Onderzoek en redactie
1989-1994
Bekijk de weerhouden gebouwenVan Koningsplein naar Poelaertplein.
Brede rechtlijnige straat met tweefasige aanleg. Het eerste straatgedeelte kwam in 1827 tot stand naar een ontwerp van stadsarchitect Nicolas Roget uit 1825, ter verfraaiing van het perspectief van het Koningsplein en als directe verbinding met de Zavel. De Passage des Colonnes, vroeger afgesloten door monumentale pijlers en een halfronde arcade, werd hierbij door de terreinen van het voormalige Hotel d’Argenteau doorgetrokken tot de Kleine Zavel. Het tracé met verhoogde bedding leidde via een ijzeren viaduct over de lager gelegen Ruisbroekstraat, en sneed de Bodenbroekstraat doormidden. De nieuwe straat werd vervolgens afgeboord met voorname neoclassicistische herenhuizen, grotendeels volgens een eenvormig schema eveneens ontworpen door Roget. De oorspronkelijke benaming Regeringsstraat of Regentiestraat huldigde het toenmalige stadsbestuur.
De aanleg van het tweede straatgedeelte werd van aanvang af voorzien in het project voor inplanting van het Justitiepaleis, voorbereid vanaf 1858-1859 en uit gewerkt door architect Joseph Poelaert vanaf 1861 (zie Poelaertplein). Het tracé werd in 1872 getrokken. Hierbij verdwenen het zuidblok van de Kleine Zavel, de vroegere Boomstraat en Allegarbenstraat met het somptueuze Hotel van Tour en Taxis; de Zavelstraat en de voormalige Manègestraat werden doorsneden, de tuinen van de Merodehotels en delen van het Berlaimontklooster opgeslorpt. Vervolgens werd het eerste straatgedeelte vanaf 1878 opnieuw aangepakt, waarbij onder meer ontmanteling van de Zavelkerk, aanleg van het Egmontplantsoen, en tenslotte aansluiting van de Ruisbroekstraat - via een sterke gebogen helling ter vervanging van het viaduct - ca. 1887-1890. Tussen Regentschapsstraat, Minimenstraat, Grote Zavel en Poelaertplein verrees in 1884-1888 het Quartier de l’Astre (zie Emest Allardstraat).
Lichtglooiende beeldas in het verlengde van het Koningsplein, afgesloten door de monumentale portiek en de koepel van het Justitiepaleis. Scenografie gemarkeerd door monumentale accenten: het voormalige paleis van de Graaf van Vlaanderen, het Museum voor Oude Kunst, het Koninklijk Muziekconservatorium en de Synagoge. Van de neoclassicistische bebouwing in het eerste straatgedeelte bleef niets bewaard. Homogene groep eclectische burger- en opbrengsthuizen met rijk uitgewerkte gevelfronten, uit de jaren 1870, in het tweede straatgedeelte. Nieuwe kantoorbouw in het laatste straatgedeelte. Recent wooncomplex (1986, architecten A. Van Meulecom en M. Lamy) op het bouwblok Zesjonkmansstraat/ Vierheemskinderenstraat.
Monument Paul Claudel (1868-1955) met bronzen portretbuste door beeldhouwer René Cliquet (1899-1977), bij de Ruisbroekstraat. De Regentschapsstraat maakt heden deel uit van het drukke verkeerscircuit tussen het stadscentrum en de invalswegen in de bovenstad.
Bronnen
Archieven
SAB/OW 26119-26122, 28971, 26318, 28904 en 29867; P.P., 1896.
AR, Kaarten en Plannen, Inventaris in Handschrift, 6963-6964.