Onderzoek en redactie

1993-1995

 

Bekijk de weerhouden gebouwen
Van Liefdadigheidsstraat naar Orteliusstraat (Brussel).

Smalle verbindingsweg die gedeeltelijk langs de grens tussen Brussel en Sint-Joost-ten-Node loopt om ten slotte in rechte lijn verder te lopen over Brussels grondgebied, voorbij de Tweekerkenstraat. Hierdoor bevinden zich enkel de even huisnummers van de eerste twee straatgedeeltes op het grondgebied van Sint-Joost.

De Smidsestraat (rue de la Forge), zoals de straat aanvankelijk heette, volgde eerst een ander beloop: ter hoogte van de huidige Tweekerkenstraat vormde ze een bocht om te eindigen op het Sint-Joostplein. Dit tracé, waarvan het laatste deel nog herkenbaar is in de huidige Aanbeeldstraat, werd met de opening van de Tweekerkenstraat in 1862 onderbroken. Samen met de wijziging in haar beloop, veranderde ook haar naam in Hamerstraat. In 1875 werd de straat verbreed.

Haar verdere ontwikkeling kan aan de hand van de bevolkingsregisters nauwkeurig gevolgd worden. Tot ca. 1850 werd ze bewoond door enkele landbouwers. Daarna vestigden er zich talrijke kunstenaars en schrijvers, te beginnen met de schilder H. HENDRICKX (ingeschreven op nr. 4 in 1841), gevolgd door andere schilders zoals E. DE SCHAMPHELEER en J.-F. VAN ROY (beiden op nr. 30), G. REIFFERSCHEID (nr. 34) en C. DE NEEF (nr. 40).

Bebouwing met neoclassicistische inslag, waaronder enkele panden uit het midden XIX. Rooilijn onderbroken door terugwijkende huizenreeks nr. 8 tot 16, oorspronkelijk met voortuintjes die afgesloten waren door ijzeren hekken. Verschillende burgerhuizen van twee of drie traveeën, met bepleisterde lijstgevel, balkon op bel-etage, kleinere balkons en borstweringen van ijzer of met gedecoreerde panelen, zie nr. 6, 32, 40 en 42. Andere eenvoudigere burgerhuizen, horizontaal geleed door kordons en lekdrempels (nr. 2, 30 en 36) van slechts twee bouwlagen, eventueel met inrijpoort die leidt naar een binnenplaats en/of ateliers; zo bv. nr. 26 dat aanvankelijk deel uitmaakte van de ateliers Mommen. Binnenkant van het woonblok voorzien van talrijke tuintjes, ateliers en het Sint-Julianaklooster.

Bronnen

Archieven

KB 21.06.1875.
GASJ/DS/OW 64 (1859), 132 (1864), 471, 586 (1867), 3557 (1888), 4694 (1894), 9917, 10067 (1925), 10883 (1929), 15396 (1958).
AR 1398.
MC Hamerstraat.