Onderzoek en redactie

2009-2011

 

Bekijk de weerhouden gebouwenVan het Eugène Flageyplein naar de Gedachtenissquare. Loopt langs de oostelijke oever van de vijvers van Elsene.

Net als de Klauwaartslaan herneemt de laan ongeveer het tracé van het voormalige Losgat, een weg die de abdij van Terkameren verbond met het huidige Eugène Flageyplein (voormalig dorp Elsene). Langs deze weg werd het hout van het Zoniënwoud naar Brussel vervoerd. Hij werd in 1700 op last van abdis Isabelle Claire de Grobbendonck bestraat en werd toen de Terkamerenweg en vervolgens de Terkamerensteenweg genoemd.

Ze werd aangelegd in het kader van het Plan d'expropriation par zones pour l'aménagement des abords des étangs et pour l'ouverture de plusieurs rues aboutissant à l'avenue Louise, à la chaussée de Boondael, à la place Sainte-Croix et à l'ancienne abbaye de la Cambre dat werd goedgekeurd bij K.B. van 22.08.1873 (opgesteld door inspecteur der wegen van de buitenwijken van Brussel Victor Besme en directeur van Openbare Werken van Elsene Louis Coenraets). De aanleg van de weg en de vijvers werd uitgevoerd door de Société de l'Avenue Louise – eigenaar van de terreinen beneden de rotonde van de Louizalaan –, en dit volgens een akkoord met de stad Brussel en de gemeente Elsene, die sinds 1871 de meeste van deze gronden in hun bezit hadden.

[i]Plan vu et approuvé pour être annexé aux délibérations du Conseil communal en dates des 28 janvier et 16 avril 1873[/i], goedgekeurd bij K.B. van 22.08.1873, GAE/OW 296 (1873).

In het kader van deze stedenbouwkundige ingrepen kreeg de laan haar huidige naam. Hij verwijst naar de Guldensporenslag die op 11.07.1302 plaats vond op de Groeningekouter bij Kortrijk. Op die dag versloegen de Vlaamse gemeentelijke strijdkrachten, de Klauwaarts, met de hulp van Brabanders en de Namenaren, de ridders van de Franse koning Filips IV de Schone. De zegevierende troepen verzamelden de gulden sporen van de in de strijd gedode ridders en namen ze mee als trofee.

Net zoals de andere straten in de wijk van de vijvers, is in deze straat de oorspronkelijke architectuur grotendeels bewaard gebleven. Slechts drie huizen werden gesloopt en vervangen door appartementsgebouwen (nr. 6: architect André Jonniaux, 1964; nr. 4: architect Julien Marchal, 1937).
De oorspronkelijke huizen werden tussen 1892 en 1906 gebouwd door de gebroeders Léon en Edmond Delune. Ze vormen een opmerkelijke rij burgerwoningen in eclectische stijl die onderling verschillen door de sculpturale behandeling van bepaalde stenen elementen (consoles, balkononderdelen, bekroning van de muuropeningen, diamantkoppen enz.). De aannemer van deze vastgoedonderneming was Hubert Joseph Delune, de vader van beide broers. Deze woonde met zijn familie op het nr. 3 in een huis met een luxueuze gevel ontworpen door zijn zoon Léon (zie nr. 3). Tijdens deze periode (1890–begin 1900), investeerde Léon Delune volop in de nabijgelegen Lanfraystraat (zie deze straat), terwijl Ernest, die meer bekend was dan zijn broers, de plannen tekende voor de meeste huizen in de Dalstraat, op de andere oever van de vijvers (zie deze straat). Edmond Delune vestigde zich met zijn familie vlakbij de ouderlijke woning in één van de twee opmerkelijke huizen in art nouveau die hij in 1907 ontwierp, op de hoek van de Guillaume Macaulaan en de Guillaume Stocqlaan (zie Guillaume Macaulaan nr. 3, 5).

Naar de in 1873 gesigneerde overeenkomst tussen de gemeente Elsene en de Société de l'Avenue Louise, bevindt zich voor de huizen een non-aedificandi zone voor de aanleg van voortuinen die bijdragen aan het groene karakter van de wijk van de vijvers.

Bronnen

Archieven
GAE/DS 4: 115-4; 6: 115-6-7.
GAE/OW 115.
GAE/OW Historique des rues (1925).

Publicaties en studies
DUQUENNE, X., L'avenue Louise à Bruxelles, Xavier Duquenne éd., Brussel, 2007.
GUILLAUME, A., MEGANCK, M., et al., Atlas du sous-sol archéologique de la Région de Bruxelles:15 Ixelles, Brussel, 2005, pp. 64, 116, 118.
HAINAUT, M., BOVY, Ph., Ixelles-Village et le quartier des Étangs, Gemeente Elsene, Brussel, 1998 (À la découverte de l'histoire d'Ixelles, 3).
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp. 81-88.
Le quartier des étangs d'Ixelles, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel, 1994 (Bruxelles, Ville d'Art et d'Histoire, 10).

Tijdschriften
DELABY, E., ‘Les Delune, architectes ixellois', Mémoire d'Ixelles, 43-44, 1991, pp. 34-42.