Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Ruysdaelstraat verbindt de Raphaëlstraat met de Hoedstraat. In het midden, aan pare zijde, vormt ze een kleine square, loodrecht op de straat en binnen het bouwblok.
De straat maakt deel uit van de nieuwe residentiële wijk die wegeninspecteur Victor Besme voor Kuregem had uitgewerkt en waarvan het plan door de gemeenteraad werd goedgekeurd tijdens de zitting van 09.11.1863. Deze zone, gelegen tussen de Bergensesteenweg in het noordwesten, de (nog aan te leggen) Onderwijsstraat in het zuidwesten en het nieuwe Zuidstation in het zuidoosten, werd het voorwerp van een definitief ontwerp dat Besme in december 1871 en januari 1872 opstelde en dat door de gemeenteraad werd goedgekeurd tijdens de zitting van 21.03.1872 en dan bij K.B. van 01.05.1872. De uitvoering van dit geometrisch plan, waarin de de Fiennesstraat en het Raadsplein centraal stonden, werd toevertrouwd aan het Vastgoedbedrijf van Kuregem, een vereniging van eigenaars van toekomstige bouwpercelen die beloofde de aanleg, de riolering en de bestrating binnen een termijn van vijf jaar uit te voeren.
De twaalf meter brede straat kreeg haar naam tijdens de gemeenteraadszitting van 30.03.1874, als eerbetoon aan de 17e-eeuwse Hollandse schilder Jacob van Ruysdael.
De laan werd pas vanaf 1894 en tot midden jaren 1900 bebouwd op de door het Vastgoedbedrijf van Kuregem verkochte percelen. Het ging overwegend om huizen in eclectische stijl, zoals nr. 4 (1898), 23 (1897) en 31 (1901), soms vergezeld van een achterliggend gebouw. Vermelden we, op de hoeken met de Raphaëlstraat, twee opbrengstgebouwen met commerciële benedenverdieping en met neoclassicistische inslag, als geheel ontworpen in 1900 (nr. 1, 3 en 2).
![Ruysdaelstraat 10, [i]Usines Pipe[/i], zicht in een werkplaats (coll. Belfius Banque - Académie royale de Belgique © ARB – urban.brussels, DE29_374).](/medias/streets/2021-08/10700388_W01.jpg)
Het grootste deel van de pare zijde van de straat werd in de jaren 1880 ingenomen door gebouwen van de Manufacture de Feutres et Chapeaux van Jules Vimenet, gevestigd op de hoek van de Bergensesteenweg en de Raphaëlstraat. In 1903 vestigde de Usines Pipe, of de Compagnie Belge de Construction d’Automobiles, zich op nr. 10. Dit bedrijf, dat onder meer voertuigen voor de gemeentelijke brandweerdienst vervaardigde, strekte zich vóór de Eerste Wereldoorlog binnen het bouwblok uit tot aan de Bergensesteenweg (nr. 192-196), waar zich nog een gebouw met sheddak uit 1925 bevindt, omgebouwd tot supermarkt. Na de Tweede Wereldoorlog werden de gebouwen van de Usines Pipe aan de Ruysdaelstraat vervangen door gebouwen met arbeiderswoningen ontworpen in 1950 en gebouwd in 1952 voor de Société Coopérative Assainissement et Amélioration du Logement Populaire [Coöperatieve Maatschappij voor de Sanering en Verbetering voor de Volkshuisvesting] (nr. 8 tot 24). Het complex bestaat uit twee L-vormige gebouwen aan straatzijde en een derde inspringend gebouw en vormt een U met centraal een plantsoen met bomen.
Bronnen
Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister].
GAA/DS 1, 2, 3: 8339 (28.12.1900); 4: 7625 (20.12.1898); 8 tot 24: 34469bis (1950), 37945-37946 (1950-1952); 10: 10182 (07.02.1905), 10535 (24.10.1905), 18186 (15.05.1925); 23: 7225 (13.11.1897); 31: 8415 (12.02.1901).
SAB/Fonds des rues 3-5 (1874).
Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Anderlecht 1. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 88.
VAN AUDENHOVE, J., Anderlecht au fil des siècles, Anderlechtensia-C.A.F.H.A, 1996, pp.193-194.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de oprichting van Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, p. 222.
VAN DEN BERGHE, G., Anderlecht door de eeuwen heen, Geschied- en Oudheidkundige kring van Westbrabant, Brussel, 1938, pp. 206-207.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Mons (ch. de)”, 1900, 1914.
Kaarten / plannen
BESME, V., Plan d’ensemble du Quartier de Cureghem, 01.12.1871 en 30.01.1872.
Société immobilière de Cureghem. Plan de lotissement des terrains à vendre avec facilités de payement, ca. 1872.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1881.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1893.