Onderzoek en redactie
De Bouwerstraat verbindt het kruispunt gevormd door de
Hoofdrioolstraat, de Materiaalstraat en de Albert I-square met de
Nijverheidskaai.
De straat werd in 1880 geopend en kreeg toen ook haar naam; ze vormde het
zuidoostelijke uiteinde van een weg die al is aangegeven op het plan van J. van
Deventer van circa 1550 en die de Bergensesteenweg met het gehucht Scheut
verbond. De weg, die werd afgesneden door het Kanaal van Charleroi, werd
vermeld als Bedelaers Weg op het plan
van P. C. Popp uit begin jaren 1860. Achter de oostelijke ringspoorlijn
herinnert de huidige Scheutlaan ook nog aan het tracé van deze oude weg.
Al in 1877 werd voorzien in het rechttrekken en verbreden van de toekomstige
Bouwerstraat, in het kader van een plan voor een nieuwe wijk in Kuregem van de
hand van architect Jean Rosschaert. Het duurde echter tot 1890 voordat de
gemeente de verbreding van de straat goedkeurde, in het kader van de
overwelving van een deel van de Broeckbeek, een waterloop die het tracé van de
huidige Hoofdrioolstraat volgde en ter hoogte van de Bergensesteenweg in de
Kleine Zenne uitmondde. De nieuwe, 12 meter brede rooilijn werd bepaald bij
K.B. van 13.11.1893, maar het rechttrekken gebeurde wellicht pas omstreeks
1910.
De twee uiteinden van de straat werden rond 1900 met woningen bebouwd.
Vermelden we, aan het begin van de straat, twee huizen in eclectische stijl
gebouwd voor eenzelfde eigenaar, nr. 8 (1899) en 10 (1898),
dat laatste verhoogd met een verdieping en aangevuld met een achterliggende werkplaats.
Aan het andere uiteinde bestaat nog een geheel van vier neoclassicistische
arbeidershuizen dat in 1897 werd ontworpen (nr. 47 tot 53). In de rest van de straat vestigden zich bedrijven. Aan
onpare zijde, in het driehoekige huizenblok gevormd met de Materiaalstraat,
werden eind jaren 1900 de magazijnen gevestigd van de in bouwmaterialen
gespecialiseerde Etablissements Cantillana. Op deze plaats werd in 2012 een complex
van appartementsgebouwen rond een centrale tuin gebouwd (Architectes Mahieu
& Associés, 2009). Tot in 2015 bevonden zich aan pare zijde, toegankelijk
via Hoofdrioolstraat nr.15, enkele magazijnen van de Manufacture
Royale des Bougies de la Cour, een fabriek gelegen aan de pare zijde van de
Bergensesteenweg, op de plaats van het huidige nr. 15-28 Albert I-square.
Bronnen
Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister].
GAA/DS 8: 7536 (30.09.1898); 10: 7536 (30.09.1898); 47 tot 53: 8397 (01.02.1901).
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de oprichting van Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, p. 82.
Tijdschriften
Almanachs du Commerce et de l’Industrie, “Constructeur (rue du)”, 1910.
Kaarten / plannen
VAN DEVENTER, J., Bruxelles et ses environs, ca. 1550.
Carte topographique des environs de Bruxelles, Etablissement géographique de Bruxelles, 1840.
POPP, P. C., Plan parcellaire de la commune de Anderlecht. Développement du village et des Hameaux de Cureghem, de Vee Weide et het Eiland, begin jaren 1860.
ROSSCHAERT, J., Projet d’un nouveau quartier à Cureghem avec bassin pour bains publics, 01.05.1877.
Commune d’Anderlecht. Avant-projet relatif au détournement et au voûtement d’une partie de la Senne entre le Boulevard du Hainaut et le Nieuwmolen, 1906.
DIENST OPENBARE WERKEN, Plan général de la commune d’Anderlecht, 1912.