Onderzoek en redactie
2016-2017
Bekijk de weerhouden gebouwen
De Laneaustraat is een
lange verkeersader die het Emile Bockstaelplein verbindt met de
Pannenhuisstraat, op de grens met de gemeente Jette. Het eerste deel, tot aan
de rotonde van de Richard Neyberghlaan en de Louis Wittouckstraat, heeft een
gebogen tracé. Nadien loopt de straat in rechte lijn door en kruist ze de Prudent
Bolslaan en de Edmond Tollenaerestraat.
De twaalf meter brede straat ligt in de driehoekvormige wijk afgebakend door de Pannenhuisstraat, de Leopold I-straat en de westelijke ringspoorlijn. Deze wijk werd tegelijkertijd ontworpen met de Emile Bockstaellaan, geopend bij de K.B.’s van 18.02.1899 en 05.10.1900. De straat werd rond 1907 aangelegd en strekte zich oorspronkelijk enkel uit tussen de Prudent Bolslaan en de Pannenhuisstraat. De verlenging van de laan tot aan het Emile Bockstaelplein werd al in 1911 door de gemeente Laken gepland. Bij gebrek aan middelen werd de aanleg ervan, goedgekeurd bij K.B. van 07.06 van datzelfde jaar, echter niet uitgevoerd. De verlenging, maar volgens een lichtjes herzien tracé, kwam er uiteindelijk eind jaren 1920, krachtens een beslissing van het College van de Stad Brussel van 20.04.1925. Dit straatdeel werd eind jaren 1970 heraangelegd, met de vervanging in beton van de afsluiting in baksteen en hardsteen langs de spoorweg.
De naam van de straat is een eerbetoon aan H. P. A. Laneau, burgemeester van Jette tussen 1882 en 1885.
De laatste twee straatdelen werden hoofdzakelijk tussen 1909 en 1914 bebouwd, met huizen overwegend in eclectische stijl, zoals nr. 58 (1909) of 84 (1912), verhoogd maar met een mooie bewaarde toegang. De rest van de straat, alsook de braakliggende percelen, werden tijdens het interbellum bebouwd met woningen in eclectische stijl, zoals nr. 137 (n.o.v. architect François De Bondt, 1927), of in Beaux-Artsstijl of art deco, zoals nr.51 (1929). Vermelden we, op nr.2 tot 14 (zie nr. 10 tot 14), een bijzonder homogene huizenrij uit die periode, met o.m. nr. 2 (n.o.v. architect Louis Tenaerts, 1929), 6 (1928) en 8 (1929). Enkele modernistische appartementsgebouwen vullen het geheel aan, zoals nr.16 – Charles Neyberghlaan 94 (n.o.v. architect Edo. Draps, 1936). Een groot deel van het eerste straatdeel, dat aan pare zijde door de spoorweg wordt afgeboord, is aan onpare zijde nooit bebouwd. Het gaat om een terrein toebehorend aan de Grande Laiterie Royale, gevestigd in het zgn. Château des Canons (Leopold I-straat nr. 116), dat in de tweede helft van de jaren 1910 door de gemeente Laken werd gekocht om er Kleuterschool nr. 21 te huisvesten. In 1956-1958 werd de instelling gedeeltelijk heropgebouwd door architect Paul-Emile Vincent. Aan de Leopold I-straat gaan de gebouwen terug tot 1975-1976. Tenslotte vermelden we nog dat in 1915, architect en schepen van Openbare Werken Fernand Brunfaut, een voorstudie zal indien voor het bouwen van grootschalig scholencomplex met inbegrip van een jongensschool, gymnasium, vakschool, bibliotheek en volksuniversiteit.
In de straat bevonden en bevinden zich tal van werkplaatsen en industriële gebouwen, de meeste binnen het huizenblok, zoals op nr.80, een huis ontworpen in 1911 met een achterliggende werkplaats voor een schrijnwerker-aannemer, of op nr.94 (n.o.v. architect J.P.Lombaerts, 1929), een gebouw gelegen voor een werkplaats voor metaaldraaiwerk. Op nr.103-105 vestigde zich in 1910 de maatschappij Yphandi, een fabriek van Turkse en Egyptische sigaretten (zie dit nummer). Tot slot bevond zich op nr.119-133 de Société Laitière Hollandia, waarvan de hoofdgebouwen gelegen waren aan de Edmond Tollenaerestraat nr.52-58 (zie dit nummer). Aan de Laneaustraat zijn de gebouwen van één bouwlaag, ontworpen in 1914 (n.o.v. architect P. Heine) en in 1919, opgenomen in een nieuw gebouw uit 1968 (n.o.v. architect Jan Christiaens).
Het tweede straatdeel aan onpare zijde, op de hoek met de Louis Wittouckstraat, wordt bijna volledig ingenomen door de Nederlandstalige lagere gemeenteschool Louis Wittouck, in gebouwen van één bouwlaag die in 1952 werden ontworpen door architect Maxime Brunfaut (nr.85 Laneaustraat en 46 Louis Wittouckstraat). Dit complex kwam er na een reeks niet uitgevoerde projecten ontworpen tussen 1918 en 1947 (zie Louis Wittouckstraat).
