drie traveeën onder schilddak.

Voormalig hospitaal van Sint-Joost (afgebroken), afgestempeld op 1919 (Verzameling postkaarten Dexia Bank).
Voormalig hospitaal van Sint-Joost (afgebroken), afgestempeld op 1919 (Verzameling postkaarten Dexia Bank).

Neoclassicistisch geïnspireerde gevel op hoge arduinen sokkel met bossage, geaccentueerd door vensterregisters bestaande uit resp. rondbogige muuropeningen en getoogde vensters met waterlijst. Vanaf 1950 werd het ziekenhuis omgebouwd tot een oudemannenhuis, en dit ter vervanging van het Névraumonttehuis in de Groenstraat Nr. 11 dat veel te klein was geworden en niet meer aan de moderne eisen voldeed. Van de oorspronkelijke zeven paviljoenen werden de vier die in de tuin gelegen waren in 1951 afgebroken, de drie op de square werden geïntegreerd in het nieuwe tehuis.
Het "Paviljoen voor tuberculozen", richting Verbiststraat is een baksteenconstructie in "neo-eclectische" stijl, verbouwd en vergroot n.o.v. arch. Marcel LAMBRICHS om er de diensten van de Commissie van Openbare Onderstand in onder te brengen. Het "nieuw Godshuis Névraumont van de Delhayesquare" werd in 1976 vervangen door een modern geriatrisch centrum n.o.v. arch. A. G. PAPPAERT. Bedoeling was ook een bejaardentehuis bij te bouwen aan de voorzijde van de square n.o.v. arch. M. BARBIER maar dit plan werd nooit uitgevoerd.

De eigenlijke square werd pas in 1952 aangelegd op de spoorlijn. Het ging hier aanvankelijk om een voorlopige oplossing, in afwachting van de afbraak van het station aan de Leuvensesteenweg waardoor de Clovislaan verbonden werd met de Vier- September-Dagenlaan. Die verbinding is echter nooit tot stand gekomen. Behalve het moderne ziekenhuiscomplex en het O.C.M.W. aan de Verbiststraat (1953) is de square gedeeltelijk tot speelplein verbouwd.

Bronnen

Archieven

GASJ/DS/OW 14839 (1953), 16410 (1974).
MC dossier Home Névraumont.

Publicaties en studies
Home Névraumont, Inhuldiging, 18.12.1959, Commissie van Openbare Onderstand van Sint-Joost-ten-Node,
1959.