Marktstraat

Van Bolwerklaan naar Koolbrandersstraat.

Aangelegd bij de bouw van het Noordstation (K.B. 02.09.1840). Aanvankelijk liep ze tot aan het Marktplein (Place du Marché), het huidige Solvayplein in Schaarbeek. Haar tracé werd onderbroken door de aanleg van de Noordwijk.

De nabijheid van de Zenne en van het station trok in de loop van XIX en XX B tal van industrieën aan. Het merendeel hiervan bleef bewaard tot 1974 toen ze plaats moesten ruimen voor de E. Jacqmainlaan (heden Koning Albert II-laan). Zo bevond zich op nr. 69 sinds 1917 de 'Etablissements Pelgrims', opslagplaats voor auto-onderdelen. Oorspronkelijk vormde de firma een groothandel in onderdelen voor carrosserie en wagen- en zadelmakerij en was ze gehuisvest in een gebouw uit 1848 (1906 voor wat het achtergebouw betreft). Nr. 79 (en Weldadigheidsstraat nr. 36 tot 42): aanvankelijk een herenhuis (1865) waarin de zetel en opslagplaats (1937) van de vennootschap Fabricable, 'Société belge pour la fabrication de câbles et fils électriques' gevestigd waren. Nr. 127 was de gasfabriek van de 'Société anonyme du gaz de Saint-Josse-ten-Noode', opgericht omstreeks 1850 en afgebroken in 1975. Zij strekte zich uit over het bouwblok dat gevormd wordt door de Marktstraat, de Koolbrandersstraat en de Zenne; één vijfde van haar terrein lag op het grondgebied van Schaarbeek. Naast dit administratief gedeelte met neoclassicistisch geïnspireerde gevels bezat de fabriek ook industriële gebouwen waaronder een smidse, een electrische centrale, een gasmeter (in de nabijheid van de Zenne) alsook stallen (Koolbrandersstraat). Het complex werd opgetrokken door achtereenvolgens arch. H. BEYAERT (1864-1871), R. VRANCKX (1907-1930) en C. POLASTER (1946).

In 1968 bracht de creatie van het Manhattan Center een eerste slag toe aan de neoclassicistische bebouwing van de periode 1851-1860. De aanleg van de toenmalige Emile Jacqmainlaan en van de metro (1979) en het project van de Noord Ruimte volgden. De gedeeltelijke afbraak van het woonblok in 1974 bracht een aantal oude puntgevels aan het licht in de E. Jacqmainlaan. Dankzij een initiatief ter opwaardering van de wijk, ging men ze gebruiken om muurschilderingen op aan te brengen, zie puntgevel (E. Jacqmainlaan nr. 65) gedecoreerd door P. VAN NYVERSEEL, lange blinde gevel (zijde van de Weldadigheidsstraat) door V. THOMAS en S. DEBACKER. Gevels en schilderingen moesten in 1990 echter plaats ruimen voor kantoorgebouwen.

Heden wordt de westelijke zijde van de straat gevormd door de achtergevels van de gebouwen aan de Koning Albert II-laan (zie deze laan, bouwblokken 5, 6, 7, 8 en 9). Het bouwblok dat begrensd wordt door de Matheusstraat, de Marktstraat, de Weldadigheidsstraat en de Koning Albert II-laan wacht op een nieuwe bestemming.
Aan de oostzijde wordt het eerste deel van de straat volledig gedomineerd door de zijgevels van het Manhattan Center, het tweede stuk wordt, op de hoek met de Kruisvaartenstraat, sinds 1976 ingenomen door een niet-overdekt parkeerterrein, de volgende straatgedeeltes staan in de steigers.