De twaalf meter brede straat ligt in de driehoekvormige wijk afgebakend door de Pannenhuisstraat, de Leopold I-straat en de westelijke ringspoorlijn. Deze wijk werd tegelijkertijd ontworpen met de Emile Bockstaellaan, geopend bij de K.B.’s van 18.02.1899 en 05.10.1900. De straat werd rond 1907 aangelegd en strekte zich oorspronkelijk enkel uit tussen de Prudent Bolslaan en de Pannenhuisstraat. De verlenging van de laan tot aan het Emile Bockstaelplein werd al in 1911 door de gemeente Laken gepland. Bij gebrek aan middelen werd de aanleg ervan, goedgekeurd bij K.B. van 07.06 van datzelfde jaar, echter niet uitgevoerd. De verlenging, maar volgens een lichtjes herzien tracé, kwam er uiteindelijk eind jaren 1920, krachtens een beslissing van het College van de Stad Brussel van 20.04.1925. Dit straatdeel werd eind jaren 1970 heraangelegd, met de vervanging in beton van de afsluiting in baksteen en hardsteen langs de spoorweg.
De naam van de straat is een eerbetoon aan H. P. A. Laneau, burgemeester van Jette tussen 1882 en 1885.
De laatste twee straatdelen werden hoofdzakelijk tussen 1909 en 1914 bebouwd, met huizen overwegend in eclectische stijl, zoals nr. 58 (1909) of 84 (1912), verhoogd maar met een mooie bewaarde toegang. De rest van de straat, alsook de braakliggende percelen, werden tijdens het interbellum bebouwd met woningen in eclectische stijl, zoals nr. 137 (n.o.v. architect François De Bondt, 1927), of in Beaux-Artsstijl of art deco, zoals nr.51 (1929). Vermelden we, op nr.2 tot 14 (zie nr. 10 tot 14), een bijzonder homogene huizenrij uit die periode, met o.m. nr. 2 (n.o.v. architect Louis Tenaerts, 1929), 6 (1928) en 8 (1929). Enkele modernistische appartementsgebouwen vullen het geheel aan, zoals nr.16 – Charles Neyberghlaan 94 (n.o.v. architect Edo. Draps, 1936). Een groot deel van het eerste straatdeel, dat aan pare zijde door de spoorweg wordt afgeboord, is aan onpare zijde nooit bebouwd. Het gaat om een terrein toebehorend aan de Grande Laiterie Royale, gevestigd in het zgn. Château des Canons (Leopold I-straat nr. 116), dat in de tweede helft van de jaren 1910 door de gemeente Laken werd gekocht om er Kleuterschool nr. 21 te huisvesten. In 1956-1958 werd de instelling gedeeltelijk heropgebouwd door architect Paul-Emile Vincent. Aan de Leopold I-straat gaan de gebouwen terug tot 1975-1976. Tenslotte vermelden we nog dat in 1915, architect en schepen van Openbare Werken Fernand Brunfaut, een voorstudie zal indien voor het bouwen van grootschalig scholencomplex met inbegrip van een jongensschool, gymnasium, vakschool, bibliotheek en volksuniversiteit.
In de straat bevonden en bevinden zich tal van werkplaatsen en industriële gebouwen, de meeste binnen het huizenblok, zoals op nr.80, een huis ontworpen in 1911 met een achterliggende werkplaats voor een schrijnwerker-aannemer, of op nr.94 (n.o.v. architect J.P.Lombaerts, 1929), een gebouw gelegen voor een werkplaats voor metaaldraaiwerk. Op nr.103-105 vestigde zich in 1910 de maatschappij Yphandi, een fabriek van Turkse en Egyptische sigaretten (zie dit nummer). Tot slot bevond zich op nr.119-133 de Société Laitière Hollandia, waarvan de hoofdgebouwen gelegen waren aan de Edmond Tollenaerestraat nr.52-58 (zie dit nummer). Aan de Laneaustraat zijn de gebouwen van één bouwlaag, ontworpen in 1914 (n.o.v. architect P. Heine) en in 1919, opgenomen in een nieuw gebouw uit 1968 (n.o.v. architect Jan Christiaens).
Het tweede straatdeel aan onpare zijde, op de hoek met de Louis Wittouckstraat, wordt bijna volledig ingenomen door de Nederlandstalige lagere gemeenteschool Louis Wittouck, in gebouwen van één bouwlaag die in 1952 werden ontworpen door architect Maxime Brunfaut (nr.85 Laneaustraat en 46 Louis Wittouckstraat). Dit complex kwam er na een reeks niet uitgevoerde projecten ontworpen tussen 1918 en 1947 (zie Louis Wittouckstraat).
Bronnen
Archieven
SAB/AR straten, doos 20-24, cote 22, nr.7 (23.04.1929).
SAB/IP II 684 (1903-1915), D1089 (1923-1946).
SAB/PP 3467 (s. d.).
SAB/NPP N12 (1947), S13 (1918, 1926, 1936).
SAB/OW 59072 (1915); 65411 (1925), 76180 (1930-1936), 77027 (1934-1935); 2: 38029 (1929); 6: 37218 (1928); 8: 40017 (1929); 16: 46437 (1936); 51: 40016 (1929); 58: Laken 4004 (1909); 137: 52055 (1927); 80: Laken 4563 (1911); 84: Laken 703 (1912); 94: 37986 (1929); 119-133: Laken 3600 (1914), Laken PV Reg. 171 (25.07.1919), 44943 (1936), 64815 (1958), 81841 (1968); Leopold I-straat 116: 72803 (1956), 72650 (1958), 87303 (1975), 90241 (1976).
Publicaties en studies
CULOT, M. [o.l.v.], Bruxelles Hors Pentagone. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 26.
JURION-DE WAHA, Fr., WACHTELAER, A., Le petit monde de l’architecte Henri Jacobs, Annales de la Société Royale d’Archéologie de Bruxelles, dl. 71, 2013, pp. 203-208.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, p. 1340.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Laneau (rue)”, 1907, 1913, 1929, 1930, 1931.
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Laneau (rue)”, 1907, 1913, 1929, 1930, 1931.