Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwenDe Passerstraat is een lichtjes gebogen straat die de Bergensesteenweg met de Heyvaertstraat verbindt.
Ze vindt haar oorsprong in een weg die al is aangegeven op het wegenplan van G. Jacowick uit 1812. Die weg werd afgeboord door bomen en verbond de Bergensesteenweg met de Kleine Zenne. De weg werd omgedoopt tot Schoollaan, verwijzend naar de eerste lagere gemeenteschool van Kuregem, die er zich in 1859 op nr.10 vestigde. Nadat de school vanaf begin jaren 1890 de Ecole de Dessin et d’Industrie werd, en dan in de jaren 1910 La Soupe Scolaire en in de jaren 1950 een kantine had gehuisvest, werd ze na 1974 gesloopt. Op 23.04.1901 werd de straat tot Passerstraat omgedoopt. Rond 1903, wellicht bij K.B. van 05.08.1900, werd ze verlengd tot aan de Heyvaertstraat, voorbij de Kleine Zenne, die ze overspande via een brug in gewapend beton volgens het Hennebique-systeem en waarvan de bouw in 1900-1901 door het College werd gegund.
De straat werd in de jaren 1860-1870 bebouwd met woningen in neoclassicistische stijl, zoals nr. 4, in 1869 ontworpen door metselaar-aannemer J. Bourgeois voor eigen rekening, en in de jaren 1900 met huizen in eclectische stijl, waaronder het geheel gevormd door nr. 40 tot 44 (n.o.v. architect Joseph Mertens, 1909), of nr. 51 (1908). Er vestigden zich ook diverse bedrijven, werkplaatsen en fabrieken in de straat. Aan onpare zijde, tussen de Bergensesteenweg en de Zenne, lagen onder meer de Ateliers de Constructions H. Bollinckx. Op die plaats is in 2020 een groot nieuwbouwcomplex met 129 woningen en een kinderdagverblijf gerealiseerd (tijdelijke vereniging DDS+ en Atlante). Vermelden we, op nr. 7-9, het oude gebouw van fotogravureatelier Alex Deloge, in 1962 ontworpen door architect Harry Courtens. Het was het resultaat van de grondige verbouwing van een fabriek die architect Emile Delune in 1916 had gebouwd voor dezelfde familie, die was gespecialiseerd in de fotogravure, evenals in zagen, werktuigen en machines.
Bronnen
Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister].
GAA/DS 4: 59 (12.02.1869); 5-7: 14554 (25.08.1916), 40859 (03.04.1962); 40 tot 44: 12346-12348 (15.10.1909); 51: 12031 (29.12.1908).
Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Anderlecht 1. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiches 9, 70, 115.
LEROY, F., Anderlecht aan de Zenne, Gemeentebestuur Anderlecht, Anderlecht, 2006, pp.62-65.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de oprichting van Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, pp. 78-79, 111.
Tijdschriften
Almanachs du Commerce et de l’Industrie, “École (rue de l’)”, 1865, 1892.
Almanachs du Commerce et de l’Industrie, “Compas (rue)”, 1903, 1904, 1910, 1920, 1953.
DIEDERICH, R., “La difficile installation de l’enseignement primaire communal à Anderlecht”, Anderlechtensia, september 2010, pp. 30-31.
VAN PRAAG, Y., “Les établissements Bollinckx à Cureghem”, Bruxelles industrielle: Hier, Les Cahiers de la Fonderie, Brussel, 2009, pp. 50-52.
Kaarten / plannen
JACOWICK, G., Plan routier de la Ville de Bruxelles et ses environs à usage des habitants et des étrangers, 1812.
VERWEST, A., Nouveau plan de Bruxelles Industriel avec ses suburbains, 1910.