Onderzoek en redactie

2012-2013

 

De korte en geknikte Van Ysendyckstraat verbindt de Voltairelaan met de Generaal Eenensstraat. Ze is enkel aan de westkant bebouwd.

Het eerste deel van de straat ligt op de bedding van wat oorspronkelijk de aanzet van de Helmetsesteenweg was, een weg die al voorkomt op de kaart van Ferraris uit 1777 en die begon op de kruising van de Haachtsesteenweg met de ringspoorlijn (de huidige Voltairelaan). Het was in het kader van de verplaatsing van die spoorlijn enkele tientallen meters oostwaarts, waarvan in 1877 al sprake was maar die pas bij K.B. van 10.02.1902 werd uitgevaardigd, dat de aanleg van een straat op deze plaats werd gepland – de steenweg werd immers door de nieuwe spoorlijn doorkruist. Het tweede deel van de toekomstige Van Ysendyckstraat, loodrecht op de Generaal Eenensstraat, komt al voor op een plan uit 1894. De rooilijn van de weg werd tijdens de gemeenteraadszitting van 07.08.1900 vastgelegd. Ze werd uiteindelijk opgenomen in het stratenplan voor de wijk Monplaisir-Helmet, opgesteld door de ingenieur van de gemeentelijke Openbare Werken, Octave Houssa, en goedgekeurd tijdens de gemeenteraadszitting van 03.11.1904 en dan bij K.B. van 21.04.1906, samen met dat van de drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Mont-Rose, Linthout en de Josaphatvallei.

De straat kreeg haar naam in 1910 of 1911, als eerbetoon aan architect Jules-Jacques Van Ysendyck (Parijs, 1836 – Ukkel, 1901), die onder meer het Schaarbeekse gemeentehuis ontwierp. Deze naam zou oorspronkelijk worden toegekend aan het oostelijke deel van het Colignonplein.

Tot eind jaren 1890 werd de westkant van de huidige Van Ysendyckstraat hoofdzakelijk ingenomen door boerderij Deprins, gebouwd op de overblijfselen van het oude Warandedomein, een eigendom dat sinds de 14e eeuw is geattesteerd, met een wildbaan die in het noorden tot aan de huidige Lambermontlaan liep. De ruimte werd pas in 1988 opnieuw aangelegd en met bomen beplant.

Aan de oostkant bestaat de bebouwing, naast enkele woningen uit de jaren 1910, hoofdzakelijk uit huizen en appartementsgebouwen uit het interbellum, evenals naoorlogse gebouwen. Vermelden we, op nr. 24-32, een school ontworpen in 1970 (n.o.v. architecten L. Lauwers en D. Van de Vijver), die een feestzaal uit 1910 verving (n.o.v. architect H. Leckor).

Bronnen

Archieven
GAS/DS 270-X; 24-32: 270-24-36.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1900, pp. 499-500.

Publicaties en studies
BERTRAND, L., Schaerbeek depuis cinquante ans. 1860-1910, Librairie de l'Agence Dechenne, Brussel, 1912. p. 49.
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, p. 120.
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., Atlas van de archeologische ondergrond van het Gewest Brussel. 16. Schaarbeek, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 2006, pp. 74-75.

Kaarten / plannen
FERRARIS, J. J. F., Carte de Cabinet des Pays-Bas autrichiens et de la Principauté de Liège, 1777.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1894.
Plan de la commune de Schaerbeek 1899 (GAS/OW).