Onderzoek en redactie

2010-2012

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
De Paul Devignestraat verbindt het kruispunt gevormd door de Vandenbusschestraat en de Jan Stobbaertslaan met de Distelstraat en kruist achtereenvolgens de Henri Stacquetstraat en de Chazallaan.

De straat ligt in de Josaphatwijk, waarvan het stratenplan werd getekend door Octave Houssa, ingenieur van de gemeentelijke Openbare Werken, goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902 en definitief goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Monrose, Linthout en Monplaisir-Helmet.

Zoals vaak in de wijk is de naam van de straat een eerbetoon aan een kunstenaar, de beeldhouwer Paul Devigne (Gent 26.04.1843 – Schaarbeek 13.02.1901), die in Schaarbeek woonde en werkte. De straatnaam werd tijdens de gemeenteraadszitting van 29.10.1907 goedgekeurd.

Deze residentiële straat werd geopend in 1909 en hoofdzakelijk bebouwd tussen 1910 en 1933. Het laatste gedeelte, tussen de Chazallaan en de Distelstraat, werd nog opgehoogd in 1912; de meeste huizen werden er na 1922 gebouwd.

Paul Devignestraat 103 (foto 2011).

De meeste woningen zijn in eclectische stijl. Onder die uit de jaren 1910 vermelden we nr. 11 tot 15, die een homogene huizenrij vormen (zie deze nummers). Sommige bouwwerken uit deze periode vertonen invloeden van de art nouveau (zie nr. 5) of de Beaux-Artsstijl. Veel huizen uit de twee volgende decennia hebben een art-deco-inslag, zoals nr. 103 (1925) en 113 (n.o.v. architect Willem Minnigh, 1927). Daarnaast kenmerken enkele modernistische gebouwen het einde van de straat (zie nr. 89 en 108).

De homogeniteit van de straat wordt nog versterkt door verscheidene huizengroepen ontworpen door eenzelfde architect. In het eerste gedeelte ontwierp architect Édouard Courtenay er vijf tussen 1911 en 1922 (nr. 18 tot 24 en 32). Verderop ontwierp architect Théodore Gilmont er niet minder dan tien, tussen 1911 en 1933 (nr. 41, 42, 44, 57, 59, 63, 111, 117, 119 en zie nr. 61), bijna allemaal i.o.v. aannemer en vastgoedpromotor Louis Arys. Dezelfde promotor gaf daarnaast opdracht voor de bouw van een groot geheel van twaalf analoge huizen, allemaal waarschijnlijk n.o.v. architect Vandenbroeck (zie nr. 50 tot 68).

Op nr. 70-74, op de hoek met de Chazallaan, vervangt een groot appartementencomplex (n.o.v. architect Jacques Cuisinier, 1977) de in 1923 gevestigde koekjesfabriek Van Loo die herhaaldelijk werd verbouwd.

Bronnen

Archieven
GAS/DS 18: 207-18; 20: 207-20; 22: 207-22; 24: 207-24; 32: 207-32-34; 41: 207-41; 42: 207-42; 44: 207-44; 57: 207-57; 59: 207-59; 63: 207-63; 70-74: 46-141-147; 103: 207-103; 111: 207-111; 113: 207-113; 117: 207-117; 119: 207-119.
GAS/OW 207.
GAS/OW Dénomination des rues I.
GAS/OW Infrastructuur 229.

Publicaties en studies
BERTRAND, L., Schaerbeek depuis cinquante ans. 1860-1910, Librairie de l'Agence Dechenne, Brussel, 1912. p. 59.
DEBOURSE, X., Schaerbeek. Parcours d'Artistes, Arobase Édition, Brussel, 2009, pp. 32-33.

Kaarten / plannen
HOUSSA, O., Plan des transformations de la commune de Schaerbeek, 1903 (Huis der Kunsten van Schaarbeek).
HOUSSA, O., Plan n° 4. Boulevard de ceinture – Vallée de Josaphat, 09.1904 (ACS/OW).