Kasteleinsplein

 

Bekijk de weerhouden gebouwenLangwerpig plein verbonden met Kasteleinsstraat, Armand Campenhout -, Waterleidings -, Edelknaap -, Amazone - en Simonisstraat.

Het plein komt niet voor op het rooilijnenplan van de Tenboswijk van 1864. Het eerste ontwerp dateert van 1879 en werd goedgekeurd bij K.B. van 10.10.1879, dat voorzag in de aanleg van een klein vierkantig plein aansluitend bij de rooilijn van de Simonisstraat die op het plein uitgeeft.
Een tweede K.B. van 1899 voorzag in de uitbreiding van het plein tot aan de Waterleidingstraat, volgens een algemeen rooilijnen- en onteigeningsplan per zone op basis van openbaar nut (K.B. van 07.03.1899). De terreinen voor de voorziene uitbreiding werden door de gemeente verworven en de percelen – tussen nr. 29 tot 39 – werden verkocht als bouwgrond. Daarom zijn deze percelen pas later bebouwd.

Net als die van de Kasteleinsstraat, Edelknaapstraat, Provooststraat, Notarisstraat en Wethouderstraat, herinnert de naam van het Kasteleinsplein aan de periode dat een deel van Elsene een kastelenij was (gebied onder jurisdictie van een kastelein).


Het geheel van het plein is bebouwd met huizen in neoclassicistische stijl of met neoclassicistische inslag. De oudste gebouwen (zie nr. 4 en 5) werden gebouwd ca. 1880 samen met de nr. 70 en 72 van de Simonisstraat, net als de nr. 27 en 28 en nr. 3, 5 en 7 van de Amazonestraat, die een geheel vormen van vijf kleine huizen in eclectische stijl uit de late 19e eeuw. Ze zijn echter sterk verbouwd. De rest werd gebouwd rond 1895, onder meer een mooie huizenrij (zie nr. 18 tot 23).
Op nr. 18 van het plein betrok de Compagnie belge de Construction automobile des frères Victor et Alfred Goldschmidt tussen 1899 en 1902 twee grote ateliers in achterhuizen die een groot deel van het huizenblok tussen het plein en de Amazonestraat, Baljuwstrat en Simonisstraat in beslag nemen (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, Le quartier Tenbosch (2), 1999, p. 8-9). Andere oorspronkelijk neoclassicistische gevels werden sterk verbouwd (vb.: nr. 10-11, 16-17, 24) of werden volledig gesloopt en vervangen door opbrengsthuizen (vb. nr. 12-13).
Het gedeelte van nr. 29 tot nr. 39, dat gebouwd werd na 1902 volgens het rooilijnenplan van 07.03.1899, is bebouwd met opbrengsthuizen en herenhuizen met meer uitgewerkte architecturale compositie. Het plein is beplant met een twintigtal lindebomen en met een klein bloemenperk.