Onderzoek en redactie
Bekijk de weerhouden gebouwen
De Joseph Coosemansstraat begint aan het kruispunt gevormd door de Clayslaan en de Daillylaan en mondt uit aan het Vaderlandsplein. Ze wordt doorkruist door de Grote Bosstraat en verderop door de kruising van de Chazallaan en de Auguste Lambiottestraat.
De straat ligt op twee wijken, Monrose en Josaphatdal, waarvan de plannen van aanleg definitief werden goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met die van twee andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Linthout en Monplaisir-Helmet. In 1898 stelde de familie die terreinen bezat tussen de Daillylaan en de Grote Bosstraat voor de oppervlakte af te staan die nodig was voor de aanleg van een veertien meter brede straat. De opening van het eerste gedeelte van de toekomstige Joseph Coosemansstraat werd beslist bij K.B. van 25.08.1900. Het derde gedeelte staat op het stratenplan van de wijk Josaphatdal goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902. Het middelste gedeelte van de straat valt in de wijk Mont-Rose, goedgekeurd bij K.B. van 18.06.1903. De werken voor de aanleg van de twee laatste straatgedeelten werden uitgevoerd in 1909-1910.
De straat heette aanvankelijk de Huart-Hamoirstraat en kreeg zijn huidige naam tijdens de gemeenteraadszitting van 16.03.1906. De straatnaam is een eerbetoon aan de landschap- en portretschilder Joseph Coosemans (Brussel, 1828 – Schaarbeek, 1904), lid van de eerste school van Tervuren gesticht door zijn vriend en schilder Hippolyte Boulanger.
De straat is hoofdzakelijk residentieel en werd grotendeels bebouwd tussen 1901 en 1914. Enkele huizen hebben een neoclassicistische inslag, zoals nr. 26 tot 32 (1901). De meeste zijn echter in eclectische stijl, zoals nr. 27 (n.o.v. architect Frans Van Ophem, 1908), gebouwd in opdracht van steen- en marmerhandelaar Louis Derwael, of nr. 105 (1912). In deze stijl kunnen we ook verscheidene gehelen vermelden: nr. 39 tot 49 (1911), nr. 44-46 tot 50 en 122 tot 126 Grote Bosstraat, nr. 52 en 54 (1910), nr. 57 tot 61 (1909-1910), alsook nr. 80 tot 96, in 1909-1910 ontworpen voor aannemer Léonard Matheys. De eerste vier nummers van dit laatste geheel (zie nr. 80 tot 86) vormen met nr. 76 en 78 een bijzonder homogene huizenrij. Nr. 107, ontworpen in 1914 door en voor architect Henri Verbist, werd in 1920 uitgebreid met een atelier achteraan. Nr. 126, met art-nouveau-inslag, werd ontworpen door architect en aannemer René Bartholeyns in 1911. Tot slot ontwierp architect Ernest Chaineux twee huizen in neo-Vlaamse renaissancestijl in de straat: nr. 74 in 1910 en nr. 99 het jaar daarop (zie dit nummer).
De laatste huizen aan onpare zijde werden ontworpen in de jaren 1920, in eclectische stijl met invloed van de Beaux-Artsstijl of art deco.
Bronnen
Archieven
GAS/DS 26 tot 32: 156-26-32; 27: 156-27; 39 tot 49: 25-37-49; 52: 156-52; 54: 156-54; 57: 156-57; 59: 156-57, 156-59-61; 61: 156-61; 74: 156-74; 88, 90: 156-88; 92: 156-92; 94: 156-94; 96: 156-96; 105: 156-105; 107: 156-107; 126: 156-126.
GAS/OW 156.
GAS/OW Dénomination des rues II.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1902, p. 654.
Publicaties en studies
DEBOURSE, X., Schaerbeek. Parcours d'Artistes, Arobase Édition, Brussel, 2009, pp. 20-21.
FISCHER, F., Notice sur les grands travaux de Schaerbeek (Premier Congrès international et Exposition comparée des Villes), Brussel, Imprimerie Ferdinand Denis, 1913, p. 8 in: Bulletin communal de Schaerbeek, 1913, p. 438.
Kaarten / plannen
HOUSSA, O., Plan des transformations de la commune de Schaerbeek, 1903 (Huis der Kunsten van Schaarbeek).
HOUSSA, O., Plan nr. 4. Boulevard de ceinture – Vallée de Josaphat, 09.1904 (GAS/OW).
HOUSSA, O., Quartier Monrose. Plan n° 1, 1904 (GAS/OW).
Websites
Coosemans, Joseph Théodore