Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwen
De Barastraat is een
lange verkeersas die het Baraplein en de de Fiennesstraat verbindt met de
Tweestationsstraat. Ze kruist de Ernest Blerotstraat, die er een tijdje langs
loopt aan pare zijde, de Rossinistraat en dan de Onderwijsstraat en de
Eloystraat, de Charles Parentéstraat en tot slot de Veeartsenstraat.
De straat maakt deel uit van de nieuwe residentiële wijk
die inspecteur der wegen Victor Besme voor Kuregem had uitgewerkt en waarvan
het plan door de gemeenteraad werd goedgekeurd tijdens de zitting van
09.11.1863. Deze zone, gelegen tussen de Bergensesteenweg in het noordwesten,
de (nog aan te leggen) Onderwijsstraat in het zuidwesten en het nieuwe
Zuidstation in het zuidoosten, werd het voorwerp van een definitief ontwerp dat
Besme in december 1871 en januari 1872 opstelde en dat door de gemeenteraad
werd goedgekeurd tijdens de zitting van 21.03.1872 en dan bij K.B. van
01.05.1872. Tussen de Rossinistraat en de Onderwijsstraat overspant de straat via
een brug de afleiding van de rivier, een waterweg die werd rechtgetrokken in
het kader van datzelfde plan. Volgens dat plan moest de Barastraat tot voorbij de
Onderwijsstraat lopen, zoals bepaald bij K.B. van 02.05.1884, maar in een
eerste fase eindigde ze aan de velden. Het was pas in het
kader van het Plan de l’extension du Quartier de Cureghem, dat
betrekking had op de wijk van de Veeartsenijschool dat Besme in 1890 opstelde
en dat bij K.B. van 01.07.1891 werd bekrachtigd, dat de straat geleidelijk werd
verlengd tot aan de toekomstige Dokter Kubornstraat, voordat ze aansloot aan de
Tweestationsstraat, die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog werd geopend.
De straat kreeg haar naam tijdens de gemeenteraadszitting
van 30.03.1874, als eerbetoon aan advocaat Jules Bara (1835-1900), die onder
meer minister van Justitie was van 1865 tot 1870 en van 1878 tot 1884.
De straat werd tussen midden jaren 1870 en de vooravond
van de Eerste Wereldoorlog bebouwd, hoofdzakelijk met woningen, de eerste meestal in
neoclassicistische stijl, zoals nr.13 (n.o.v. architect L. Crickx, 1880),
met achterliggende werkplaats, in eclectische stijl voor de volgende, zoals nr.
31 (n.o.v. architect G. Le Comte,
1890), met achterliggend magazijn, 146
(1910) of 218 (n.o.v. architect Léon Lemal,
1914). Nr. 150 (n.o.v. architect
F.Desteinbachberick, 1897) werd op de benedenverdieping verbouwd maar
bewaarde de verdiepingen, de tweede met hoefijzerboogvormige muuropeningen. Verscheidene opbrengstpanden
hebben een commerciële benedenverdieping, zoals nr. 123 (1897) en 67 (1900).
Ook talrijke bedrijven – werkplaatsen en fabrieken – vestigden zich in
de straat, nabij het Zuidstation en vroeger langs de Zenne wat betreft de
eerste huizenblokken aan pare zijde. Vermelden we onder meer de Ateliers
de Constructions Mécaniques Ch. Danckaert (zie nr.173-177), op de
hoek met de Veeartsenstraat, waarvan de gebouwen tot bedrijvencentrum zijn
omgebouwd. Vermelden we eveneens de Usines de
Constructions Métalliques V. Bertaux & Cie, die in 1907-1909
zich aan weerszijden van de straat had gevestigd, op nr. 103 en 114. In 1970
vestigden zich op nr. 103 de dansschool Mudra en het balletgezelschap Ballet
van de XXe Eeuw. Het complex aan pare zijde werd rond 1980 gesloopt, dat aan onpare zijde
na de sluiting van de school in 1988. In de straat werden nog talloze andere gebouwen gesloopt, hoofdzakelijk
in de huizenblokken langs het Zuidstation. Zo werd het huidige tweede
huizenblok aan pare zijde in 1996 met de grond gelijkgemaakt, in het kader van de uitbreiding van het Zuidstation voor
de TGV-terminal, en begin jaren 2000 aangevuld met de nieuwe Ernest
Blerotstraat. In dit huizenblok was vanaf 1906 de chocoladefabriek “Bieswal en Michiels” gevestigd, in de gebouwen
van de oude maalderij Moulart. Onder de naam Alimenta
lanceerde het bedrijf in 1911 de befaamde chocoladetabletten Côte d’Or.
Bronnen
Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister].
GAA/DS 13: 2154 (18.12.1880); 31: 4506 (06.09.1890); 67: 8340 (28.12.1900); 123: 7141 (21.08.1897); 146: 12497 (22.03.1910); 150: 7367 (23.03.1898); 218: 14319 (13.10.1914).
SAB/Fonds des rues 3-5, 1874.
Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Anderlecht 1. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiches 5, 10.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de stichting Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, pp. 32-33.
Kaarten / plannen
BESME, V., Plan d’ensemble du Quartier de Cureghem, 01.12.1871 en 30.01.1872.
BESME, V., Plan de l’extension du Quartier de Cureghem. Emplacement de la nouvelle Ecole de Médecine vétérinaire, 27.08.1890.