Onderzoek en redactie
2016-2017
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Gaucheretstraat verbindt het Solvayplein met de Koninginnelaan. Ze kruist de Rogierstraat en de Gendebienstraat, het Gaucheretplein, de Philippe Thomaslaan en de Destouvellesstraat.
De weg, die oorspronkelijk langer was, werd in verscheidene fases aangelegd. Het eerste deel, gelegen tussen place du Marché [Marktplein] (ter hoogte van de huidige Simon Bolivarlaan) en de verbindingsspoorlijn van de Groendreef (ter hoogte van het toekomstige Gaucheretplein), vormde oorspronkelijk het Schaarbeekse gedeelte van de rue du Marché [Markstraat], een straat die begon aan de Bolwerklaan op Sint-Joost-ten-Node. Net als de Vooruitgangsstraat, die er evenwijdig aan loopt, kwam deze straat al voor op het Plan Général d’Alignement et de Nivellement des Faubourgs opgesteld door wegeninspecteur Charles Vanderstraeten en goedgekeurd bij K.B. van 02.09.1840. Het gedeelte tussen het place du Marché en de Rogierstraat werd vóór 1858 aangelegd en rond 1860 tot Gaucheretstraat omgedoopt. Het gedeelte tussen de Rogierstraat en de aansluiting van de spoorweg werd in 1864 aangelegd, krachtens het K.B. van 27.08.1861. Het laatste deel van de straat, dat aan de Koninginnelaan uitmondt, werd in 1865 geopend op een terrein van vastgoedmaatschappij L’Union Immobilière. Tussen 1872, toen het Gaucheretplein werd aangelegd, en 1954, de datum waarop de verbindingsspoorweg buiten gebruik werd gesteld, werden het zuidelijke en het noordelijke gedeelte van de straat uitsluitend verbonden door een overweg in het midden van het plein, gedeeld met de Jollystraat.
De naam van het plein is een eerbetoon aan een in 1787 overleden Schaarbeeks advocaat en grondbezitter.
De straat werd hoofdzakelijk van de jaren 1860 tot de jaren 1890 bebouwd, met huizen in overwegend neoclassicistische stijl en industriële gebouwen. De eerste twee straatdelen, tussen de huidige Simon Bolivarlaan en de Rogierstraat, werden in de jaren 1970 met de grond gelijkgemaakt in het kader van het Manhattanplan. Het eerste straatdeel werd verwijderd en het tweede werd aan pare zijde bebouwd met een toren van de maatschappij Amelinckx, vanaf 1974, en aan onpare zijde met een kantoorgebouw, de Ellipse Building (Montois Partners Architects, Art & Build, 2003). Aan de onpare zijde van de twee volgende straatdelen, die ook werden gesloopt, ligt sinds de jaren 2000 de Espace Gaucheret (zie Gaucheretplein).
De meeste gebouwen in de rest van de straat werden in de loop der jaren verbouwd, zelfs heropgebouwd, sommige als gevolg van de schade die ze tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden geleden. Vermelden we toch nr.198 (na 1893), in neoclassicistische stijl, en nr.102 (jaren 1880) en 170 (na 1893), in eclectische stijl. Op nr.187-189 leidt een huis van vóór 1876, dat later werd verhoogd, naar een industrieel gebouw binnen het huizenblok. Op nr.221 vermelden we een huis met invloed van de Beaux-Artsstijl en de art deco (n.o.v. architect J.Van Lint, 1929). Tegenover het Gaucheretplein ligt Gemeenteschool nr.8 (zie nr.124a). Tot slot werd op nr.82-100 een uitgebreid kantoren- en woningencomplex dat zich tot aan de Vooruitgangsstraat uitstrekte, begin jaren 2000 vervangen door verscheidene huizen (Architectes Associés, 2000).
Bronnen
Archieven
GAS/DS 221: 109-221.
GAS/OW.
GAS/OW Infrastructuur 54.
Publicaties en studies
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, p. 52.
BERTRAND, L., Schaerbeek depuis cinquante ans. 1860-1910, Librairie de l’Agence Dechenne, Brussel, 1912. p. 35.
DEMEY, Th., Chronique d’une capitale en chantier. 2. De l’Expo ‘58 au siège de la C.E.E., Paul Legrain, Brussel, 1992, pp. 141-142.
Kaarten / plannen
HUVENNE, J., Carte topografische et hypsométrique de Bruxelles et ses environs, ca. 1858.
POPP, P. C., Atlas du Royaume de Belgique, plan parcellaire de la commune de Schaerbeek, ca. 1858.
Plan de la commune de Schaerbeek 1876, Nationaal Geografisch Instituut.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1881.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1893.