Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Kunstenaarsstraat begint ter hoogte van het Kardinaal Cardijnplantsoen, in de aslijn van de Sint-Annadreef, zwenkt dan af in westelijke richting, waardoor een breed afgeschuind vlak ontstaat, en loopt tot slot in rechte lijn door tot aan de Emile Bockstaellaan. Ze kruist de Groenvinkstraat, de Prins Karelsquare, de Chrysantenstraat en de Karel Bogaerdstraat.
Het straatdeel van de Kunstenaarsstraat gelegen tussen de huidige Groenvinkstraat (voorheen de Médoristraat) en de Chrysantenstraat werd rond 1892 aangelegd. In dat jaar kreeg de straat ook haar naam, verwijzend naar de talrijke kunstenaars die in de gemeente hadden gewoond of gewerkt. Rond 1905 werd de straat in rechte lijn verlengd tot aan de nieuwe Emile Bockstaellaan. Het eerste deel van de straat vormde oorspronkelijk het begin van de Sint-Annadreef, ter hoogte van de oude Onze-Lieve-Vrouwkerk van Laken; wellicht in de tweede helft van de jaren 1860 werd dit deel omgedoopt tot Leopoldplein, als eerbetoon aan de in 1865 overleden koning Leopold I. Pas in 1916 werd het Leopoldplein omgevormd tot het begin van de Kunstenaarsstraat. Rond 1950 werd, krachtens een K.B. van 15.12.1937, het gedeelte van de straat ter hoogte van het afgeschuinde vlak (nr. 12 tot 24) verbreed door de verwijdering van het zuidelijke deel van de Groenvinkstraat. Deze ingreep maakte de doorgang mogelijk van de nieuwe collector van de Molenbeek, een beek die ten noorden van de Kunstenaarsstraat liep, en van toen af onder die straat. Vermelden we tot slot dat het kleine huizenblok gevat tussen het begin van de Kunstenaarsstraat, de Koninklijk Parklaan en de begraafplaats, bij besluit van het College van de Stad Brussel van 30.10.1981 de naam Kardinaal Cardijnplantsoen kreeg, als eerbetoon aan de geestelijk die op nr. 4 van de Kunstenaarsstraat woonde (zie dit nummer).
Het eerste bouwblok aan pare zijde van de straat wordt grotendeels ingenomen door het Kerkhof van Laken (zie notitie). Op nr. 6 bevindt zich de pastorie van de Onze-Lieve-Vrouwkerk (zie dit nummer), gevolgd door twee gehelen van huizen die in respectievelijk 1894 en 1906 voor de Kerkfabriek werden ontworpen (zie nr. 8, 10 en 12 tot 24). Aan weerszijden van de muur die de begraafplaats tussen nr.40 en 44 afsluit, staan bescheiden neoclassicistische huizen uit de jaren 1890-1900, waarvan de meeste ingrijpend zijn verbouwd. Aan onpare zijde loopt de straat langs de Prins Karelsquare; er bevinden zich een school en een villa, op nr. 1, die allebei van het complex van de Rijksnormaalschool afhangen (zie Karel Bogaerdstraat nr. 2, 4). Het laatste straatdeel van de Kunstenaarsstraat werd vooral tussen 1907 en 1913 bebouwd, met woningen in eclectische stijl.
Bronnen
Archieven
SAB/KB straten, doos 38-53, cote 48, nr. 9 (19.10.1892); doos 54-63, cote 61, nr. 17 (23.08.1905); doos 79-83, cote 79, nr. 26A (23.10.1916).
SAB/PP 2710 (1868).
Publicaties en studies
PLATTON, R., Laeken. À propos de la drève Ste Anne, Brussel, 1988, pp. 52-54.
VAN KRIEKINGE, D., Essai de toponymie laekenoise, Laken, 1995, s. p.
VAN NIEUWENHUYSEN, P., Toponymie van Laken (doctoraatsverhandeling in de Germaanse Filologie), UCL, Louvain-la-Neuve, 1998, p. 1320.
Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Artistes (rue des)”, 1894, 1914, 1920.
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Artistes (prolongée) (rue des)”, 1906.
Kaarten / plannen
POPP, P. C., Atlas cadastral de Belgique, plan parcellaire de la commune de Laeken avec les mutations, 1866.